Indonesia đặt cược hàng tỷ USD nhằm phát triển "ngành y tế cao cấp"

KrASIA đưa tin, một tòa nhà bệnh viện mới nguy nga mọc lên giữa bãi biển đẹp như tranh vẽ ở Sanur, phía đông nam Bali. Với diện tích 50.000m², Bệnh viện Quốc tế Bali (BIH) dự kiến mở cửa một phần vào tháng 4 tới đây. Bệnh viện được thiết kế theo phong cách khách sạn, có sức chứa 250 phòng được trang bị công nghệ tiên tiến điều trị trong nhiều lĩnh vực, từ ung thư đến thần kinh.

Cơ sở nằm tại trung tâm The Sanur, dự án trị giá khoảng 1 tỷ USD nhằm phát triển “khu kinh tế đặc biệt” đầu tiên của Indonesia dành cho dịch vụ chăm sóc sức khỏe cao cấp và một số dịch vụ liên quan. Đồng thời, Chính phủ nước này cũng đang chuẩn bị ra mắt khu phức hợp rộng 41,26ha dọc theo đường bờ biển dài 2km. Mục tiêu của Indonesia là “một mũi tên trúng hai đích”: thu hút khách du lịch y tế đến một trong những điểm nghỉ dưỡng nổi tiếng nhất khu vực và giành lại một phần trong số 11,5 tỷ USD mà nhóm công dân giàu có địa phương chi tiêu mỗi năm cho dịch vụ y tế ở nước ngoài.

“Một bệnh viện hiện đại có thể tìm thấy ở nhiều nơi khác, nhưng tại BIH, bệnh nhân sẽ điều trị trong không gian được bao quanh bởi vẻ đẹp của thiên nhiên”, ông Agus Harimurti Yudhoyono, Bộ trưởng điều phối cơ sở hạ tầng và phát triển khu vực, cho biết trong chuyến thăm bệnh viện vào tháng 1 năm nay. “Khung cảnh xanh mát, thanh bình tạo nên bầu không khí chữa lành, đảm bảo rằng những người đến đây điều trị không chỉ phục hồi về mặt thể chất mà còn tìm thấy sự thoải mái và bình yên.”

TRỌNG TÂM CỦA CHÍNH PHỦ 

Dự án Bali và dự án thứ hai gần Singapore đã thu hút sự quan tâm của loạt đối tác nước ngoài, từ Đức, Ấn Độ và Malaysia, ngoài các nhà đầu tư trong nước. Tuy nhiên, tình trạng thiếu hụt bác sĩ nội địa, tranh cãi xoay quanh kế hoạch tuyển dụng chuyên gia nước ngoài và chi phí thiết bị y tế cao đang trì hoãn sáng kiến ​​này.

“Hơn 1 triệu công dân của chúng tôi ra nước ngoài mỗi năm để điều trị y tế — đến Singapore, Malaysia, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Châu Âu”, cựu Tổng thống Joko Jokowi Widodo cho biết năm ngoái. “Chúng tôi để vụt mất 11,5 tỷ USD hàng năm khi họ quyết định không điều trị trong nước”.

Tổng thống cho khởi công xây dựng BIH vào năm 2021. Chưa đầy hai tuần trước khi nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 10 năm ngoái, ông Jokowi tiếp tục khởi công xây dựng đặc khu kinh tế thứ hai của đất nước dành cho lĩnh vực chăm sóc sức khỏe trên đảo Batam, cách Singapore một giờ đi phà.

Tân Tổng thống Prabowo Subianto cam kết tiếp tục phát triển cơ sở hạ tầng chăm sóc sức khỏe và gọi đây là "trọng tâm" của Chính phủ.

Dự án Sanur và BIH chủ yếu được xây dựng bởi công ty phát triển khu nghỉ dưỡng InJourney và công ty cổ phần bệnh viện Pertamedika IHC — cả hai đều thuộc sở hữu nhà nước.

Trong khi đó, dự án Batam đang được dẫn dắt bởi Mayapada Group, Tập đoàn nội địa điều hành một trong những chuỗi bệnh viện tư nhân lớn nhất Indonesia. Mayapada cam kết đầu tư 6,91 nghìn tỷ IDR (423 triệu USD) cho dự án đến năm 2032 và đang hợp tác với Apollo Hospitals của Ấn Độ nhằm xây dựng bệnh viện đẳng cấp quốc tế trên đảo.

