Kinh tế Mỹ nửa đầu 2023: Sức trụ gây bất ngờ
“Chúng ta đã đánh giá thấp sức chống chịu của nền kinh tế Mỹ”, ông Carl Tannenbaum, nhà kinh tế trưởng tại Northern Trust, nhận xét...
Theo Wall Street Journal, bất chấp lãi suất tăng mạnh thời gian qua, những dấu hiệu mới về sức mạnh của thị trường lao động Mỹ cho thấy bức tranh kinh tế mạnh mẽ của nước này.
Số liệu thống kê của Chính phủ cho thấy, số lượng lao động bị sa thải tuần trước tại nước này giảm, còn tăng trưởng kinh tế mạnh hơn so với báo cáo ban đầu trong quý 1. Các số liệu khác cho thấy sự gia tăng trong doanh số nhà mới, đơn đặt hàng đối với hàng hóa dùng lâu dài cũng như niềm tin của người tiêu dùng.
“Nếu nhìn vào số liệu của quý vừa qua, điều chúng ta thấy là sự tăng trưởng vượt dự báo, thị trường lao động thắt chặt hơn dự báo và lạm phát cũng cao hơn dự báo”, ông Jerome Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phát biểu tại một hội nghị ở Bồ Đào Nha ngày 28/6.
Điều này lý giải nguyên hầu hết các quan chức Fed dự kiến sẽ có 2 đợt tăng lãi suất nữa trong năm nay - ông Powell cho biết.
Trong hơn một năm qua, Fed đã mạnh tay tăng lãi suất hạ nhiệt nền kinh tế. Dù trong kỳ họp tháng 6, ngân hàng trung ương Mỹ không tăng lãi suất nhưng ông Powell vẫn duy trì lập trường cứng rắn về chính sách tiền tệ và kỳ vọng lãi suất còn phải tăng thêm vài lần nữa và thậm chí tăng với tốc độ quyết liệt.
Đầu năm nay, nhiều nhà kinh tế dự báo kinh tế Mỹ sẽ rơi vào suy thoái vào thời điểm hiện tại. Trên thực tế, trong năm qua, người tiêu dùng, người lao động và doanh nghiệp Mỹ đối mặt với nhiều thách thức do lãi suất tăng và lạm phát cao. Tuy nhiên, nền kinh tế Mỹ vẫn tiếp tục tăng trưởng, kể cả trong môi trường lãi suất cao.
Một ví dụ điển hình là thị trường nhà ở. Số lượng nhà tồn kho ở mức thấp lịch sử đã giúp thúc đẩy doanh số nhà mới xây. Doanh số nhà mới tháng 5 đã tăng ở mức 2 con số, vượt xa dự báo của các nhà kinh tế.
“Chúng ta đã đánh giá thấp sức chống chịu của nền kinh tế Mỹ”, ông Carl Tannenbaum, nhà kinh tế trưởng tại Northern Trust, nhận xét.
S&P Global Market Intelligence ngày 29/6 dự báo tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý 2 của Mỹ tăng trưởng khoảng 1,7% so với cùng kỳ năm trước, tăng từ mức dự báo 0,8% mà tổ chức này đưa ra hồi đầu tháng.
Theo Bộ Thương mại Mỹ, GDP quý 1 của Mỹ tăng 2% so với cùng kỳ năm trước, sau khi được điểm chỉnh tăng từ mức 1,3% đã báo cáo trước đó. Chi tiêu tiêu dùng mạnh là động lực chính cho quyết định điều chỉnh tăng này. Trong quý đầu năm, chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ tăng 4,2% so với cùng kỳ năm 2022. Đây là mức tăng mạnh nhất kể từ giữa năm 2021, khi nền kinh tế đang phục hồi sau các đợt hạn chế phòng dịch Covid-19.
Trong 3 tháng đầu năm, người Mỹ chi tiêu mạnh tay cho các mặt hàng dùng lâu dài như ô tô, theo đó chi tiêu cho mặt hàng lâu bền tăng 16,3% so với quý 1/2022. Chi tiêu cho dịch vụ, bao gồm y tế, ăn uống và du lịch, cũng tăng 3,2% trong quý.
