Cảnh báo ngập lụt toàn khu vực Đông Nam Bộ, hồ Trị An xả lũ
Một ngày sau khi phát đi thông báo khẩn về tình trạng mực nước lên quá cao, lên đến trên 60,5 m so với cao trình an toàn là 62 m, sáng 23/9/2024, Công ty Thủy điện Trị An bắt đầu xả lũ và là lần đầu tiên trong năm 2024, thủy điện Trị An xả lũ điều tiết qua đập tràn.
Trước đó, ngày 22/9, Công ty Thủy điện Trị An đã thông báo về việc xả lũ điều tiết qua đập tràn đến Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các cấp, chính quyền địa phương và đơn vị liên quan biết để chỉ đạo, phối hợp, thông báo cho nhân dân vùng hạ du hồ chứa chủ động có biện pháp phòng ngừa, nhằm tránh những thiệt hại có thể xảy ra.
Theo Công ty Thủy điện Trị An, việc xả lũ được thực hiện vì lưu lượng nước từ thượng nguồn về hồ trung bình là 2.000 m3/s, đạt cao trình 60,5 m (cao trình an toàn đập là 62 m), trên cơ sở đang có cảnh báo lũ trên thượng nguồn hồ Trị An và mực nước tại Trạm thủy văn Biên Hòa đang vượt báo động I. Lưu lượng xả sẽ tùy theo mức độ báo động lũ ở thành phố Biên Hòa để nhà máy xả một cửa hay hai cửa.
Cũng trong ngày 22/9, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Đồng Nai thông báo nước sông Đồng Nai đang lên nhanh, ở giữa mức báo động II và báo động III. Nước sông dâng cao khiến nhiều nhiều địa phương ven sông thuộc tỉnh Đồng Nai, Bình Dương và TP.HCM có nguy cơ ngập, sạt lở. Cụ thể, lúc 1 giờ chiều 22/9, mực nước ở trạm Tà Lài thuộc thượng nguồn sông Đồng Nai đạt 112,71 m (trên mức báo động II 0,21 m); ở trạm Phú Hiệp trên sông La Ngà đạt 105,28 m (trên mức báo động 0,78 m). Tại trạm Biên Hòa thuộc hạ lưu sông Đồng Nai, đỉnh triều cường sáng 22/9 đạt mức 1,95 m (trên mức báo động II và gần đạt báo động II). Những khu vực thấp ven sông Đồng Nai ở các xã Đắc Lua, Nam Cát Tiên, Núi Tượng, Tà Lài, Phú Thịnh (huyện Tân Phú); Thanh Sơn, Phú Vinh, Phú Tân, Ngọc Định (huyện Định Quán); các vùng trũng thấp ven sông La Ngà ở các xã thuộc các huyện Tân Phú, Định Quán; huyện Tánh Linh và Đức Linh (tỉnh Bình Thuận) có nguy cơ bị ngập lụt do lũ.
Ngoài ra, các vùng thấp ven sông ở hạ lưu sông Đồng Nai tại các phường, xã thuộc thành phố Biên Hòa, huyện Vĩnh Cửu, huyện Long Thành và Nhơn Trạch thuộc tỉnh Đồng Nai; huyện Bắc Tân Uyên, thành phố Tân Uyên thuộc tỉnh Bình Dương và thành phố Thủ Đức (TP.HCM) có nguy cơ bị ngập lụt do lũ (triều cường ở hạ lưu).
Trước tình trạng báo đong về mực nước như vậy, Công ty Thủy điện Trị An đã thực hiện vận hành hồ cắt giảm lũ cho hạ du, bắt đầu lúc 10 giờ sáng 23/9 với hai trường hợp. Trường hợp mực nước trạm Biên Hòa dưới 1,8 m (mức báo động I), Thủy điện Trị An sẽ xả nước qua đập tràn với lưu lượng 150 – 300 m3/s, nâng tổng lưu lượng nước xuống hạ du lên 1.000 - 1.150 m3/s. Trường hợp mực nước tại trạm Biên Hòa vượt báo động I, công ty sẽ xả lũ qua tràn với lưu lượng từ 0 – 150 m3/s. Tổng lưu lượng xuống hạ du đạt 850 - 1.000 m3/s.
Sáng 23/9/2024, thủy điện Trị An đã bắt đầu xả cửa số 3 với lưu lượng 150 m3/s; cộng thêm lưu lượng nước qua tua-bin phát điện là 815 m3/s, tổng lưu lượng nước xuống hạ du sông Đồng Nai tăng lên 1.000 m3/s. Lãnh đạo Công ty Thủy điện Trị An cho rằng mức xả này chưa ảnh hưởng nhiều đến vùng hạ lưu do thiết kế năng lực xả nước tối đa về hạ lưu lên đến 19.000 m3/s. Tuy nhiên, lãnh đạo đơn vị này cũng lưu ý người dân ở các vùng trũng thấp vẫn cần đề phòng để tránh thiệt hại.
Đến sáng 23/9, thông tin từ Đài Khí tượng thủy văn Đồng Nai cho biết, mực nước ở hạ nguồn sông Đồng Nai đã giảm dù vẫn còn cao. Tuy nhiên, trưa 23/9, Giám đốc Công ty Thủy điện Trị An Võ Tấn Nhẫn tiếp tục phát đi văn bản thông báo về việc tăng cường xả tràn điều tiết hồ chứa Thủy điện Trị An. Theo đó, Thủy điện Trị An sẽ tiếp tục xả lũ qua đập tràn với lưu lượng tăng từ 320 m3/s - 480 m3/s vào ngày 24/9. Việc tiếp tục duy trì xả lũ nhằm bảo đảm dung tích phòng lũ, kết hợp mực nước hạ du sông ở trạm thủy văn Biên Hòa đã qua đỉnh triều cường và đang xuống thấp, đồng thời không xả nhanh, đột ngột nhằm tránh những ảnh hưởng có thể xảy ra cho hạ du.
Lần xả lũ gần nhất của hồ thủy điện Trị An là vào 3 giờ chiều 29/8/2023 (lần xả lũ thứ 2 trong năm này). Lúc đó, mực nước ở hồ đạt mức 60,977 m và cao hơn mực nước hiện nay tại thời điểm xả lũ sáng 23/9/2024.
Thủy điện Trị An là hồ thủy điện lớn nhất Miền Nam, được khánh thành và đưa vào khai thác từ năm 1991 gồm 4 tổ máy với tổng công suất thiết kế 400 mW. Đây là công trình thủy điện đóng góp lớn cho điện lưới quốc gia, giúp điều tiết nguồn nước sinh hoạt, sản xuất, đẩy mặn và điều tiết lũ cho vùng hạ du sông Đồng Nai.