NHIỀU NGƯỜI DÂN TÌM ĐẾN DỊCH VỤ Y TẾ TẠI NƯỚC NGOÀI 

Cuộc khảo sát của Bộ Y tế Indonesia vào năm 2023 chỉ ra cứ 1.000 hộ gia đình ở Indonesia thì có một hộ tìm kiếm dịch vụ y tế nước ngoài trong ba năm trở lại. Năm điểm đến hàng đầu là Malaysia, Singapore, Ả Rập Xê Út, UAE và Hàn Quốc — trong đó khám sức khỏe là dịch vụ được tìm kiếm phổ biến nhất.

Hầu hết người trả lời đều chia sẻ lý do chính thúc đẩy quyết định là dịch vụ toàn diện, chất lượng, chẩn đoán chính xác cũng như nhân viên y tế giao tiếp tốt hơn.

Chị Cintamy Amania, nhân viên ngân hàng 38 tuổi ở Thủ đô Jakarta, và mẹ của mình nằm trong số nhiều người Indonesia thường xuyên tìm kiếm dịch vụ chăm sóc sức khỏe ở nước ngoài. Chị Amania cho biết mẹ của mình đã 80 tuổi, bị bệnh tim và đang ở giai đoạn đầu mất trí nhớ, nhưng hầu hết bệnh viện Indonesia "không coi trọng chứng mất trí nhớ của bà".

“Bệnh viện điều trị bệnh tim của mẹ tôi ở Jakarta không điều trị chứng mất trí của bà, họ không coi đó là tình trạng cần được quan tâm đặc biệt”, chị Amania bộc bạch. 

Chỉ khi tìm đến sự chăm sóc tại Singapore, gia đình bà lão mới tìm thấy lựa chọn điều trị tích hợp. Giờ đây, chị Amani cùng mẹ thường xuyên lui tới nước này sáu tháng một lần, chi trung bình 1 tỷ IDR (61.200 USD) hàng năm cho “du lịch chăm sóc sức khỏe”.

Dịch vụ y tế ở một số quốc gia láng giềng cũng có thể rẻ hơn. Hơn một phần ba số người được hỏi trong cuộc khảo sát của Bộ nêu lý do cho chuyến đi là “giá cả phải chăng”.

Một cư dân Jakarta cho biết đã chi tổng cộng 8 triệu IDR (489,6 USD) để khám sức khỏe tại Penang, Malaysia vào tháng 9 năm ngoái, chi phí bao gồm cả vé máy bay và chỗ ở. Cuộc kiểm tra tương tự ở Jakarta có thể tốn ít nhất 5 triệu IDR (306 USD) chỉ riêng cho việc khám sức khỏe, người này cũng nhận định dịch vụ ở Penang "toàn diện hơn, bao gồm cả tư vấn và khuyến nghị chế độ ăn uống được cá nhân hóa".

THÁCH THỨC CHƯA ĐƯỢC GIẢI QUYẾT

Một số công ty trong ngành đổ lỗi cho thuế nhập khẩu cao đối với thiết bị y tế khiến dịch vụ bệnh viện đắt đỏ. Nhưng Bộ trưởng Y tế Budi Gunadi Sadikin phủ nhận thông tin này, thay vào đó, ông Sadikin nêu lý do "các kênh phân phối làm tăng chi phí".

“Một thiết bị y tế có giá gốc 8 tỷ IDR (490 nghìn USD) có thể bị độn giá lên tới 18 tỷ IDR (hơn 1 triệu USD) khi mua ở Indonesia”, vị Bộ trưởng chia sẻ với Nikkei Asia trong cuộc phỏng vấn vào đầu năm. “Malaysia đã thu hẹp khoảng cách với Singapore về chất lượng, cung cấp mức giá thấp hơn, đó là lý do tại sao nhiều người Indonesia tìm đến lựa chọn điều trị ở đó”.

Ông Sadikin giải thích thêm rằng ngành chăm sóc sức khỏe Indonesia từ lâu đã bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu bác sĩ. Chỉ có khoảng 160.000 bác sĩ đa khoa ở quốc gia 280 triệu dân này. Bộ Y tế cho biết cần thêm 120.000 bác sĩ nữa để đáp ứng khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới là một bác sĩ cho mỗi 1.000 cư dân.

