Chủ tịch Uỷ ban châu Âu: Tình hình dư thừa xe điện của Trung Quốc sẽ trở nên tồi tệ hơn

Phát biểu ba tuần trước khi đến thăm Bắc Kinh tham dự Hội nghị thượng đỉnh EU-Trung Quốc, Chủ tịch Ủy ban Châu Âu kêu gọi Trung Quốc không tham gia "cuộc đua xuống đáy" trong quá trình chuyển đổi sang công nghệ xanh.

Bà von der Leyen nói: “Châu Âu mở cửa cho sự cạnh tranh, nhưng không mở cửa cho một cuộc đua xuống đáy. Chúng tôi sẽ đến Trung Quốc với thiện chí. Chúng tôi sẽ không bao giờ ngại nêu lên mối quan ngại của mình”.

Về xe điện, bà cho biết: “Rõ ràng là có tình trạng dư thừa công suất ở Trung Quốc và chắc chắn lượng dư thừa này sẽ được xuất khẩu, đặc biệt nếu tình trạng dư thừa công suất được thúc đẩy bởi các khoản trợ cấp trực tiếp và gián tiếp. Điều này sẽ trở nên tồi tệ hơn khi nền kinh tế Trung Quốc chậm lại và khi nhu cầu trong nước của nước này không tăng. Nó cuối cùng sẽ ảnh hưởng và bóp méo thị trường của chúng tôi”.

Hội nghị thượng đỉnh mà Chủ tịch Hội đồng Châu Âu Charles Michel cũng sẽ tham dự, sẽ diễn ra từ ngày 7 – 8/12. Hai quan chức hàng đầu của châu Âu dự kiến sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trung Quốc trong khi đó đang lo ngại về cuộc điều tra của Ủy ban, cho rằng nó sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.

Bài phát biểu của bà Von der Leyen tại một sự kiện do Hội đồng Quan hệ Đối ngoại và MERICS Châu Âu đồng tổ chức, một tổ chức tư vấn có trụ sở tại Berlin bị Bắc Kinh trừng phạt, diễn ra một ngày sau khi ông Tập gặp Tổng thống Mỹ Joe Biden ở San Francisco, nơi hai siêu cường đồng ý thiết lập lại các mối liên hệ quân sự trực tiếp.

Bà cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải nói chuyện với ông Tập về mối quan hệ của ông với nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin.

Von der Leyen cho biết bà sẽ giao tiếp với Bắc Kinh để sự hỗ trợ của nước này dành cho Nga ở mức "hạn chế nhất có thể" và sẽ "làm rõ rằng cách Trung Quốc đặt mình vào Nga sẽ xác định mối quan hệ chung của trong những năm tới”.

Ở một diễn biến khác, các doanh nghiệp châu Âu tuyên bố rằng Trung Quốc nên làm nhiều hơn nữa để kích thích tiêu dùng nội địa, đồng thời cho biết việc đầu tư lớn vào công suất xe điện đã gây ra mối lo ngại “có thể hiểu được” ở EU.

EU cũng đã công bố một cuộc điều tra chống trợ cấp vì lo ngại hàng xuất khẩu của Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến ngành công nghiệp ô tô của nước này giống như trước đây họ đã làm với lĩnh vực pin mặt trời.

Các nhà hoạch định chính sách của Trung Quốc đã nhấn mạnh việc thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu, đặc biệt là xe điện, thay vì hỗ trợ người tiêu dùng như một cách củng cố nền kinh tế bị thiệt hại do đại dịch.

Jens Eskelund, chủ tịch Phòng Thương mại EU tại Trung Quốc, cho biết: “Do tình trạng dư thừa công suất bên ngoài châu Âu, thị trường tấm pin mặt trời ở châu Âu ít nhiều đã bị xóa sổ. Vì vậy, tôi nghĩ có thể hiểu được rằng ở châu Âu sẽ có một số lo ngại nhất định về những gì đang xảy ra”.

Phòng kêu gọi “các chính sách về phía cầu” và một “bối cảnh chính sách có thể dự đoán được” hơn để hỗ trợ tiêu dùng trong nước bằng cách đảm bảo người tiêu dùng không cần phải tiết kiệm quá nhiều để bảo vệ trước những thay đổi đột ngột trong định hướng của chính phủ.

Theo các nhà phân tích tại UBS, chuyên môn ngày càng tăng của Trung Quốc về xe điện dự kiến sẽ dẫn đến một “sự thay đổi địa chấn” trong ngành.

Họ dự đoán các thương hiệu Trung Quốc sẽ chiếm 1/5 số ô tô bán ra ở châu Âu vào năm 2030, so với chỉ 3% vào năm ngoái, gây bất lợi cho các nhãn hiệu đã có tên tuổi.

Các nhà sản xuất pin và xe điện của Trung Quốc đang đi theo một vở kịch mà các giám đốc điều hành nước ngoài cho rằng đã gây tổn hại cho các ngành công nghiệp khác ở nước ngoài: đầu tư quá mức được thúc đẩy bởi các khoản trợ cấp và hỗ trợ của chính quyền địa phương dẫn đến dư thừa công suất, sau đó sẽ tràn ra thị trường toàn cầu.

Theo một nhóm nghiên cứu CRU, tỷ lệ sử dụng trung bình của các nhà máy sản xuất pin lithium-ion Trung Quốc là 45% vào năm ngoái và đã giảm hơn nữa trong nửa đầu năm nay. Các dự án mới hiện tại của đất nước tỷ dân đến năm 2030 sẽ mang lại công suất hàng năm vượt xa mức cần thiết để chuyển đổi toàn bộ đội xe sang sử dụng năng lượng điện bằng pin.

Các nhà phân tích ước tính ngành công nghiệp ô tô của nước này đang phải chịu sản lượng vượt xa nhu cầu.

Thâm hụt thương mại hàng hóa của EU với Trung Quốc đạt 396 tỷ euro (423 tỷ USD) vào năm ngoái so với 144 tỷ euro vào năm 2017.

Trong số các khuyến nghị trong báo cáo quan điểm của mình, Phòng Thương mại Châu Âu kêu gọi chính phủ Trung Quốc tăng năng suất bằng cách nhấn mạnh vào các lực lượng thị trường và “phi chính trị hóa” môi trường kinh doanh.

Dưới thời Chủ tịch Tập Cận Bình, Trung Quốc ngày càng nhấn mạnh vai trò của các công ty nhà nước trong khi đưa ra những đạo luật mà các doanh nghiệp nước ngoài phàn nàn là thiếu rõ ràng. Chúng bao gồm những thay đổi về luật chống gián điệp, luật quan hệ đối ngoại mới và một loạt quy định về dữ liệu.

Phòng cũng kêu gọi Bắc Kinh “tối ưu hóa việc hoạch định chính sách” bằng cách cho phép không gian thảo luận sau đợt đàn áp tăng cường trong năm nay đối với các cuộc thảo luận công khai về tình trạng nghèo nàn của nước này.

Bên cạnh đó Phòng Thương mại châu Âu cũng kêu gọi Trung Quốc tiếp tục quá trình chuyển đổi carbon thấp sau khi quay trở lại sử dụng than để cung cấp năng lượng cho sản xuất và xuất khẩu khi Bắc Kinh cố gắng kích thích tăng trưởng.