Theo The Diplomat, đây là một phần trong kế hoạch quốc gia rộng lớn hơn của đất nước nhằm trở thành một nhân tố quan trọng trong các ngành công nghiệp công nghệ cao. Mặc dù chiến lược này liên quan đến việc dần dần xây dựng chuyên môn tại địa phương và đưa Việt Nam vào các giai đoạn lắp ráp, đóng gói và thử nghiệm (APT) của chuỗi giá trị bán dẫn, nhưng cũng thể hiện mục tiêu dài hạn của đất nước là trở thành một trung tâm bán dẫn toàn cầu hàng đầu.

Chiến lược này cũng phù hợp với mục tiêu rộng lớn hơn của Việt Nam là phát triển ngành công nghiệp điện tử và nâng cao năng lực trí tuệ nhân tạo (AI).

Trang The Diplomat ngày 16/10 vừa qua đã có bài viết về kế hoạch xây dựng ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam. Theo đó, Việt Nam đã đặt cược vào nguồn nhân tài và ngành công nghiệp điện tử vào việc xây dựng thương hiệu đất nước là một địa điểm an toàn của chuỗi giá trị toàn cầu. The Diplomat cho rằng thành công này sẽ phụ thuộc vào cách Việt Nam vượt qua những trở ngại địa chính trị và tận dụng thế mạnh địa kinh tế của mình.

3 LỢI THẾ VỀ BÁN DẪN CỦA VIỆT NAM TRONG KHU VỰC CẠNH TRANH CAO

Khát vọng của Việt Nam trong ngành bán dẫn xuất hiện vào thời điểm ngành công nghiệp toàn cầu đang bão hòa và cạnh tranh khốc liệt, các đối thủ cạnh tranh trong khu vực như Malaysia đã có mặt từ nhiều thập kỷ qua trong mảng APT bán dẫn. Tuy nhiên, The Diplomat cho rằng Việt Nam có một số lợi thế.

Thứ nhất là tính nhất quán và khả năng dự đoán cao của môi trường chính trị trong nước. Không giống như một số nước trong khu vực, Việt Nam không dễ thay đổi đột ngột các định hướng chính sách hoặc biến động chính trị.

Ngược lại, các chiến lược quốc gia có xu hướng được kế thừa và thúc đẩy giữa các thế hệ lãnh đạo, do đó giảm thiểu rủi ro về tình thế gián đoạn chính sách lớn. Đối với các công ty nước ngoài muốn cam kết lâu dài trong ngành công nghiệp bán dẫn và công nghệ của Việt Nam, sự ổn định này là một tài sản quan trọng.

Thứ hai, dân số trẻ và nguồn nhân tài dồi dào của Việt Nam mang lại lợi thế kinh tế mạnh mẽ vì các trung tâm bán dẫn lớn như Hoa Kỳ và Hàn Quốc đang dự báo tình trạng thiếu hụt lao động nghiêm trọng vào năm 2030.

Việc đầu tư theo kế hoạch vào nguồn nhân lực sẽ đưa Việt Nam trở thành nước xuất khẩu nhân tài ròng tiếp theo của châu Á để giải quyết khoảng cách thị trường lao động toàn cầu. Với nguồn lao động lành nghề dồi dào, Việt Nam có tiềm năng leo lên chuỗi giá trị - chuyển từ APT sang thiết kế chip, tạo mẫu và thậm chí là nghiên cứu cơ bản - đưa đất nước trở thành trung tâm công nghệ tiếp theo.

Thứ ba, sự trung lập về mặt chiến lược và quan hệ ngoại giao nồng ấm của Việt Nam với các đối tác chủ chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu làm tăng thêm sức hấp dẫn của Việt Nam như một trung tâm bán dẫn hàng đầu.

Điều này cho phép Việt Nam thận trọng điều hướng các rủi ro địa chính trị. Các quan hệ đối tác chiến lược toàn diện mà Việt Nam ký kết đã thiết lập nền tảng cho sự hợp tác kinh doanh sâu sắc hơn, thể hiện ở số lượng các thỏa thuận kinh doanh ngày càng tăng. 

Ví dụ, hãng Amkor tăng đầu tư vào dự án APT tại Bắc Ninh, trong khi đó Cadence và Synopsys cung cấp các chương trình đào tạo thiết kế chip tại Đà Nẵng, Marvell mở rộng hoạt động thiết kế. Tất cả đều báo hiệu các khoản đầu tư tiếp theo vào hoạt động R&D tại Việt Nam. 

Tận dụng các hình thức ngoại giao kinh tế như vậy sẽ giúp Việt Nam định vị chiến lược trong cuộc đua bán dẫn toàn cầu và giảm thiểu những thiếu sót của việc tham gia muộn.

NHỮNG THÁCH THỨC TIỀM ẨN

Ngay cả khi Việt Nam tham gia cuộc đua toàn cầu, vẫn có những quốc gia khác đã tham gia cạnh tranh và áp dụng các chiến lược tương tự. Ấn Độ là một trung tâm nhân tài quan trọng và những quốc gia như Malaysia và Indonesia có lợi thế khi thu hút đầu tư nước ngoài. Việt Nam có nguy cơ mất đà nếu không tận dụng được những lợi thế so sánh lớn nhất của mình và tăng tốc.

Việc Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng APT cũng diễn ra vào thời điểm nhu cầu tuân thủ các tiêu chuẩn phát triển bền vững trên toàn cầu ngày càng tăng. Khi ngành công nghiệp bán dẫn phải đối mặt với sự giám sát ngày càng tăng do lượng khí thải carbon cao và sử dụng nhiều nước, Việt Nam cũng đang nỗ lực cải thiện cơ sở hạ tầng hiện có, cân bằng giữa việc đáp ứng các mục tiêu về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc và mở rộng dấu ấn của mình trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu.

The Diplomat cho rằng bằng cách tận dụng sự ổn định chính trị, lợi thế nhân khẩu học và quan hệ ngoại giao cân bằng, Việt Nam có tiềm năng phát triển thành một nhân tố quan trọng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu. Tuy nhiên, thành công phụ thuộc vào khả năng của Việt Nam trong việc điều hướng các căng thẳng địa chính trị, quản lý các thách thức về môi trường và đầu tư vào lực lượng lao động và cơ sở hạ tầng của mình.

“Nếu Việt Nam có thể giải quyết thành công những thách thức này và nắm bắt được lợi thế cạnh tranh của mình, Việt Nam sẽ có vị thế tốt để tận dụng những thay đổi đang diễn ra trong chuỗi cung ứng toàn cầu”, The Diplomat kết luận.

The Diplomat là một tạp chí tin tức trực tuyến quốc tế đưa tin về chính trị, xã hội và văn hóa ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Tạp chí có trụ sở tại Washington, D.C. Theo giới thiệu ngay trên trang web của mình, The Diplomat tiếp cận lượng độc giả đặc biệt gồm các nhà bình luận, nhà hoạch định chính sách và học giả có ảnh hưởng thông qua cách giải quyết sâu sắc các vấn đề khu vực.