“Đến lúc cần thay đổi căn bản trong chất vấn”
Làm sao một bộ trưởng có thể có được một lời hứa khả thi khi mà quyền hạn là... có hạn?
Trả lời phỏng vấn báo chí bên hành lang Quốc hội sáng 26/6, đại biểu Dương Trung Quốc cho rằng hoạt động chất vấn tại Quốc hội ngày càng chuyên nghiệp, tuy nhiên đã đến lúc cần sự thay đổi căn bản.
Ông nói: “Chất vấn hiện nay rất sôi nổi cả về phía người hỏi và người trả lời, trong đó kỹ năng của các bộ trưởng đã được cải thiện rất nhiều. Còn về phía đại biểu Quốc hội, có thể nói những vấn đề đặt ra ngày càng phong phú đa dạng, nhưng hiệu ứng cuối cùng là quan trọng nhất thì thế nào? Lời hứa của các bộ trưởng, nghị quyết chất vấn và việc giám sát nghị quyết ấy có thực sự được thực hiện đầy đủ và đi vào đời sống hay không?”.
Ông cho rằng, với tư cách là người tham gia nhiều khóa Quốc hội, ông “cảm thấy cần có sự thay đổi căn bản về chất vấn”. Vì trong tổ chức của Chính phủ hiện nay, mọi người hay nói đến bộ trưởng như là “tư lệnh ngành”, nhưng một bộ trưởng thì không phải là người toàn quyền để có thể bao quát hết được các vấn đề của đời sống.
Ví dụ vấn đề an toàn thực phẩm hiện nay liên quan đến nhiều ngành từ y tế, công an, công thương…
“Làm sao một bộ trưởng có thể có được một lời hứa khả thi khi mà quyền hạn là có hạn trong lĩnh vực của mình thôi. Tôi cho rằng chất vấn các bộ trưởng nên được tiến hành trong các kỳ họp thường vụ giữa hai kỳ họp chính của Quốc hội, giống như các “hội nghị đầu bờ”, qua đó đặt ra các vấn đề rất nóng với các bộ trưởng”, ông Quốc đề xuất.
“Còn đối với hai kỳ họp chính, do thời lượng hạn hẹp thì ta nên chọn những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống để chất vấn, khi đó Thủ tướng hoặc Phó thủ tướng phụ trách cùng một dàn bộ trưởng có liên quan trả lời thì mới có thể đi tới tận cùng vấn đề được; lời hứa nhờ đó có tính khả thi cao hơn”, ông nói tiếp.
Lấy ví dụ Bộ trưởng Y tế, đại biểu cho rằng khi nhìn cảnh một giường bệnh có nhiều bệnh nhân, có thể Bộ trưởng Y tế cũng rất đau lòng và muốn giải quyết ngay, tuy nhiên bộ trưởng không phải là người có thể quyết định chi tiền để giải quyết được, mà phải là Bộ trưởng Tài chính.
“Mặc dù hiện có những cải tiến theo đó các phiên trả lời đã có sự phối hợp trả lời của các bộ trưởng khác, tuy nhiên cuối cùng vẫn chỉ là những lời hứa lòng vòng vì không có cách nào khác. Vì lời hứa không thể thực hiện được ngoài ý chí, tinh thần của bộ trưởng đó. Vì thế tôi thấy công việc này nên cải thiện tiếp cho phù hợp với yêu cầu thực tế”, ông nói.
Đại biểu Dương Trung Quốc được xem là một “người quen” của nhiều phiên chất vấn tại Quốc hội trong vòng một thập kỷ qua.
Ông nói: “Chất vấn hiện nay rất sôi nổi cả về phía người hỏi và người trả lời, trong đó kỹ năng của các bộ trưởng đã được cải thiện rất nhiều. Còn về phía đại biểu Quốc hội, có thể nói những vấn đề đặt ra ngày càng phong phú đa dạng, nhưng hiệu ứng cuối cùng là quan trọng nhất thì thế nào? Lời hứa của các bộ trưởng, nghị quyết chất vấn và việc giám sát nghị quyết ấy có thực sự được thực hiện đầy đủ và đi vào đời sống hay không?”.
Ông cho rằng, với tư cách là người tham gia nhiều khóa Quốc hội, ông “cảm thấy cần có sự thay đổi căn bản về chất vấn”. Vì trong tổ chức của Chính phủ hiện nay, mọi người hay nói đến bộ trưởng như là “tư lệnh ngành”, nhưng một bộ trưởng thì không phải là người toàn quyền để có thể bao quát hết được các vấn đề của đời sống.
Ví dụ vấn đề an toàn thực phẩm hiện nay liên quan đến nhiều ngành từ y tế, công an, công thương…
“Làm sao một bộ trưởng có thể có được một lời hứa khả thi khi mà quyền hạn là có hạn trong lĩnh vực của mình thôi. Tôi cho rằng chất vấn các bộ trưởng nên được tiến hành trong các kỳ họp thường vụ giữa hai kỳ họp chính của Quốc hội, giống như các “hội nghị đầu bờ”, qua đó đặt ra các vấn đề rất nóng với các bộ trưởng”, ông Quốc đề xuất.
“Còn đối với hai kỳ họp chính, do thời lượng hạn hẹp thì ta nên chọn những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống để chất vấn, khi đó Thủ tướng hoặc Phó thủ tướng phụ trách cùng một dàn bộ trưởng có liên quan trả lời thì mới có thể đi tới tận cùng vấn đề được; lời hứa nhờ đó có tính khả thi cao hơn”, ông nói tiếp.
Lấy ví dụ Bộ trưởng Y tế, đại biểu cho rằng khi nhìn cảnh một giường bệnh có nhiều bệnh nhân, có thể Bộ trưởng Y tế cũng rất đau lòng và muốn giải quyết ngay, tuy nhiên bộ trưởng không phải là người có thể quyết định chi tiền để giải quyết được, mà phải là Bộ trưởng Tài chính.
“Mặc dù hiện có những cải tiến theo đó các phiên trả lời đã có sự phối hợp trả lời của các bộ trưởng khác, tuy nhiên cuối cùng vẫn chỉ là những lời hứa lòng vòng vì không có cách nào khác. Vì lời hứa không thể thực hiện được ngoài ý chí, tinh thần của bộ trưởng đó. Vì thế tôi thấy công việc này nên cải thiện tiếp cho phù hợp với yêu cầu thực tế”, ông nói.
Đại biểu Dương Trung Quốc được xem là một “người quen” của nhiều phiên chất vấn tại Quốc hội trong vòng một thập kỷ qua.
