Lao động ồ ạt về quê, nguy cơ thiếu hụt nhân lực sau dịch đang hiện hữu
Việc di chuyển lao động là một tín hiệu cho thấy nguy cơ thiếu hụt lao động với số lượng lớn trong và sau dịch, đặc biệt là lao động phổ thông làm việc trong các doanh nghiệp gia công ngành da giày, dệt may, lắp ráp linh kiện điện tử…
Theo Cục Việc làm, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, trước tình hình dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp tại TP. HCM và các tỉnh phía Nam, nhiều tỉnh, thành phố đã có kế hoạch đưa lao động về quê.
Tuy nhiên, với sức ép cuộc sống hàng ngày, tâm lý lo sợ lây nhiễm virus nên thời gian qua, nhiều người lao động đã tự phát ồ ạt về quê bằng các phương tiện cá nhân, không có đăng ký với chính quyền địa phương, không được theo dõi y tế…
Số lao động tự phát di chuyển hơn 100.000 người khiến cho chính quyền các địa phương gặp khó khăn trong việc theo dõi, các khu cách ly y tế quá tải.
Luồng di chuyển lao động chủ yếu là từ các thành phố nơi tập trung nhiều khu công nghiệp như TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Long An về lại các tỉnh khu vực Tây Nguyên, miền Trung.
Cục Việc làm nhận định, việc di chuyển lao động là một tín hiệu cho thấy nguy cơ thiếu hụt lao động với số lượng lớn trong và sau dịch. Đặc biệt là sự thiếu hụt lao động phổ thông làm việc trong các doanh nghiệp gia công ngành da giày, dệt may, lắp ráp linh kiện điện tử…
Người lao động mất việc kéo dài nên việc di chuyển ồ ạt về quê như thời gian qua sẽ tạo thêm những khó khăn cho thị trường lao động. Dự kiến số lao động về quê quay trở lại làm việc chỉ còn khoảng 60-70% nên nguy cơ thiếu hụt lao động để phục hồi trong trường hợp dịch bệnh được kiểm soát sẽ xảy ra ở các thành phố nơi tập trung nhiều khu công nghiệp, khu chế xuất.
Theo Hiệp hội Dệt may Việt Nam, số lao động hiện chỉ đáp ứng được 65-70% nhu cầu trong thời gian quý 3 và quý 4 của năm nay để đáp ứng nhu cầu các đơn hàng thì số lượng lao động cần tuyển khá lớn.
Cục Việc làm dự báo, thị trường lao động Việt Nam đang tiềm ẩn nguy cơ mang tính dài hạn cả về phía cung lẫn cầu lao động. Trong bối cảnh đó, cần triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 theo Nghị quyết 68 và Quyết định số 23.
Đặc biệt, ưu tiên thực hiện tốt chính sách hỗ trợ cho người lao động tạm hoãn hợp đồng, nghỉ việc không lương, ngừng việc, chấm dứt hợp đồng và hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động.
Đối với các địa phương có người lao động làm việc tại các tỉnh, thành phố phía Nam, cần chủ động phối hợp với các tỉnh này để cùng chăm lo và có chính sách hỗ trợ cho người lao động của địa phương mình yên tâm ở lại làm việc, thay vì chỉ lên phương án đón người lao động về quê, dẫn đến đứt gãy nguồn nhân lực khi các tỉnh khu vực phía Nam kiểm soát tốt dịch bệnh.
Để kết nối cung – cầu lao động, hạn chế mất cân đối cung cầu lao động cục bộ, theo Cục Việc làm cần tổ chức nắm chắc nguồn lao động để kịp thời có những chính sách hỗ trợ đào tạo. Từ đó, nhanh chóng thiết lập hệ thống thông tin thị trường lao động, đưa ra dự báo, cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác.
Ngoài ra, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin thực hiện các giao dịch về lao động, việc làm trực tuyến không chỉ trong phạm vi tỉnh, thành phố mà có sự kết nối giữa các địa phương với nhau. Việc này sẽ giúp điều tiết nguồn nhân lực lao động, đặc biệt là các địa phương có lao động quay trở về để tránh dịch, nay có nhu cầu tìm kiếm việc làm.
