Khiếu nại xung quanh gói thầu 35.000 tỷ xây dựng nhà ga hành khách "siêu" sân bay Long Thành

Văn phòng Chính phủ vừa có công văn gửi Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV); Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư về đơn kiến nghị của Liên danh Hoa Lư về năng lực liên danh tham gia dự thầu gói thầu 5.10, “Thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách” trị giá 35.233 tỷ đồng, bao gồm việc thiết kế bản vẽ thi công và thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách của dự án thành phần 3 thuộc dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1.

Theo đó, xét Đơn kiến nghị của Liên danh Hoa Lư, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét, giải quyết Đơn kiến nghị nêu trên theo theo quy định pháp luật.

TRƯỢT VÒNG KỸ THUẬT, LIÊN DANH HOA LƯ GỬI KHIẾU NẠI

Liên danh Hoa Lư gồm 7 đơn vị tập đoàn, công ty xây dựng hàng đầu của Việt Nam và 1 nhà thầu nước ngoài, bao gồm: Công ty cổ phần Coteccons, Công ty TNHH Đầu tư UNICONS, Tổng công ty Thành An, Công ty TNHH Tập đoàn xây dựng Delta, Công ty Xây dựng Central, Công ty Xây dựng An Phong, Công ty Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình và Công ty Powerline Engineering Public Company (Thái Lan).

Đầu tháng 8, ngay sau khi trượt vòng đánh giá kỹ thuật, Liên danh Hoa Lư do Coteccons đứng đầu có công văn khiếu nại Liên danh Vietur của nhóm ông Nguyễn Bá Dương – nhà thầu duy nhất vừa đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật thi công gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách của dự án thành phần 3 sân bay Long Thành có trị giá 35.000 tỷ đồng.

Liên danh Hoa Lư khiếu nại bên mời thầu là ACV, liên quan đến Thông báo Liên danh nhà thầu Vietur đáp ứng yêu cầu kỹ thuật số 3146/TB-TCTCHKVN-LT ngày 1/8/2023.

Liên danh Hoa Lư khẳng định chắc nịch rằng có bằng chứng cho thấy thành viên đứng đầu của Liên danh Vietur vi phạm quy định về đấu thầu và không đủ tiêu chuẩn để đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của gói thầu 5.10, vì vậy, cần xem xét lại Thông báo 3146 nêu trên.

Liên danh Vietur gồm 10 doanh nghiệp, đứng đầu là Tập đoàn Công nghiệp và Thương mại Xây dựng IC Istas của Thổ Nhĩ Kỳ. Các thành viên còn lại gồm Ricons, Newtecons, Sol E&C, Tổng công ty Xây dựng số 1, ATAD, Vinaconex, Phục Hưng Holdings, Hawee cơ điện và Tổng công ty Xây dựng Hà Nội. Trong đó, Ricons, Newtecons và Sol E&C là ba doanh nghiệp nằm trong hệ sinh thái của ông Nguyễn Bá Dương.

“Chúng tôi đã gửi khiếu nại lên Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam nhưng chưa được xem xét”, công văn nêu.

Liên danh Hoa Lư tự tin với tiềm lực vượt trội cả về năng lực thi công và tài chính của tập thể các thành viên liên danh; đồng thời, đã dày công nghiên cứu rất kỹ hồ sơ mời thầu trong hơn 14 tháng. Do đó, hồ sơ đề xuất kỹ thuật của Liên danh Hoa Lư hoàn toàn đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của hồ sơ mời thầu.

Tuy nhiên, ngày 1/8 vừa qua, liên danh nhận được thông báo nhà thầu đáp ứng yêu cầu kỹ thuật của gói thầu là Vietur do IC Holdings (Thổ Nhĩ Kỳ) đứng đầu.

“Chúng tôi cho rằng IC Holdings không đủ tiêu chuẩn kỹ thuật để trúng thầu và việc để IC Holdings trúng thầu có thể ảnh hưởng đến uy tín của Chính phủ Việt Nam và chất lượng công trình”, Liên danh Hoa Lư cho hay.

NGHI VẤN THAM NHŨNG, LO NGẠI CHẬM TIẾN ĐỘ

Nhóm liên danh này cho biết IC Holdings tên đầy đủ là IC İbrahim Çeçen Yatırım Holding đặt theo tên chủ tịch công ty và là một trong năm đại gia xây dựng của Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong văn bản này, Liên danh Hoa Lư nêu rõ thứ nhất, theo nhiều cáo buộc, công ty này từng vướng vào nhiều nghi vấn tham nhũng. Đây là lần đầu tiên IC Holdings vào Việt Nam, trước đó chưa hề có kinh nghiệm gì đối với pháp luật Việt Nam hay các quy định xây dựng, cũng chưa có lý lịch rõ ràng.

