Mỹ muốn áp trần giá lên dầu Nga để "lợi cả đôi đường"

Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Janet Yellen đang gây sức ép nhằm buộc các đối tác châu Âu thiết lập một trần giá đối với dầu Nga. Washington hy vọng rằng cách làm này sẽ là “một mũi tên bắn trúng hai đích”, vừa duy trì được nguồn cung dầu toàn cầu vừa hạn chế được nguồn thu của Moscow.

Theo tin từ Bloomberg, bà Yellen ngày 27/6 đã có cuộc trao đổi với ông Constantisnos Petrides - Bộ trưởng Bộ Tài chính Cyprus. Đảo quốc này là một cường quốc về vận tải biển, giữ vai trò trung tâm quản lý hàng hải lớn nhất châu Âu. Hai vị quan chức “đã thảo luận về mục tiêu thiết lập một trần giá đối với dầu Nga để cắt nguồn thu phục vụ cho chién tranh ở Ukraine của điện Kremlin, đồng thời hạn chế ảnh hưởng lan toả lên nền kinh tế toàn cầu” - Bộ Tài chính Mỹ cho biết trong một tuyên bố.

Mỹ cũng đang vận động Cyprus ban lệnh cấm đối với những con tàu mang cờ Cyprus vận chuyển dầu Nga đến quốc gia thứ ba - nguồn thạo tin tiết lộ với Bloomberg. Tuy nhiên, ông Petrides bày tỏ lo ngại về một động thái như vậy, xét tới việc nhiều quốc gia khác không áp lệnh trừng phạt đối với Nga.

Mới đây, Liên minh châu Âu (EU) đã công bố gói trừng phạt thứ 6 nhằm vào Nga liên quan đến cuộc chiến tranh Nga-Ukraine. Các biện pháp mới chủ yếu nhằm vào dầu Nga xuất khẩu bằng đường biển, tiến tới đến cuối năm cấm nhập dầu Nga bằng phương pháp vận tải này vào châu Âu. Nếu EU đi theo lời kêu gọi của Mỹ về tăng cường trừng phạt nhằm vào dầu Nga, họ sẽ phải điều chỉnh gói trừng phạt này, đồng nghĩa phải có một cuộc đàm phán lại giữa 27 quốc gia thành viên của khối.

Một dự thảo trước đó của gói trừng phạt này bao gồm đề xuất cấm tàu châu Âu vận chuyển dầu Nga, nhưng điều khoản này đã bị loại bỏ sau khi các nước mạnh về hàng hải, gồm Hy Lạp và Cyprus lập luận rằng cần phải có một thoả thuận quốc tế trong vấn đề này.

Tuy nhiên, theo nguồn thạo tin, bà Yellen nói với ông Petrides rằng ý định của Mỹ hiện nay là áp một trần giá lên dầu Nga. Ý tưởng này cho phép giao dịch dầu Nga tiếp tục được diễn ra, nhưng với mức giá không vượt quá một mức cố định.

Vấn đề trần giá đối với dầu Nga dự kiến sẽ được đề cập đến trong tuyên bố chung khi các nhà lãnh đạo nhóm 7 nền công nghiệp phát triển (G7) kết thúc cuộc gặp thượng đỉnh ở Schlos Elmau, Đức. Lãnh đạo nhóm này sẽ hướng dẫn các bộ trưởng xem xét việc thực thi trần giá đối với dầu Nga - nguồn tin cho hay.

Chi tiết về kế hoạch chưa được công bố, nhưng Mỹ muốn áp các hạn chế về bảo hiểm và vận tải để thực thi một trần giá đối với dầu Nga.

Vấn đề áp trần giá lên dầu Nga được Mỹ và các đối tác trong G7 cân nhắc trong bối cảnh Nga tiếp tục “kiếm bộn” từ việc xuất khẩu dầu thô và khí đốt, bất chấp các biện pháp trừng phạt cứng rắn của phương Tây. Trong khi đó, lạm phát đang leo thang trên toàn cầu, gia tăng sức ép đối với các nhà lãnh đạo như Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Anh Boris Johnson, hay Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

“Mục đích ở đây là siết nguồn thu chính của Nga, đồng thời giảm thiểu ảnh hưởng đối với người tiêu dùng khi mua xăng”, một quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ đối với hãng tin CNN.

Mỹ hiện đã cấm vận dầu Nga, châu Âu đã cắt giảm nhập khẩu dầu Nga. Tuy nhiên, Nga lại bán được nhiều dầu hơn cho châu Á, nhất là Trung Quốc và Ấn Độ. Tranh thủ dầu Nga giảm giá, Trung Quốc lần đầu tiên nhập khẩu bình quân 2 triệu thùng dầu Nga mỗi ngày trong tháng 5. Ấn Độ cũng tăng mạnh nhập dầu Nga, bình quân gần 900.000 thùng/ngày trong tháng 5.

Nhờ đó, kim ngạch xuất khẩu dầu Nga tăng thêm 1,7 tỷ USD trong tháng 5, đạt khoảng 20 tỷ USD – theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA). Con số này cao hơn nhiều so với mức bình quân 15 tỷ USD mỗi tháng mà Nga thu được trong năm 2021 nhờ xuất khẩu dầu.

Theo nhà quản lý danh mục Darwei Kung của DWS, nếu Mỹ trừng phạt những quốc gia giữ mối quan hệ kinh doanh với Nga, thị trường dầu lửa sẽ trở nên hỗn loạn và giá dầu có thể vượt 200 USD/thùng, từ mức hơn 110 USD/thùng hiện nay. Đó chắc chắn là điều mà phương Tây không muốn, xét tới việc giá xăng ở nhiều nước đang cao kỷ lục.

Bởi vậy, Mỹ xem việc áp trần giá lên dầu Nga có thể là một giải pháp hữu hiệu. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu khi nào thì trần giá này được áp, và mức trần sẽ là bao nhiêu, cơ chế để thực thi là gì? Ngoài ra, một biện pháp như vậy sẽ đòi hỏi sự ủng hộ quốc tế rộng rãi để mang lại tác dụng như Mỹ mong muốn.

“Tôi cho rằng nếu G7 thiết lập một trần giá đối với dầu Nga, không rõ họ sẽ thực thi điều này thế nào, nhất là khi Trung Quốc và Ấn Độ đã trở thành những khách hàng mua dầu lớn nhất của Nga”, nhà tư vấn thị trường dầu lửa Andrew Lipow nhận định trên Reuters.