Trào lưu “mukbang” và những hệ luỵ về chế độ ăn uống
Khi các video “mukbang” ngày càng phổ biến, các chuyên gia dinh dưỡng đang bày tỏ lo ngại về tác động tiềm tàng của xu hướng này đối với người xem.
Từ “mukbang” bắt nguồn từ sự kết hợp của hai từ tiếng Hàn “meokda,” có nghĩa là ăn, và “bangsong,” có nghĩa là phát sóng, theo CNN. Các video thường có một người quay lại bản thân lúc đang ăn một lượng lớn thức ăn trước ống kính trong khi nói chuyện với khán giả ảo của họ.
Trên TikTok và Youtube, ngày càng có nhiều video của các nhà sáng tạo về ẩm thực - một số có hàng triệu người theo dõi trên nền tảng - cắn vào các loại thức ăn có kết cấu khác nhau trước ống kính, micro sẽ bắt được âm thanh của tiếng thức ăn và tiếng nhai ồn ào của họ. Hầu hết là các video về đồ ăn nhanh và thậm chí trông không hề ngon miệng - nhưng nhiều người nói rằng họ không thể rời mắt.
Ví dụ, một người đàn ông ghi hình bản thân đang ăn những chồng burger phomai, bánh sandwich cá, gà rán, khoai tây chiên và hành rán với một lượng lớn nước sốt - tất cả đều được thu lại âm thanh để nghe rõ tiếng nhai và tiếng đồ ăn. Có quá nhiều thức ăn so với một bữa ăn hàng ngày của bất kỳ ai, nhưng video này có gần 5,8 triệu lượt xem, vì vậy đó có vẻ là điểm mấu chốt đối với nhiều video mukbang, CNN cho biết.
Lượt tìm kiếm từ “mukbang” bắt đầu tăng lên trên YouTube vào đầu năm 2015, theo Google Trends, và nó không ngừng tăng kể từ đó. Nhưng đối với tìm kiếm trên các trang web ngoài nền tảng, từ này đạt đỉnh lượt tìm kiếm vào đầu đại dịch Covid 19 trên toàn cầu vào tháng 3 năm 2020. Điều đó có thể là do người xem đang mong muốn tìm kiếm một số kết nối xã hội, như thể họ đang ngồi đối diện với người đang thực hiện mukbang, theo chuyên gia dinh dưỡng Grace Derocha.
“Nhiều người chỉ xem nó để giải trí,” Kieanna, một nhà sáng tạo video mukbang có hơn một triệu người theo dõi trên TikTok, cho biết. “Đôi khi, họ nói rằng chỉ vì thức ăn trông ngon.”
LO NGẠI CỦA CÁC CHUYÊN GIA DINH DƯỠNG VỀ MUKBANG
Một nghiên cứu tháng 1 năm 2020 phân tích hơn 5.000 video mukbang trên YouTube cho thấy những video không lành mạnh nhất - cho thấy một người ăn quá nhiều trong thời gian ngắn hơn hoặc ăn thức ăn quá cay hoặc rất khó ăn, có thể gây tức bụng hoặc gây hại - được xem nhiều hơn đáng kể so với các video ít “cực đoan” hơn.
“Phản ứng ban đầu của tôi là kiểu, ‘Wow, đó là một lượng lớn thức ăn để ăn trong một lần,’” Derocha, người cũng là phát ngôn viên của Học viện Dinh dưỡng và Chế độ ăn kiêng Hoa Kỳ, cho biết. Thức ăn trong các video này thường “không giàu chất dinh dưỡng hoặc lành mạnh nhất.” Derocha nói rằng bà lo ngại những video cực đoan hơn có thể khuyến khích một số người xem ăn quá nhiều, tránh một số loại thực phẩm hoặc không ăn đủ các chất dinh dưỡng mà cơ thể họ cần.
Một người mắc chứng rối loạn ăn uống có thể sử dụng các video mukbang để thỏa mãn cảm giác ăn mà không thực sự phải ăn bất kỳ thức ăn nào, Suzanne Fisher, một chuyên gia dinh dưỡng làm việc với các bệnh nhân đang cố gắng cải thiện mối quan hệ của họ với thức ăn, cho biết. “Tôi nghĩ rằng rất nhiều điều đó gần như lãng mạn hóa việc tiêu thụ một lượng lớn thức ăn như vậy,” Suzanne Fisher nhận xét.
Người xem cũng không biết điều gì xảy ra ngoài ống kính. Một số video có thể được chỉnh sửa theo cách khiến người xem nghĩ rằng thức ăn đang được tiêu thụ, nhưng người tạo mukbang đang nhổ thức ăn ra giữa các lần quay.