Yêu cầu hưởng trợ cấp thất nghiệp lần đầu - con số thể hiện số lượng lao động bị sa thải - trong tuần trước đã giảm 26.000, xuống còn 239.000 yêu cầu (số liệu đã được điều chỉnh theo mùa). Sự sụt giảm này đánh dấu , một đại diện cho sự sa thải, đã giảm 26.000 vào tuần trước xuống còn 239.000 được điều chỉnh theo mùa. Sự sụt giảm này cho thấy thị trường lao động Mỹ vẫn đang thắt chặt.
“Nền kinh tế Mỹ vẫn đang khá khỏe mạnh và dường như một số động lực tăng trưởng vẫn còn. Chúng tôi vẫn dự báo nền kinh tế sẽ vẫn suy thoái nhẹ, nhưng điều này sẽ xảy ra muộn hơn so với dự báo ban đầu”.
Nancy Vanden Houten, nhà kinh tế học trưởng về Mỹ tại Oxford Economics
Các đơn yêu cầu tiếp tục hưởng trợ cấp thất nghiệp cũng giảm 19.000 trong tuần từ ngày 10-17/6, xuống còn 1,74 triệu. Số liệu này có xu hướng giảm từ đầu tháng 4, cho thấy người tìm việc tại Mỹ có thể nhanh chóng tìm được việc làm mới
Nhìn chung, thị trường lao động Mỹ vẫn có sức chống chịu tốt bất chấp các động thái của Fed. Trong tháng 5, các nhà tuyển dụng đã tuyển thêm 339.000 vị trí (đã điều chỉnh theo mùa) - con số lớn nhất kể từ tháng 1/2023. Trong khi đó, tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức gần thấp nhất lịch sử. Số lượng việc làm đăng tuyển mới trong tháng 4 cũng nhiều hơn hàng triệu người so với số lượng lao động đang tìm việc làm.
Nhiều công ty vẫn đang tiếp tục tuyển người và nhu cầu tuyển dụng đặc biệt cao đối với một số vị trí như thợ sửa ống nước, kỹ sư máy sưởi và hệ thống làm mát và các vị trí tương tự.
Theo bà Stephanie Miller, giám đốc phụ trách tìm kiếm và giữ chân nhân tài của công ty nhân sự Express Employment Professionals, thị trường lao động Mỹ đang diễn ra sôi động nhưng cũng có phần nguội lạnh ở một số ngành nghề.
“Chúng tôi vẫn thấy những khoảng trống mà ở đó số lượng việc làm cần tuyển nhiều hơn số lượng ứng viên”, bà Miller cho biết.
Những tháng gần đây, nhiều người tìm việc, đặc biệt là nhân viên văn phòng, đã tìm tới dịch vụ giới thiệu việc làm của Express - một dấu hiệu cho thấy sự hạ nhiệt ở một số lĩnh vực trên thị trường lao động. Theo bà Miller, các nhà tuyển dụng đã chuyển sang thế ít cấp bách hơn khi tuyển dụng và trở nên kén chọn hơn với các ứng viên mà họ phỏng vấn.
“Trong khi đó, nhiều người tìm việc trở nên cấp bách hơn do các trợ cấp của Chính phủ giảm xuống và chi phí sinh hoạt tăng lên”, bà nói.
Dù vậy, nhìn tổng thể, chi tiêu tiêu dùng mạnh mẽ và bức tranh việc làm vững chắc đang thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
“Nền kinh tế Mỹ vẫn đang khá khỏe mạnh và dường như một số động lực tăng trưởng vẫn còn”, bà Nancy Vanden Houten, nhà kinh tế học trưởng về Mỹ tại Oxford Economics, nhận xét. “Chúng tôi vẫn dự báo nền kinh tế sẽ vẫn suy thoái nhẹ, nhưng điều này sẽ xảy ra muộn hơn so với dự báo ban đầu”.
