Covid-19 bộc lộ rõ những lỗ hổng trong hệ thống an sinh xã hội
Đại dịch Covid-19 không chỉ ảnh hưởng tới nền kinh tế và thu nhập của người dân, mà đang làm lộ rõ những lỗ hổng trong hệ thống an sinh xã hội. Các chính sách hỗ trợ, phục hồi và thích ứng với diến tiến của dịch bệnh cần xem xét kỹ lưỡng, đa chiều, có kết nối đa bên giữa Chính phủ với doanh nghiệp và người dân...
Nhận định này được các chuyên gia chia sẻ tại Hội thảo “Hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi Covid-19: Bài học từ thực tiễn” do Viện LIGHT phối hợp với Oxfam Việt Nam tổ chức chiều 20/12.
Tại hội thảo, thông tin về kết quả triển khai gói hỗ trợ 26.000 tỷ đồng của Chính phủ đối với người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, đại diện Bộ Lao động-Thương binh-Xã hội cho biết, tính đến nay, với nhóm chính sách hỗ trợ tiền mặt, toàn quốc đã có 27,13 triệu lượt đối tượng nhận hỗ trợ, với tổng số tiền trên 31,12 nghìn tỷ đồng.
Số này bao gồm người lao động tạm hoãn hợp đồng lao động, lao động ngừng việc và chấm dứt hợp đồng lao động, lao động mang thai, trẻ em dưới 6 tuổi, các đối tượng thuộc diện F0 và F1, các nghệ sĩ, hướng dẫn viên du lịch và các hộ kinh doanh. Cùng với đó, có trên 14,33 triệu người lao động tự do và các đối tượng đặc thù đã được hỗ trợ với tổng kinh phí 18,62 nghìn tỷ đồng.
Với nhóm chính sách cho vay vốn, đã có 1.761 tỷ đồng dành cho các doanh nghiệp vay vốn phục hồi sản xuất và trả lương cho nhân viên.
Đối với chính sách hỗ trợ từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, đến nay đã giảm đóng bảo hiểm thất nghiệp cho 363.600 đơn vị sử dụng lao động, tương ứng 9,68 triệu lao động; hỗ trợ tiền mặt 29.945 tỷ đồng cho hơn 12,5 triệu lao động. Ngoài ra Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt nam và 44 tỉnh, thành hỗ trợ gần 14 tỉ đồng cho trẻ mồ côi do cha mẹ mất do Covid-19 và trẻ sơ sinh của sản phụ nhiễm Covid…
Theo các chuyên gia, các chính sách cứu trợ của Chính phủ được đánh giá cao, tuy nhiên vẫn tồn tại những khoảng trống liên quan đến khía cạnh giới và quyền của các nhóm dễ bị tổn thương cần được cải thiện.
Kết quả nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng khoa học về Giới-Gia đình-Phụ nữ và vị thành niên (CSAGA) được chia sẻ tại hội thảo đã chỉ ra rằng, các chính sách cứu trợ và tái thiết chưa được xây dựng dựa trên các phân tích giới về các tác động của đại dịch tới phụ nữ, nam giới và các giới khác.
Đồng thời, chưa có các chính sách hay chương trình cụ thể phòng chống bạo lực giới, nhất là bạo lực gia đình đối với phụ nữ và trẻ em. Với nhóm lao động thuộc khu vực phi chính thức, việc thụ hưởng chính sách cũng gặp khó khăn do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trẻ em thuộc các nhóm dễ tổn thương và trẻ em ở các khu vực vùng sâu, vùng xa và hải đảo không có cơ hội học tập bình đẳng trong đại dịch…
Bác sĩ Nguyễn Thu Giang, Phó Viện trưởng Viện LIGHT cho rằng, đại dịch Covid-19 không chỉ ảnh hưởng tới nền kinh tế và thu nhập của người dân, mà đang làm lộ rõ tác động không hề nhỏ đến các vấn đề khác trong đời sống xã hội như sức khỏe tâm thần của người dân. Đặc biệt với những nhóm dân cư dễ bị tổn thương như người lao động tự do, người nghèo, phụ nữ, trẻ em hay các vấn đề về bình đẳng giới, lỗ hổng trong hệ thống an sinh xã hội…
“Chúng tôi khuyến nghị các chính sách hỗ trợ, phục hồi và thích ứng với các diến tiến của đại dịch Covid-19 cần xem xét kỹ lưỡng, đa chiều kinh tế, xã hội, đặc biệt yếu tố giới, y tế và sức khỏe tâm thần. Quá trình xây dựng chính sách phải có tham vấn ý kiến của đại diện các nhóm dễ bị tổn thương và các nhóm có thể bị ảnh hưởng nhất bởi đại dịch Covid-19”, Phó Viện trưởng Viện LIGHT nhấn mạnh.
Ông Phạm Quang Tú, Phó Giám đốc Tổ chức Oxfam tại Việt Nam cũng nói thêm rằng, kết nối đa bên giữa các cơ quan Bộ, ngành của Chính phủ với khối xã hội, doanh nghiệp và người dân là đặc biệt quan trọng trong xây dựng và triển khai chính sách hỗ trợ, phục hồi và thích ứng với các diến tiến của đại dịch Covid-19.
“Việc kết hợp đa bên này không chỉ giúp huy động nguồn lực tài chính, mà còn phát huy được các sáng kiến cộng đồng, thúc đẩy tính hiệu quả và kịp thời trong triển khai, và không chồng chéo trong hoạt động”, ông Phạm Quang Tú nói.