Do đó, nhóm Liên danh Hoa Lư đề nghị Chính phủ và Bộ Công an vào cuộc để kiểm tra kỹ nhân thân của chủ tịch công ty IC Holdings cũng như các cáo buộc tham nhũng trên báo chí là đúng hay sai.

Thứ hai, Công ty IC Holdings có lịch sử thi công chậm nhiều công trình và có lịch sử bị chấm dứt các dự án lớn, có lịch sử kiện tụng chủ đầu tư.

Thứ ba, các kinh nghiệm xây dựng sân bay của IC Holdings là không đúng sự thật và có dấu hiệu bị chậm trễ.

“Theo chúng tôi được biết trên trang web của IC Holdings, công ty mới chỉ xây dựng được 1 sân bay ở Nga, 1 sân bay ở Bulgaria, còn lại là các sân bay ở Thổ Nhĩ Kỳ. Kinh nghiệm thi công công trình quốc tế, nhất là công trình tại xứ sở nhiệt đới mưa bão chưa có”, công văn của Liên danh Hoa Lư nêu.

Cụ thể, tại sân bay Pulkovo, IC Holdings cũng chỉ là một trong hai nhà thầu thi công trong liên danh, công suất dự kiến 17 triệu khách vào năm 2025 chứ không phải 20 triệu khách như công ty công bố. Đối với sân bay Varna Burgas ở Bulgaria là sân bay nhỏ công suất 3 triệu khách/năm, không thể so với sân bay Long Thành.

Ngoài hai sân bay này, IC Holdings còn công bố kinh nghiệm xây dựng sân bay King Khalid của Saudi Arabia, song sân bay này khởi công năm 2017 đến nay vẫn đang trong quá trình xây dựng.

“Điều này nghi ngờ về khả năng thực hiện dự án đúng thời hạn của IC Holdings đối với sân bay Long Thành, trong đó, đề ra mục tiêu hoàn thành giai đoạn 1 vào quý 1/2025”, Liên danh Hoa Lư bày tỏ.

Thứ tư, gói thầu 5.10 là đấu thầu quốc tế rộng rãi. Theo thông lệ đấu thầu quốc tế, chủ đầu tư trước khi quyết định các yếu tố kỹ thuật có điểm liệt hay chưa rõ đều phải công khai yêu cầu công ty dự thầu giải thích cung cấp để đảm bảo khách quan. Việc áp dụng điểm tối thiểu cần phải xem xét kỹ càng liệu có đúng quy định đấu thầu quốc tế để tránh các khả năng tranh chấp sau này từ các nhà thầu có kinh nghiệm trên thương trường quốc tế, ảnh hưởng đến tiến độ dự án và uy tín quốc gia.

Từ những lý do trên, "việc lựa chọn duy nhất một liên danh Vietur vào vòng xét mở hồ sơ tài chính có khả năng đồng nghĩa với việc đơn vị trúng thầu đã được xác định từ vòng xét tuyển hồ sơ đề xuất kỹ thuật, dẫn đến nguy cơ rất cao không đảm bảo tính cạnh tranh công bằng về giá (yếu tố chiếm tỷ trọng 85% điểm trong tổng điểm lựa chọn đơn vị trúng thầu)", Liên danh Hoa Lư nhận định.

Với góc nhìn thận trọng hơn, việc đánh giá những sai sót nhỏ trong 15% tỷ trọng điểm kỹ thuật lại quyết định toàn bộ kết quả chấm thầu sẽ có khả năng gây thiệt hại ngân sách nhà nước và nhân dân.

Liên danh Hoa Lư đề nghị các lãnh đạo, các bộ ngành xem xét chỉ đạo bên mời thầu dừng mở hồ sơ tài chính gói thầu 5.10 và đề nghị thẩm tra, xác minh lại năng lực của các liên danh nhà thầu, hoặc mời đơn vị độc lập thứ ba có đầy đủ năng lực, chuyên môn để đánh giá lại hồ sơ kỹ thuật dự thầu của các bên để có thể chọn được liên danh nhà thầu có năng lực nhất, minh bạch thực hiện dự án quan trọng này.