Có thể bị khép là tội phạm sau một lần dùng hóa đơn bất hợp pháp
Nhiều đối tượng công khai rao bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng, thách thức pháp luật dù có nhiều vụ án mua bán hóa đơn đã bị xử lý hình sự. Cơ quan thuế khẳng định bất cứ ai cũng có thể trở thành tội phạm về thuế sau một lần sử dụng hoá đơn bất hợp pháp...
Tổng cục Thuế vừa có văn bản chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tiếp tục tăng cường công tác phối hợp, đấu tranh ngăn chặn, xử lý hành vi mua bán hóa đơn điện tử trên mạng xã hội theo Luật Quản lý thuế và Nghị định số 123/2020/NĐ-CP.
NHIỀU DOANH NGHIỆP GIAN LẬN BỊ KHỞI TỐ
Nhìn lại hơn 2 năm sau bước ngoặt chuyển đổi từ hóa đơn giấy truyền thống sang sử dụng hóa đơn điện tử (kể từ 17/2022), Tổng cục Thuế cho biết cơ quan thuế đã tiếp nhận và xử lý khoảng 7,2 tỷ hóa đơn, gồm hơn 2 tỷ hóa đơn có mã và gần 5,2 tỷ hóa đơn không mã. Hệ thống hóa đơn điện tử vận hành ổn định, thông suốt 24/7 và đem lại lợi ích thiết thực cho tất cả chủ thể tham gia.
Theo đối, đến nay có 100% doanh nghiệp, tổ chức và hộ, cá nhân kinh doanh hạch toán theo phương pháp kê khai chuyển đổi sang sử dụng hóa đơn điện tử.
Cũng theo Tổng cục Thuế, cơ quan thuế tăng cường công tác phòng chống gian lận hoá đơn, đặc biệt là công tác phối hợp với cơ quan công an. Sau khi tiếp nhận đề nghị, cơ quan thuế kịp thời phối hợp cung cấp hồ sơ cho cơ quan công an theo đúng quy định.
"Tính riêng năm 2023, công tác phối hợp với cơ quan công an trong đấu tranh chống gian lận hoá đơn, cơ quan thuế chuyển hồ sơ sang cơ quan công an kiến nghị điều tra, khởi tố 88 hồ sơ; nhận được 4.416 yêu cầu cung cấp hồ sơ của cơ quan công an đề nghị cung cấp hồ sơ, tài liệu liên quan đến lĩnh vực thuế của người nộp thuế phục vụ công tác quản lý, trấn áp tội phạm kinh tế của cơ quan công an".
Tổng cục Thuế.
Nhờ đó, nhiều vụ án gian lận hoá đơn bị xử lý. Đơn cử như: vụ án mua bán hóa đơn giá trị gia tăng không hợp pháp do Nguyễn Minh Tú cầm đầu, các đối tượng bán hơn 1 triệu hóa đơn cho hơn 88 nghìn cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, tổng doanh số bất hợp pháp lên tới gần 64.000 tỷ đồng.
Trong vụ án mua bán hóa đơn khác của đối tượng Trương Xuân Đước, hàng chục "công ty ma" được thành lập để bán hoá đơn với doanh số 6.000 tỷ đồng. Hay như vụ án Hoàng Đặng Ngọc Mỹ Trang và đồng phạm can tội “In, phát hành, mua bán trái phép hóa đơn” và “Trốn thuế” cũng bị phanh phui, các đối tượng dùng nhiều thủ đoạn để mua bán hóa đơn hơn 4.000 tỷ đồng.
THỦ ĐOẠN NGÀY CÀNG TINH VI
Tuy nhiên, theo Tổng cục Thuế, thời gian gần đây, tội phạm về thuế có chiều hướng gia tăng, hành vi mua bán hoá đơn ngày một tinh vi, gây khó khăn cho cơ quan chức năng.
Nêu rõ các thủ đoạn này, Tổng cục Thuế cho biết các đối tượng lợi dung quy định trong đăng ký kinh doanh để thành lập một hoặc chuỗi doanh nghiệp, hộ kinh doanh thông qua việc sử dụng giấy chứng minh thư nhân dân/căn cước công dân của một số người thiếu hiểu biết, hám lợi, bị mất cắp hoặc giả mạo, hoạt động trong một chu kỳ ngắn rồi bỏ trốn, mất tích.
Bên cạnh đó, tội phạm cũng mua lại các doanh nghiệp, hộ kinh doanh hoạt động yếu kém, sắp giải thể, phá sản sau đó thay đổi người đại diện pháp luật với mục đích để bán hóa đơn không hợp pháp.
Các đối tượng thành lập doanh nghiệp, hộ kinh doanh tại các vùng, miền có sản phẩm trồng trọt, chăn nuôi, đánh bắt thuỷ hải sản, nguyên nhiên vật liệu… nhằm hợp pháp hoá nguồn gốc hàng ghi trên các hóa đơn không hợp pháp, tránh nghi ngờ, kiểm soát của cơ quan chức năng.