Ông Hasbullah Thabrany, Chủ tịch Hiệp hội Kinh tế Y tế Indonesia, nhấn mạnh tình trạng thiếu hụt khiến nhiều bác sĩ phải “xoay tua” nhiều cơ sở, trái ngược với đồng nghiệp người Singapore và Malaysia thường làm việc toàn thời gian tại một bệnh viện.

“Một thời gian dài, chúng ta dựa vào các bệnh viện nhà nước, nơi nhiều bác sĩ chỉ làm việc bán thời gian rồi điều hành phòng khám riêng. Do đó, họ thường không có thời gian để lắng nghe và giải quyết đầy đủ nhu cầu từ bệnh nhân”, ông Thabrany cho biết. “Không có gì ngạc nhiên khi nhiều người Indonesia chọn tìm kiếm phương pháp điều trị ở nước ngoài”.

Bộ trưởng Sadikin cho biết tình hình đặc biệt đáng lo ngại liên quan đến vấn đề chuyên gia: "Chúng ta vẫn đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt khoảng 29.000 chuyên gia".

Chính phủ bắt đầu cung cấp nhiều học bổng hơn cho sinh viên y khoa, Quốc hội cũng thông qua luật cho phép tuyển dụng chuyên gia nước ngoài vào năm 2023. Nhưng ông Sadikin thừa nhận quá trình cấp giấy phép hành nghề cho bác sĩ nước ngoài tại Indonesia vẫn còn khó khăn.

Nguyên nhân chủ yếu là do sự phản đối của Hiệp hội Y khoa Indonesia (IDI), yêu cầu chuyên gia nước ngoài phải nói được tiếng Indonesia và việc tuyển dụng phải dựa trên "lập biểu đồ rõ ràng" về nhu cầu.

“Về nguyên tắc, IDI chưa bao giờ từ chối bác sĩ nước ngoài”, Phó Chủ tịch Hiệp hội Mahesa Paranadipa Maikel nói với Nikkei. “IDI chỉ lưu ý rằng không nên có sự chênh lệch phúc lợi giữa bác sĩ Indonesia và bác sĩ nước ngoài. Các khía cạnh về quốc phòng và an ninh cũng cần xem xét, bao gồm cả quyền truy cập vào dữ liệu và thông tin y tế”.

Nguồn tin thân cận cho biết khó khăn trong việc thu hút nhân lực nước ngoài đã góp phần vào sự trì hoãn thời gian khai trương BIH, dự kiến ban đầu vào năm 2023. Bệnh viện Bali cũng tuyên bố ý định tuyển dụng ít nhất 9 chuyên gia nước ngoài, nhưng cho đến nay vẫn chưa có bất kỳ ai được cấp giấy phép hành nghề.

TRIỂN VỌNG TƯƠNG LAI 

Bất chấp tín hiệu không mấy tích cực, InJourney vẫn tiếp tục phát triển khu vực Sanur bằng cách đầu tư 10 nghìn tỷ IDR (612 triệu USD) vào dự án.

Công ty xây dựng trung tâm hội nghị có sức chứa 5.000 đại biểu và cải tạo hai khách sạn ven biển đã đi vào hoạt động. InJourney cũng tìm cách tổ chức tám phòng khám tư nhân cung cấp dịch vụ từ điều trị tế bào gốc và chăm sóc người già đến cấy tóc và phẫu thuật thẩm mỹ.

Tổng Giám đốc Điều hành InJourney, bà Maya Watono, nhận định nhiều phòng khám nước ngoài đang hợp tác với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe địa phương, dự kiến mang lại "khoản đầu tư đáng kể cho khu vực". Trong số đó có Phòng khám Alster Lake của Đức, là cơ sở trị liệu tế bào và chống lão hóa, hay Alpha IVF của Malaysia, cung cấp phương pháp điều trị hiếm muộn.

Bà Christine Hutabarat, Tổng Giám đốc Điều hành Hotel Indonesia Natour, bộ phận dịch vụ khách sạn thuộc InJourney, tuyên bố: “Sanur đặt mục tiêu trở thành lựa chọn hàng đầu cho nhóm người dân Indonesia giàu có đang tìm kiếm dịch vụ y tế đẳng cấp thế giới vào đầu năm 2027”.