Cơ quan quản lý nói gì trước tình trạng trên 5 nghìn cửa hàng tự đóng cửa?
Số liệu tại một toạ đàm ngày 22/6/2025, tại Hà Nội, cho thấy có tới 5.500 cửa hàng tạm ngừng hoạt động, cơ quan chức năng lý giải nguyên nhân chính là do Nhà nước kiên quyết truy quét hàng giả, hàng nhái trên diện rộng…
Tại Tọa đàm “Hộ kinh doanh trước vấn nạn hàng giả và tuân thủ thuế”, quy tụ khá nhiều hộ kinh doanh, cơ quan quản lý, chuyên gia và đại diện cộng đồng hộ kinh doanh, tập trung mổ xẻ vấn đề đang thu hút quan tâm của xã hội là giải bài toán hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường.
Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết trong đợt cao điểm đầu tiên, lực lượng chức năng đã tập trung công tác kiểm tra trong những lĩnh vực tiềm ẩn nhiều nguy cơ gian lận thương mại và làm méo mó thị trường như thực phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, đồ gia dụng. Theo số liệu thống kê sơ bộ, tính đến hết ngày 15/6/2025, cơ quan quản lý đã kiểm tra và xử lý gần 4.000 vụ vi phạm, trong đó có trên 3.000 vụ vi phạm đã được xử lý nghiêm minh.
“Đối với các hàng nội địa không có giấy tờ nhưng không vi phạm, có thể thu phí một lần hoặc áp dụng cơ chế quản lý tồn kho có điều kiện để vừa bảo vệ quyền lợi người bán, vừa tránh thất thu thuế”.
(Bà Đặng Thị Bình An, Chủ tịch Công ty TNHH Tư vấn thuế C&A)
Cũng theo đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, đợt cao điểm kiểm tra gian lận thương mại, chống hàng giả, hàng nhái đã tạo ra những tác động mạnh mẽ đến những chuyển động tích cực trên thị trường. Tuy nhiên bên cạnh đó, có khoảng 5.500 cửa hàng tại nhiều địa phương trên cả nước tự đóng cửa và tạm ngừng hoạt động. Đại diện Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nước cho rằng nguyên nhân dẫn đến tình trạng này không xuất phát từ vấn đề thuế mà đến từ tâm lý e ngại bị kiểm tra, sợ bị phạt, bị thu hồi vì buôn bán hàng hóa không đảm bảo chất lượng, không có nguồn gốc xuất xứ.
“Nguyên nhân chính dẫn đến đến tình trạng ghi nhận 5.500 cửa hàng tại nhiều địa phương trên cả nước buộc phải đóng cửa không xuất phát từ vấn đề thuế. Thay vào đó, đến từ tâm lý e ngại bị kiểm tra, sợ bị phạt, bị thu hồi do buôn bán hàng hóa không đảm bảo chất lượng”, ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn cho biết.
Theo bà Đặng Thị Bình An, Chủ tịch Công ty TNHH Tư vấn thuế C&A, từ trước đến nay Việt Nam đã xây dựng luật về chống hàng giả nhưng công tác quản lý chưa diễn ra thường xuyên. Chính vì vậy, việc triển khai nghiêm ngặt chiến dịch chống hàng giả là nguyên nhân khiến hơn 5.000 cửa hàng phải đóng cửa.
Tuy nhiên, để giải quyết hài hoà vấn đề trên, Chủ tịch Công ty TNHH Tư vấn thuế C&A đề xuất cần giải quyết như sau: thứ nhất, đối với loại hàng hóa không có hóa đơn đầu vào, cơ quan quản lý nhà nước nên cho phép người bán tự kiểm kê, phân loại đâu là hàng nội địa không hóa đơn, đâu là sản phẩm nghi ngờ giả thay vì xử phạt ngay. Thứ hai, đối với các hàng nội địa không có giấy tờ nhưng không vi phạm, có thể thu phí một lần hoặc áp dụng cơ chế quản lý tồn kho có điều kiện để vừa bảo vệ quyền lợi người bán, vừa tránh thất thu thuế.
“Bộ Công Thương sẽ tiếp tục cung cấp cơ chế cũng như các chính sách hỗ trợ và đồng hành cùng hiệp hội, các hộ kinh doanh nhằm đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành. Đồng thời, Bộ sẽ lắng nghe, tiếp thu các ý kiến góp ý chính sách từ thực tiễn, để hoàn thiện thể chế phù hợp và hiệu quả hơn nữa”.
(Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công Thương)
Trước đề xuất này, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nêu một số vấn đề mà đầu tiên là minh bạch. “Ở góc độ cấp quản lý về công tác nâng cao minh bạch hóa thị trường, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng tiếp tục nghiên cứu các giải pháp toàn diện, trong đó chú trọng vào xây dựng đề án truy xuất nguồn gốc hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa đầu vào”, ông Tuấn nói.
Cũng theo ông Tuấn, trong quá trình triển khai cũng sẽ đối mặt không ít thách thức như tem giả, mã truy xuất giả,… điều này đỏi hỏi cần phải chuẩn bị cả về phương án kỹ thuật, cơ chế phối hợp giữa các cơ quan chức năng cũng cần chặt chẽ hơn.
Nhìn từ góc độ thực tế doanh nghiệp, ông Đoàn Anh Dũng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần xuất nhập khẩu xây dựng Hoàng Mai, cũng bày tỏ mối lo ngại rằng các doanh nghiệp làm ăn chân chính dù đã đầu tư mạnh vào mảng công nghệ và chất lượng sản phẩm nhưng vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh không lành mạnh bởi hàng giả tràn lan trên thị trường.
Để ứng phó vấn đề trên, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần xuất nhập khẩu xây dựng Hoàng Mai cho biết đang triển khai ứng dụng robot và trí tuệ nhân tạo (AI) để nâng cao năng suất và đồng bộ chất lượng sản phẩm. Tuy nhiên, nếu không có sự vào cuộc quyết liệt từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp làm ăn tử tế sẽ dần mất động lực đầu tư. Bởi lẽ, môi trường kinh doanh minh bạch là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp nội địa phát triển bền vững.