Hoặc lợi dụng sự phát triển của các mạng xã hội trên không gian mạng lập ra nhiều hội, nhóm, tài khoản trên các nền tảng mạng xã hội… nhằm mục đích rao bán các hóa đơn giá trị gia tăng của các “doanh nghiệp ma” với nhiều loại mặt hàng khác nhau để thu lợi bất chính.
Lợi dụng môi trường mạng, một số doanh nghiệp dễ dàng móc lối với các đối tượng rao bán hoá đơn để thực hiện hành vi mua hóa đơn không hợp pháp nhằm chiếm đoạt thuế của Nhà nước thông qua việc khai khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào, giảm số thuế giá trị gia tăng phải nộp ngân sách nhà nước; sử dụng hóa đơn để hợp thức hóa cho hàng hóa trôi nổi, hợp thức hoá hàng buôn lậu, tham ô...
CHẶN RAO BÁN HOÁ ĐƠN TRÊN MẠNG
Trước tình hình trên, trong thời gian qua, Tổng cục Thuế chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tăng cường quản lý thuế, thanh tra, kiểm tra việc thực hiện pháp luật thuế của người nộp thuế; tăng cường phối hợp với cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm trong lĩnh vực thuế như các hành vi trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tiền hoàn thuế; mua, bán và sử dụng trái phép hoá đơn; chống thất thu cho ngân sách nhà nước.
Đáng chú ý, tại Quyết định số 1386/QĐ-TCT ngày 26/9/2024, cơ quan thuế xây dựng bộ tiêu chí đánh giá rủi ro về hóa đơn điện tử, phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin để xử lý các dữ liệu về hóa đơn điện tử, hỗ trợ nhận diện được người nộp thuế có rủi ro cao về sử dụng hóa đơn điện tử.
Từ đó, đưa ra cảnh báo, xử lý nếu có vi phạm hoặc chuyển sang cơ quan công an đối với trường hợp thuộc diện rủi ro cao có dấu hiệu tội phạm để phối hợp điều tra và xử lý nếu phát hiện vi phạm.
Mới đây, Tổng cục Thuế có Công văn số 4786/TCT-TTKT ngày 24/10/2024 về việc ngăn chặn, xử lý tình trạng rao ban hóa đơn trên không gian mạng gửi cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương triển khai quyết liệt các giải biện pháp.
Cụ thể, đẩy mạnh thực hiện đồng bộ các giải pháp ngăn chặn tình trạng mua bán hóa đơn bất hợp pháp, chủ động thu thập thông tin về đối tượng rao bán hóa đơn... Đồng thời, có biện pháp ngăn chặn việc phát tán, đăng tải các thông tin rao bán hóa đơn điện tử trên không gian mạng và kịp thời điều tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng.
Trong thời gian tới, Tổng cục Thuế chỉ đạo các cục thuế chủ động triển khai các giải pháp công nghệ thông tin nhằm thu thập, đánh giá và phân tích thông tin về hóa đơn trên không gian mạng.
Ngoài ra, các cơ quan thuế cần đẩy mạnh tuyên truyền chính sách và pháp luật thuế trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân và doanh nghiệp hiểu rõ các chế tài xử lý đối với hành vi mua bán hóa đơn, nâng cao ý thức tự giác tuân thủ các quy định pháp luật về thuế và hóa đơn.
"Cơ quan thuế tiếp tục tăng cường công tác phối hợp thường xuyên, chặt chẽ hơn với cơ quan công an và các cơ quan chức năng có liên quan như: hải quan, ngân hàng... để truy vết, xử lý người nộp thuế mua hóa đơn và xử lý triệt để tình trạng bao che cho những hành vi vi phạm pháp luật trong sử dụng hoá đơn", Tổng cục Thuế nhấn mạnh.
Trong thời gian tới, cơ quan thuế sẽ tiếp tục phối hợp cung cấp danh sách người nộp thuế có rủi ro cao về hóa đơn sang cơ quan công an để tiến hành rà soát, điều tra, xử lý nghiêm nếu có vi phạm theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh công tác tăng cường phối hợp với cơ quan công an trao đổi cung cấp thông tin khi ban hành các thông báo, các quyết định liên quan đến các tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật cho cơ quan thuế, Tổng cục Thuế cũng đang xây dựng ứng dụng cảnh báo xuất hóa đơn điện tử để hỗ trợ cơ quan thuế và cơ quan công an phát hiện sớm và ngăn chặn kịp thời các hành vi gian lận hóa đơn điện tử, từ đó góp phần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh trong sản xuất, kinh doanh.
Đại diện Tổng cục Thuế nhấn mạnh chỉ 1 lần sử dụng hóa đơn bất hợp pháp, dù cố che giấu nhưng khi bị phát hiện có thể là tội phạm trong lĩnh vực thuế. Bên cạnh việc sử dụng đồng bộ các giải pháp quản lý, trong đó các giải pháp sử dụng ứng dụng quản lý rủi ro và dữ liệu lớn (big data), ngành thuế quyết tâm sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ cùng với các cơ quan chức năng và cơ quan công an đẩy lùi và chấm dứt nạn mua bán và sử dụng bất hợp pháp hóa đơn trong lĩnh vực thuế.
