AI mang lại 5 nghìn tỷ USD vốn hóa thị trường cho các big tech nước Mỹ

AI đã mang lại thêm 5 nghìn tỷ USD cho 7 công ty công nghệ hàng đầu nước Mỹ trong năm 2023. 7 công ty này chính là Meta, Amazon, Apple, Alphabet, Microsoft, NVIDIA và Tesla - những công ty này đang thúc đẩy thị trường cổ phiếu nhân danh AI ở khắp mọi nơi.

Không chỉ các công ty công nghệ lớn, các công ty khởi nghiệp nghiên cứu AI cũng đang phát triển mạnh mẽ, nhận được mức định giá hàng triệu (thậm chí tỷ) đô la. Tuy nhiên, các nhà phân tích đã đặt ra câu hỏi về mô hình tạo doanh thu của họ và nghi ngờ khả năng sinh lời lâu dài của họ.

Rob Arnott, nhà đầu tư mạo hiểm và người sáng lập Research Affiliates, cho biết: “Đây là một ví dụ điển hình về sự ảo tưởng của các thị trường lớn”. Gần đây, ông đã đánh đồng sự cường điệu của AI với kỷ nguyên dot com năm 2000 khi mọi người đặt cược lớn vào internet hòng thay đổi mọi thứ. 

ĐỊNH GIÁ AI NGÀY CÀNG TĂNG: LOẠT STARTUP ĐƯỢC ĐỊNH GIÁ HÀNG TỶ USD

Các công ty AI thường nhận được mức định giá cao do tiềm năng phát triển chứ không phải căn cứ trên thu nhập hiện tại. Mô hình lợi nhuận của các công ty AI được đánh giá dựa trên lời hứa trong tương lai hơn là doanh số thực tế. Điều thú vị là, theo một nghiên cứu do Microsoft thực hiện thông qua IDC, cứ mỗi 1 đô la được các công ty đầu tư vào AI, họ sẽ thu về trung bình 3,5 đô la và hơn 5% tổ chức trên toàn cầu thậm chí còn nhận được trung bình 8 đô la.

Các quỹ đầu tư mạo hiểm hỗ trợ mức định giá AI cao bằng cách quy cho tỷ lệ sử dụng sản phẩm cao. Giả định về việc người dùng miễn phí chuyển đổi thành khách hàng trả phí là điều mà họ tin rằng sẽ biện minh cho giá trị. Tuy nhiên, đó lại không phải là cách hoàn toàn đúng đắn.

Các công ty công nghệ lớn cung cấp dịch vụ đám mây đã bơm hàng triệu đô la vào các công ty nghiên cứu AI, chẳng hạn như khoản đầu tư 13 tỷ USD của Microsoft vào OpenAI, 4 tỷ USD của Amazon vào Anthropic và Perplexity AI. Thông tin chi tiết đầy đủ về quan hệ đối tác chiến lược của họ liên quan đến kỳ vọng về doanh thu vẫn chưa được biết.

Cách đây vài ngày, công ty AI Krutrim của Ấn Độ đã kết thúc thành công vòng tài trợ đầu tiên với 50 triệu USD, nâng mức định giá công ty lên 1 tỷ USD chỉ trong vài tháng. Startup hiện là kỳ lân AI nhanh nhất và đầu tiên của Ấn Độ.

Việc định giá các công ty khởi nghiệp AI gần đây đang trở nên điên cuồng. Công ty khởi nghiệp AI Mistral AI của Pháp, được thành lập cách đây 8 tháng, đã vượt mức định giá 2 tỷ USD. Các công ty khởi nghiệp AI khác của Ấn Độ cũng đã nhận được nguồn tài trợ hào phóng từ các nhà đầu tư trong vài tuần qua.

Trong khi OpenAI đang đàm phán để huy động vốn đầu tư với mức định giá hơn 100 tỷ USD thì công ty khởi nghiệp AI Anthropic đang đàm phán để huy động 750 triệu USD với mức định giá 18 tỷ USD. Trong hơn một năm, công cụ tìm kiếm được hỗ trợ bởi AI Perplexity AI được định giá 520 triệu USD.

Social Capital VC và Giám đốc điều hành Chamath Palihapitiya cho biết: “Ngành công nghiệp AI hiện đang ở trong tình trạng đáng tò mò”. Ông tin rằng mặc dù số tiền đáng kể đang được đầu tư vào chi tiêu vốn, tín dụng và mã thông báo, nhưng dường như doanh thu của khách hàng không tăng đáng kể.

Palihapitiya cũng tin rằng AI chủ yếu tập trung vào việc nâng cao hiệu quả, từ đó dẫn dắt các công ty áp dụng tự động hóa để giảm chi phí, đồng thời cho phép AI tạo ra khoản tiết kiệm chi phí vận hành (OpEX). 

QUY TRÌNH LỢI NHUẬN CỦA CÁC CÔNG TY AI SẼ KHÁC VỚI CÁC STARTUP TRUYỀN THỐNG?

Quan sát lại thị trường AI đã phát triển như thế nào trong năm qua, có thể nhận thấy các công ty mới nổi trong lĩnh vực này còn tương đối mới. Do đó, có thể không chính xác khi so sánh mô hình doanh thu hoặc lợi nhuận của họ với SaaS hiện tại hoặc các dự án khởi nghiệp thông thường. Cũng còn quá sớm để kết luận những khoản đầu tư này được định giá quá cao.

Theo một báo cáo gần đây, tỷ suất lợi nhuận của các công ty khởi nghiệp AI được cho là thấp hơn so với các công ty phần mềm doanh nghiệp hiện có, điều này đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về khả năng định giá quá cao của các công ty AI này.

Không giống như kỳ vọng truyền thống của các công ty khởi nghiệp là đạt được lợi nhuận trong 3 đến 4 năm và 5 đến 7 năm đối với các công ty SaaS, kỳ vọng các công ty nghiên cứu AI thực sự đạt được lợi nhuận không thể theo cùng một lộ trình.

Tại Davos 2024, Giám đốc Microsoft Satya Nadella đã nói về việc sử dụng AI rộng rãi hơn, chia sẻ cách AI có thể trở thành động lực tăng trưởng cho nhiều nền kinh tế. “Lạm phát được điều chỉnh, kinh tế thế giới không tăng trưởng. Đó là một trạng thái khá đáng thất vọng. Thế giới phát triển có thể có mức tăng trưởng kinh tế âm”, Nadella nói và cho biết thêm rằng ông lạc quan về việc AI là một công nghệ có mục đích chung có thể thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

OpenAI đã mất gần bảy năm để phát hành một sản phẩm như ChatGPT và các API khác và gây được sự chú ý. Doanh thu hàng năm của OpenAI đạt 1,6 tỷ USD, nghĩa là 130 triệu USD từ việc bán đăng ký cho ChatGPT và các mô hình khác, tuy nhiên, lợi nhuận khó mà tính bằng tỷ USD và không thực sự tương đương với số tiền họ chi cho chi phí thu hút khách hàng và cơ sở hạ tầng. Giám đốc điều hành Sam Altman cho biết đang cố gắng hết sức để đưa những chi phí này về con số 0.