Bối cảnh thế giới khó khăn, chỉ số SDG của Việt Nam bị tụt hạng
Việc thiếu kiên định thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) trong bối cảnh nền kinh tế thế giới có nhiều biến động khó lường, dịch Covid-19 tiếp tục có những ảnh hưởng tới nền kinh tế… đã khiến chỉ số xếp hạng thực hiện SDG của Việt Nam năm 2022 tụt hạng…
Đây là thông tin được đưa ra tại Hội thảo “Các mục tiêu phát triển bền vững ở Việt Nam: Tiến trình thực hiện và một số khuyến nghị” do Học viện Chính sách và Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) tổ chức ngày 21/12.
Theo ông Trần Trọng Nguyên, Giám đốc Học viện, phát triển bền vững đã và đang trở thành nhu cầu cấp bách và là xu thế tất yếu trong tiến trình phát triển.
Thực hiện cam kết quốc tế, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 tại Quyết định 622/QĐ-TTg ngày 10/5/2017. Theo đó, Việt Nam đã xây dựng bộ 17 mục tiêu phát triển bền vững dựa trên các mục tiêu được công bố bởi Liên Hợp Quốc với phương châm “không để ai bị bỏ lại phía sau”.
Nhờ đó, theo đánh giá của SDG Index, Việt Nam đã có những bước phát triển khá tốt kể từ năm 2015. Năm 2017, xếp hạng thực hiện SDGs của Việt Nam đứng thứ 68, tăng lên hạng 49 vào năm 2020.
Tuy nhiên, trong 2 năm qua, Việt Nam đã tụt xuống và đứng ở vị trí 55 vào năm 2022.
Nguyên nhân chính của việc giảm thứ hạng là do thay đổi về mặt phương pháp tính. Chẳng hạn, mục tiêu 7 giảm 15,31 điểm so với năm 2021 xuống 67,9 điểm vào năm 2022 do bổ sung thêm chỉ tiêu tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng nguồn cung năng lượng sơ cấp.
Xét trong khu vực châu Á, Việt Nam được đánh giá khá tốt về tiến độ chung trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững nhưng việc duy trì mức độ tiến bộ gặp nhiều thách thức trong bối cảnh dịch Covid và những thách thức toàn cầu.
Cụ thể hơn, về tiến độ thực hiện các mục tiêu SDGs tại Việt Nam, Việt Nam đạt được điểm số tốt nhất cho SGD 4 (97,83 điểm), theo sau lần lượt là SDG 1 (95,62 điểm) và SDG 12 (93,88 điểm). Ba mục tiêu kém nhất lần lượt là SDG 9 (51,31 điểm), SDG 14 (48,79 điểm) và SDG 15 (46,49 điểm).
“Chỉ số SDI chỉ ra rằng Việt Nam về cơ bản đã đạt được SDG 4, còn một số thách thức trong việc thực hiện SDG 1, SDG 7, SDG 12 và SDG 13 trong khi các mục tiêu còn lại thách thức đáng kể hoặc rất lớn”, TS.Lê Việt Anh, Vụ Khoa học, Giáo dục, Tài nguyên và Môi trường (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) nhận định.
Báo cáo việc thực hiện mục tiêu SDG ở cấp địa phương, TS. Phạm Mỹ Hằng Phương, đại diện Nhóm nghiên cứu của Học viện Chính sách và Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết kết quả trung bình của 63 tỉnh/thành phố trên cả nước trong thực hiện mục tiêu phát triển bền vững (PSDI) đạt 51,38 điểm.
“Kết quả này cho thấy các địa phương cần tiếp tục cần tích cực hơn nữa trong việc thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững và Chiến lược Phát triển bền vững của Việt Nam”, TS.Phạm Mỹ Hằng Phương đánh giá.
Trong đó, nhóm tỉnh thành được đánh giá thực hiện tốt các mục tiêu phát triển bền vững bao gồm 13 địa phương với sự góp mặt của nhiều tỉnh và thành phố lớn, trong đó có 3 tỉnh thăng hạng vượt bậc so với năm 2020 (Hưng Yên, Hà Nam và Bình Dương) vươn lên vị trí đứng đầu.
Đứng cuối bảng xếp hạng chủ yếu là các địa phương thuộc khu vực miền núi phía Bắc, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long với đặc điểm chung là những hạn chế trong phát triển kinh tế, đảm bảo an sinh xã hội.
Trong bối cảnh thế giới diễn biến khó lường, xung đột địa chính trị diễn ra gay gắt, dịch Covid-19 để lại những hậu quả nghiêm trọng, nguy cơ về biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường còn lớn, phát triển kinh tế - xã hội trong nước còn bộ lộ nhiều tồn tại, hạn chế, nhiều mục tiêu SDG khó có khả năng đạt được vào năm 2030.
“Dẫu vậy, Việt Nam cần kiên định theo đuổi các mục tiêu phát triển bền vững”, ông Việt Anh nhấn mạnh.
Theo đó, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề xuất tập trung vào 5 giải pháp thực hiện mục tiêu phát triển bền vững trong thời gian tới.
Thứ nhất, đưa ra các định hướng, giải pháp để ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ doanh nghiệp hướng tới phát triển kinh tế bền vững.
Thứ hai, tiếp tục đầu tư phát triển nguồn vốn con người, đặc biệt là qua việc cung cấp các dịch vụ xã hội cơ bản, thiết yếu, dễ tiếp cận, công bằng và chất lượng.
Thứ ba, thúc đẩy phục hồi các ngành kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn để đảm bảo vừa phát triển kinh tế bền vững, tạo tiềm lực cho các giải pháp an sinh xã hội nhưng đồng thời giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Thứ tư, tiếp tục thực hiện đồng bộ các giải pháp để huy động và sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính cho thực hiện các mục tiêu SDG, đặc biệt là từ khu vực tư nhân.
Cuối cùng, tăng cường năng lực dữ liệu để cung cấp các bằng chứng kịp thời cho theo dõi, giám sát và đánh giá các mục tiêu SDG.
Hội thảo “Các mục tiêu phát triển bền vững ở Việt Nam: Tiến trình thực hiện và một số khuyến nghị” là một trong những hoạt động có ý nghĩa kỷ niệm 15 năm thành lập Học viện Chính sách và Phát triển trực thuộc Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Trải qua 15 năm thành lập và phát triển, Học viện định hướng trở thành trường đại học có uy tín trong hệ thống giáo dục quốc dân về đào tạo, nghiên cứu khoa học, tư vấn và phản biện chính sách vĩ mô.
Học viện được kỳ vọng trở thành một trong những tổ chức kết nối giữa nghiên cứu lý thuyết, nền tảng với các nghiên cứu mang tính chính sách; giữa các trường đại học, viện nghiên cứu, các nhà khoa học, chuyên gia với các cơ quan chính phủ, truyền tải ý kiến khoa học độc lập, khách quan, có giá trị tới các cơ quan hoạch định và điều hành chính sách.
