[Bài 1]: Dừng thực hiện giá thuê chung cư mới vì quá sức chi trả của người dân
Hải Phòng từng ban hành giá thuê nhà ở thuộc tài sản công đầu tư theo hình thức BT nhưng sau đó lại dừng vì quá sức chi trả của người dân. Vậy chính sách đề xuất hỗ trợ tiền thuê nhà thuộc tài sản công của Hải Phòng đang bị vướng mắc ở đâu…
Tháng 12/2022, Hải Phòng có quyết định 63/2022/QĐ-UBND quy định giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước đối với các chung cư được xây dựng theo hình thức BT nhưng đã phải tạm dừng thực hiện do giá cho thuê này cao gấp nhiều lần giá cũ. Sau đó, quyết định ban hành bảng giá thuê nhà ở này phải ngưng toàn bộ hiệu lực không phù hợp với thực tế thu nhập của người dân.
GIÁ THUÊ CHUNG CƯ MỚI CAO GẤP NHIỀU LẦN GIÁ CŨ
Tại Hải Phòng, giai đoạn 2018 – 2023, đã có 7 khu chung cư mới được xây dựng hoàn thành thay thế chung cư cũ, trong đó, khu chung cư 75 Lý Thánh Tông (quận Đồ Sơn) được xây dựng từ nguồn xã hội hoá, 6 khu còn lại gồm chung cư U19 Lam Sơn (quận Lê Chân), chung cư N1 - N2 Lê Lợi, chung cư HH1 – HH2 – HH3 – HH4 Đổng Quốc Bình (cùng quận Ngô Quyền) được xây dựng theo hình thức BT.
Trước đó, giai đoạn 2005-2018, Hải Phòng cũng đã hoàn thành xây dựng 5 khu nhà ở từ nguồn ngân sách thành phố, các khu chung cư này gồm khu nhà ở 5 tầng Khúc Thừa Dụ, khu nhà ở 5 tầng Kênh Dương, khu nhà ở 7 tầng Vĩnh Niệm (quận Lê Chân), khu nhà ở 9 tầng Đông Khê, khu nhà ở lô 27 Lê Hồng Phong (quận Ngô Quyền)
Tháng 12/2022, Hải Phòng có quyết định 63/2022/QĐ-UBND quy định giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước đối với các chung cư trên. Giá thuê nhà ở tại các chung cư này thấp nhất là 51.480 đồng/m²/tháng (chung cư U19 Lam Sơn), tiếp đó là 65.128 đồng/m²/tháng (chung cư HH3- HH4 Đổng Quốc Bình), cao nhất là 94.674 đồng/m²/tháng (chung cư N1 N2 Lê Lợi, quận Ngô Quyền). Giá thuê này không bao gồm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, chi phí quản lý vận hành chung cư.
Theo đó, mỗi căn hộ diện tích trung bình 50m2 tại 12 khu chung cư mới này sẽ dao động từ 3,3 - 4,7 triệu đồng/tháng, cao gấp 7-9 lần so với giá thuê nhà ở được Hải Phòng áp dụng cho các chung cư cũ thuộc tài sản công. Theo UBND TP. Hải Phòng, giá thuê nhà ở trên được xây dựng trên nguyên tắc tính đúng tính đủ giá chi phí đầu tư xây dựng nhà ở mới, chi phí bảo trì, thuế giá trị gia tăng.
DỪNG ÁP DỤNG VÌ QUÁ SỨC CHI TRẢ CỦA NGƯỜI DÂN
Ngay khi Hải Phòng ban hành mức giá thuê nhà ở cho các chung cư trên, nhiều hộ dân cho rằng mức giá thuê nhà ở cộng thêm các chi phí điện chiếu sáng, thang máy, gửi xe… giá thuê nhà ở tại các chung cư mới sẽ cao hơn giá thuê nhả ở người dân tự xây dựng tại các ngõ xóm. Mức giá thuê nhà ở trên vượt quá khả năng thanh toán so với thu nhập của đại bộ phận người dân thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước.
Theo khảo sát của Sở Xây dựng TP. Hải Phòng tại 12 khu chung cư mới thuộc tài sản công, có tới 22% số hộ là người có thu nhập thấp, hộ nghèo, hộ cận nghèo tại khu vực đô thị, 32% số hộ là người lao động làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài nước, 20% là hộ gia đình người có công với cách mạng, cán bộ, công chức, viên chức.
Đặc biệt, trong số các hộ đang thuê nhà ở tại các chung cư này có tới 7% số hộ gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn như các hộ người già cô đơn hoặc có người khuyết tật, 5% số hộ thuộc diện bị thu hồi đất phá dỡ nhà ở theo quy định pháp luật, số còn lại thuộc nhóm đối tượng khác.
Sở Xây dựng TP. Hải Phòng cũng thực hiện khảo sát giá thuê nhà ở với các hộ dân. Theo đó, chỉ có 0,5% số hộ đang thuê nhà có thể chi trả tiền thuê nhà ở mức 5 triệu đồng/tháng, 0,5% số hộ sẵn sàng chi trả tiền thuê nhà ở các mức 4 triệu đồng/tháng; 5% số hộ có thể chi trả tiền thuê nhà ở mức 3,5 triệu đồng/tháng, 8,3% số hộ chi trả tiền thuê nhà ở mức tối đa 1,5 triệu đồng/tháng. Trong khi đó, có tới hơn 84% số hộ được thăm dò, khảo sát cho biết, chỉ có thể trả tối đa 1 triệu đồng/tháng cho khoản tiền thuê nhà.
Trước phản ứng giá thuê nhà ở tại các chung cư mới xây dựng quá cao, không phù hợp với khả năng chi trả của đại bộ phận dân cư, ngày 19/12/2022, Chủ tịch UBND TP. Hải Phòng đã chỉ đạo tạm thời chưa thu tiền thuê nhà ở thuộc tài sản công tại các chung cư U19 Lam Sơn (quận Lê Chân); các chung cư N1 – N2 Lê Lợi, chung cư Đ2, HH3 – HH4 Đồng Quốc Bình (quận Ngô Quyền).
Tháng 8/2023, UBND TP. Hải Phòng đã ra quyết định 27/2023/QĐ-UBND về việc ngưng hiệu lực toàn bộ quyết định 63/2022/QĐ-UBND, quyết định về giá thuê nhà ở thuộc sở hữu nhà nước đối với các chung cư trên.
Đón đọc bài 2: Hỗ trợ tiền thuê chung cư mới thuộc tài sản công cho hộ chính sách