Kieanna nói rằng cô cố gắng minh bạch với khán giả của mình, cho mọi người biết trong phần bình luận rằng cô thường không ăn hết tất cả thức ăn trong video và có tập thể dục. “Có rất nhiều điều xảy ra đằng sau hậu trường,” cô nói. “Tôi cảm thấy mọi người có lẽ nên chỉ sử dụng các video mukbang để giải trí và không nên coi chúng là điều gì quá nghiêm túc vì cuối cùng thì đó chỉ là mạng xã hội. Mạng xã hội không nhất thiết là thật, vì vậy bạn không thể tin tất cả những gì bạn thấy.”
KHÔNG PHẢI VIDEO MUKBANG NÀO CŨNG GIỐNG NHAU
Một số video mukbang có thể có ảnh hưởng tích cực, chẳng hạn như một video truyền cảm hứng cho người khác thử một công thức nấu ăn giàu dinh dưỡng. Nó có thể là một nguồn cảm hứng cho ai đó bước ra khỏi vùng an toàn của mình và thử điều gì đó mới.
Rosemarie Dehesa là một người sáng tạo nội dung có hơn nửa triệu người theo dõi trên TikTok và đã đăng tải các video về việc nấu ăn, ăn uống và tập luyện của cô kể từ năm 2022. Rosemarie Dehesa thích tạo và đăng tải các video mukbang để kết nối với những người khác trên khắp thế giới chia sẻ niềm đam mê về thức ăn, cô cho biết. “Thức ăn mang mọi người đến gần nhau hơn,” Rosemarie nói. “Chừng nào nội dung các video mukbang vẫn tích cực và vui vẻ, tôi nghĩ không có vấn đề gì.”
“Mọi người thường hỏi tôi: ‘Làm thế nào mà tôi vẫn giữ được sức khỏe sau khi làm các video mukbang?’ Tôi luôn thường xuyên tập luyện thể dục thể thao”, Rosemarie chia sẻ và cũng cho biết cô luyện tập nhịn ăn gián đoạn, đi bộ đủ số bước mục tiêu, và tập thể dục gần 3 tiếng mỗi ngày. “Tôi đăng tải những video như vậy để cho mọi người thấy được thực tế, và đó là một phần cuộc sống của tôi - ăn và tập thể dục. Tôi yêu cả hai.”
Điều quan trọng là người xem cần ưu tiên mục tiêu sức khỏe của mình, và điều đó có thể khác với người thực hiện mukbang trên màn hình. Hãy chắc chắn rằng bạn ăn đủ bữa với các thức ăn giàu dinh dưỡng, cùng với những thức ăn thú vị khác mà bạn yêu thích, như pizza hay hamburger đầy phomai.
HÃY LUÔN LƯU Ý VỀ SỨC KHỎE CỦA BẢN THÂN MỖI KHI XEM MUKBANG
Mỗi người đều có những phản ứng khác nhau với mukbang, có thể thích hoặc ghét. “Tôi nghĩ rằng đó là trách nhiệm của người xem đối với chính họ - biết giới hạn của bạn là gì và hiểu rằng nếu điều gì đó như thế này sẽ trở nên ám ảnh,” Alex D’Elia, một chuyên gia dinh dưỡng tại New York, nghiên cứu về cách dinh dưỡng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần, nói. “Đó là một dấu hiệu cảnh báo rằng chúng ta cần phải ngừng xem.”
Alex khuyến nghị rằng chúng ta nên luôn lưu ý về sức khỏe của bản thân mỗi khi xem mukbang, không chỉ trong khi xem các video mà còn khi ăn trong suốt cả ngày. Hãy cố gắng quan sát những tác động mà các loại thực phẩm khác nhau ảnh hưởng đối với sức khỏe tinh thần của bạn.
Nhiều video mukbang có đặc trưng là rất nhiều thức ăn nhanh hoặc thức ăn chiên rán có kết cấu giòn để tạo ra âm thanh ngon miệng hơn khi quay hình. Chuyên gia dinh dưỡng Suzanne Fisher khuyên mọi người không nên phân loại thực phẩm thành lựa chọn “xấu” và “tốt” vì điều đó có thể khiến bạn muốn tiêu thụ những thực phẩm được cho là “xấu” với số lượng không lành mạnh. “Tôi không nói rằng hãy ăn đồ chiên mỗi bữa ăn, nhưng cũng đừng lên án từng món ăn xuất hiện trên đĩa của bạn. Điều đó cũng rất quan trọng,” Suzanne cho biết. “Đó là cách bạn tạo ra sự cân bằng lành mạnh trong cuộc sống của mình."
