G7 cảnh báo cứng rắn Trung Quốc về thương mại

Một sự kiện của giới chức tài chính nhóm 7 nền công nghiệp phát triển (G7) đã đưa ra lời cảnh báo đối với hoạt động của Trung Quốc trong hệ thống thương mại toàn cầu. Đây được xem là một sự phô trương đoàn kết của Mỹ và các nước đồng minh trong cuộc đối đầu thương mại với Trung Quốc, hứa hẹn leo thang căng thẳng cao hơn trong thời gian tới.

Tại hội nghị bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương G7 ở Stresa, Italy vào cuối tuần vừa rồi, tuyên bố chung đã nêu rõ tên Trung Quốc và cáo buộc nền kinh tế lớn thứ hai thế giới gây tổn hại cho các đối tác thương mại.

“Cùng với việc tái khẳng định lợi ích của chúng tôi trong một sự cộng tác cân bằng và có đi có lại, chúng tôi bày tỏ lo ngại về việc Trung Quốc sử dụng toàn diện các chính sách và hành vi phi thị trường gây thiệt hại cho người lao động, các ngành công nghiệp và sự vững vàng kinh tế của chúng tôi”, tuyên bố chung có đoạn viết. “Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi các ảnh hưởng tiêu cực tiềm tàng của tình trạng dư thừa công suất ở Trung Quốc và cân nhắc triển khai các biện pháp để đảm bảo có được một sân chơi bình đẳng”.

Tuyên bố trên được G7 đưa ra sau khi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden vào tuần trước đó áp thuế quan lên hàng trăm tỷ USD hàng hoá nhập khẩu từ Trung Quốc. Theo hãng tin Bloomberg, tuyên bố của G7 và cả động thái mới nhất của Mỹ có thể sẽ là tiền đề cho sự leo thang căng thẳng xa hơn nếu cựu Tổng thống Donald Trump tái đắc cử trong cuộc bầu cử vào tháng 11 năm nay.

Mỹ tiếp tục là quốc gia đi đầu trong việc gây áp lực đối với Trung Quốc, dù Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen tuần vừa rồi nhấn mạnh rằng các quan chức tài chính - ngân hàng đến từ Đức, Pháp và Liên minh châu Âu (EU) cũng bày tỏ mối lo ngại. Bộ trưởng Bộ Tài chính Pháp Bruno Le Maire là một trong những quan chức kêu gọi mạnh mẽ về việc hình thành một mặt trận thống nhất trong G7 để ứng phó với Trung Quốc về thương mại.

“Chúng ta đang có một vấn đề với mô hình kinh tế mà ở đó Trung Quốc đang sản xuất ngày càng nhiều thiết bị công nghiệp giá rẻ. Điều đó không chỉ là một mối đe doạ đối với EU hay với Mỹ, mà đối với toàn bộ nền kinh tế toàn cầu. Chúng ta cần giải quyết vấn đề đó”, ông Le Maire nói.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Italy Giancarlo Giorgetti, người chủ trì hội nghị G7 lần này, phát biểu tại cuộc họp báo khép lại sự kiện: “Vấn đề thuế quan đối với Trung Quốc là một sự thật khách quan, không phải là một lựa chọn chính trị. Khi Mỹ đưa ra Đạo luật Giảm lạm phát (IRA), Mỹ đã khởi động dạng chính sách này, khiến EU phải cân nhắc về việc nên hành xử như thế nào trong những tình huống như vậy”.

Đối với 400 sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc đến nay vẫn được miễn trừ khỏi các chương trình áp thuế quan của Mỹ, Washington hôm thứ Sáu vừa rồi tuyên bố hơn một nửa trong số này sẽ bắt đầu bị áp thuế và 164 sản phẩm còn lại sẽ tiếp tục được miễn trừ đến hết tháng 5/2024.

Đầu tuần vừa rồi, Trung Quốc phát tín hiệu sẵn sàng áp thuế quan lên tới 25% đối với ô tô nhập khẩu được trang bị động cơ lớn. Cảnh báo này cho thấy ô tô - một trong những ngành công nghiệp lớn nhất của châu Âu - đang nổi lên thành một đối tượng quan trọng trong cuộc đối đầu thương mại giữa Trung Quốc với phương Tây.

Hãng ô tô điện BYD của Trung Quốc đang có kế hoạch đưa chiếc xe dòng hatchback Seagull tới thị trường châu Âu vào năm tới. Sau khi tính cả thuế quan và các điều chỉnh cần thiết để chiếc xe đáp ứng các tiêu chuẩn của châu Âu, BYD dự kiến sẽ bán chiếc xe này với giá chưa đến 20.000 euro (21.500 USD) tại thị trường châu Âu.

Ngôn từ mà G7 sử dụng trong tuyên bố chung cho thấy khả năng nhóm này có thể đưa ra biện pháp trả đũa chung nhằm vào Trung Quốc.

“Chúng tôi sẽ nỗ lực làm cho chuỗi cung ứng của mình trở nên linh hoạt hơn, đáng tin cậy, đa dạng và bền vững hơn, đồng thời ứng phó với các hành vi gây hại, bảo vệ các công nghệ quan trọng và mới nổi. Khi cần thiết, chúng tôi sẽ xem xét các biện pháp thích hợp để thúc đẩy giảm thiểu rủi ro và đa dạng hóa nguồn cung”, tuyên bố viết.

Tuy nhiên, nội bộ G7 vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau về leo thang căng thẳng trong thương mại toàn cầu.

Chẳng hạn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Anh Jeremy Hunt nói rằng London sẽ không vội vàng áp đặt các biện pháp. “Có một điều rất quan trọng là thế giới không nên vô tình quay trở lại chủ nghĩa bảo hộ. Trước tiên, chúng tôi sẽ phải suy nghĩ kỹ trước khi áp đặt thuế quan hoặc các biện pháp phòng vệ thương mại. Hiện tại, chúng tôi vẫn đang xem xét các công việc chi tiết cần thiết để đi đến quyết định”, ông Hunt nói với Bloomberg.

Ông Giorgetti cũng thừa nhận mức độ quan ngại khác nhau trong nội bộ G7. “Không thể phủ nhận rằng có nhiều quan điểm khác nhau về cách giải quyết vấn đề này, và chúng tôi phải đối mặt với thực tế đó, với nhận thức về khả năng Trung Quốc có hành vi trả đũa”, vị Bộ trưởng Italy nói.

Mặc dù vậy, một trong những kết quả quan trọng của hội nghị G7 lần này là sự cảnh báo chung quyết đoán nhất mà nhóm này từng đưa ra đối với Trung Quốc. Tiếp nối cảnh báo này có thể sẽ là một nghiên cứu chuyên sâu của nhóm về mối đe dọa từ Trung Quốc.