Ba thách thức lớn đối với y tế TP. HCM
Nguy cơ dịch chồng dịch; thiếu hụt nguồn nhân lực y tế công lập và thiếu thuốc, vật tư y tế là 3 thách thức lớn ngành y tế TP. HCM đang phải đối mặt…
Sở Y tế TP. HCM ngày 6/7 cho biết, sau hơn 2 năm chống dịch và cơ bản đã kiểm soát được dịch Covid-19, ngành y tế thành phố đang đứng trước 3 nguy cơ lớn đó là: Nguy cơ dịch chồng dịch; thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế và thiếu hụt nguồn nhân lực y tế công lập.
Nguy cơ dịch chồng dịch
Theo Sở Y tế TP. HCM, mới đây, Bộ Y tế công bố biến thể phụ BA.5 đã xuất hiện tại Việt Nam và ghi nhận số ca mắc mới bắt đầu có dấu hiệu tăng và số ca nặng cũng bắt đầu có dấu hiệu tăng nhẹ. Ngày 4/7, Viện Pasteur TP. HCM cũng đã công bố phát hiện 2 mẫu dương tính với biến thể phụ BA.4 (tại Phường Thạnh Mỹ Lợi – TP. Thủ Đức) và 1 mẫu dương với biến thể BA.5 (tại xã Tân Phú Trung – Củ Chi), tất cả các mẫu dương này đều từ nguồn giám sát ngẫu nhiên qua hệ thống giám sát của Trung tâm kiểm soát bệnh tật thành phố.
Hệ thống giám sát dịch của ngành Y tế thành phố cũng cho thấy số ca mắc mới có xu hướng tăng nhẹ trong 3 tuần gần đây, có ngày có trên 50 ca mắc mới, mặc dù số ca nhập viện và số ca nặng chưa có dấu hiệu tăng rõ.
Như vậy, tuy đã được kiểm soát ổn định nhiều tháng qua, tuy nhiên do các biến thể phụ mới của biến chủng Omicron vẫn tiếp tục xuất hiện và lan nhanh trên phạm vi toàn thế giới nên nguy cơ dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại vẫn luôn là mối đe doạ đối với bất kỳ quốc gia nào, trong đó có Việt Nam.
Cùng với đó, dịch bệnh lưu hành sốt xuất huyết tại các tỉnh phía Nam và tại TP. HCM với type huyết thanh D1 như năm 2021 nhưng bắt đầu có sự gia tăng dần type huyết thanh D2 (theo công bố của Viện Pasteur TP.HCM), tương ứng với số ca mắc mới tăng cao, số ca nặng tăng, số tử vong tăng. Tại các tỉnh khu vực phía Nam, số ca mắc đã lên đến 65.552 ca, tăng 23% so với cùng kỳ năm 2019 (năm có dịch lớn).
Riêng tại TP. HCM, số ca mắc đã là 21.993 ca, tăng 184% so với cùng kỳ, số tử vong đã 11 trường hợp, có cả người lớn, phụ nữ mang thai, trẻ em. Những địa phương có số mắc cao nhất là: Bình Tân, Bình Chánh, Quận 12, Thủ Đức, Hóc môn, Củ Chi, Tân Phú, Tân Bình.
Sở Y tế TP. HCM nhận định, với tình hình trên, nguy cơ dịch bệnh sốt xuất huyết năm nay sẽ bùng phát mạnh với số ca mắc tăng, số ca nặng tăng và số tử vong tăng nếu không quyết liệt triển khai các giải pháp diệt muỗi, diệt lăng quăng ngay từ bây giờ.
Nguy cơ thiếu thuốc, thiếu vật tư y tế
Thiếu các thuốc và vật tư y tế thuộc danh mục thuốc hiếm không phải là vấn đề mới phát sinh đối với các bệnh viện trên địa bàn thành phố và cả nước. Tuy nhiên, do tác động của đại dịch Covid-19, danh sách thuốc hiếm có nguy cơ bị kéo dài thêm, điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng điều trị các bệnh lý chuyên khoa.
Theo Sở Y tế TP. HCM, có nhiều nguyên nhân của tình trạng này như: Một số thuốc thuộc danh mục thuốc hiếm nay lại ngừng sản xuất hoặc chưa được sản xuất trong nước, như dung dịch cao phân tử Dextran; một vài loại thuốc bị gián đoạn cung ứng do xung đột giữa Nga và Ukraine; một số thuốc do Trung tâm mua sắm tập trung Quốc gia chậm đấu thầu hoặc đàm phán; một số thuốc hết thời hạn của số đăng ký nhưng chưa được Bộ Y tế gia hạn kịp thời…
Bên cạnh đó, một số bệnh viện và trung tâm y tế tuyến quận, huyện không đủ năng lực đấu thầu theo quy định, thiếu kinh nghiệm trong xử lý tình huống khi chưa chọn lựa được thuốc khi đấu thầu tập trung.
Nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế công lập
Theo Bộ Y tế, tính đến nay đã có hơn 9.000 nhân viên y tế xin nghỉ việc vì nhiều lý do khác nhau. Riêng tại TP. HCM, năm 2021 đã có 1.154 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 274 bác sĩ, 610 điều dưỡng; 6 tháng đầu năm 2022 đã có 874 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 199 bác sĩ và 391 điều dưỡng.
Tổng cộng đã có 2.028 nhân viên y tế nghỉ việc, trong đó có 473 bác sĩ và 1001 điều dưỡng (chiếm khoảng 5% tổng số nguồn nhân lực y tế của thành phố).
Các giải pháp ứng phó với nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực y tế được thành phố đưa ra như: Nghiên cứu, đề xuất triển khai thí điểm các cơ chế, chính sách nhằm củng cố và nhân rộng mạng lưới cộng tác viên sức khoẻ cộng đồng. Đồng thời, kiến nghị sớm có hướng dẫn và tạo điều kiện thuận lợi để củng cố hoạt động tự chủ của các bệnh viện theo Nghị định 60/2021/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập.
Về lâu dài, cần có những cơ chế, chính sách để thu hút và giữ chân nhân viên y tế công lập.
