Ngành đường khởi sắc nhờ giá bán tăng
Giá đường đã tăng liên tục khoảng hơn một năm qua và được kỳ vọng vẫn giữ ở mức cao trong những tháng cuối năm 2021 nhờ thâm hụt sản lượng sản xuất đường toàn cầu. Đồng thời, việc cơ quan quản lý quyết liệt chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với các nước xuất khẩu đường sang Việt Nam là những tín hiệu tích cực giúp ngành đường trong nước khởi sắc...
Trên thị trường thế giới, chỉ số giá đường trắng ISO trung bình tháng 8/2021 là 484,4 USD/tấn, tăng so với tháng 7/2021 là 453,3 USD/tấn và tháng 6/2021 là 449 USD/tấn.
Giá cước tàu vận chuyển hàng hóa quốc tế tăng vọt trong thời gian gần đây đã tiếp tục thu hẹp chênh lệch giữa giá đường trắng và đường thô bình quân trong tháng 8/2021 chỉ còn 54,9 USD/tấn so với 62,9 USD/tấn của tháng 7/2021 và 65,3 USD/tấn trong tháng 6/2021.
KỲ VỌNG HƯỞNG LỢI TỪ GIÁ BÁN TĂNG
Theo thông tin từ Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), sản lượng đường toàn cầu ghi nhận tình trạng thâm hụt trong niên vụ 2021-2022. Chỉ tính riêng sản lượng đường của Brazil, ước tính trong niên vụ này chỉ đạt 28 triệu tấn, giảm 27% so với cùng kỳ, mức thấp kỷ lục trong 10 năm.
Do sương giá và hạn hán nghiêm trọng hơn dự tính nên diện tích mía tại Brazil có thể không phục hồi hoàn toàn trong niên vụ 2022 - 2023.
Vì thế, Wilmar International - Tập đoàn nông nghiệp hàng đầu châu Á, đã hạ dự báo triển vọng xuất khẩu đường toàn cầu cho niên vụ năm 2021 - 2022 với ước tính thâm hụt 1 triệu tấn, so với ước tính gần nhất có mức thặng dư 1,7 triệu tấn.
Về tình hình sản xuất trong nước, theo số liệu báo cáo của Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA), sản lượng đường niên vụ sản xuất mía đường 2020-2021 đạt 689.830 tấn đường, thấp hơn sản lượng 763.931 tấn đường của vụ trước.
Trong tháng 8/2021, tác động kép của giá đường tăng trên thị trường quốc tế và khủng hoảng vận tải biển quốc tế đã khiến cho đường nhập khẩu vào Việt Nam tăng giá và lượng nhập khẩu giảm. Điều này khiến cho giá đường trong nước bắt đầu tăng từ giữa tháng 6/2021 đến nay.
Theo các chuyên gia từ Công ty Cổ phần chứng khoán Rồng Việt (VDSC), sau hơn một năm tăng giá, giá đường trong nước được kỳ vọng tiếp tục giữ vững ở mức cao trong những tháng cuối năm 2021.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp mía đường đang có những thuận lợi khi từ ngày 15/6/2021, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1578/QĐ-BCT, áp dụng mức thuế chống bán phá giá chính thức là 42,99%, mức thuế chống trợ cấp chính thức là 4,65%, đối với một số sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan nhập khẩu vào Việt Nam, trong thời hạn 5 năm.
Thực tế tính đến hết tháng 7/2021, giá đường tinh luyện tăng từ 500 - 800 đồng/kg tăng từ 2.000 - 2.200 đồng/kg so với thời điểm đầu năm 2021 lên khoảng 18.000 - 18.200 đồng/kg.
Giá đường RS (đường kính trắng) và RE (đường tinh luyện) trong nước tiếp tục tăng trong tháng 8 sau khi được giữ ổn định trong tháng 7; trong đó, giá đường RS giao ngay tại các nhà máy đường trong nước đã tăng trưởng vượt mức 18.000 đồng/kg.
VDSC cho rằng xu hướng gia tăng giá đường nội địa được đóng góp từ xu hướng gia tăng giá đường thế giới. Bên cạnh đó, dù tiêu thụ đường trong nước đã chậm hơn trong tháng 7 do Covid-19, sự sụt giảm sản lượng sản xuất mới của các nhà máy đường, cùng với sự trì hoãn hoạt động vận chuyển các đơn hàng đường quý IV/2021 đã hỗ trợ xu hướng gia tăng của giá đường trong nước kể từ đầu tháng 8.
LẨN TRÁNH THUẾ VÀ BUÔN LẬU ĐƯỜNG VẪN PHỨC TẠP
Cục Chế biến và phát triển thị trường nông sản, nhận định giá đường tăng thời gian qua có lợi cho các nhà máy sản xuất đường trong nước và đã tác động tích cực đến giá thu mua mía nguyên liệu với mức tăng từ 12-15% trong niên vụ 2020 - 2021 so với niên vụ năm trước.
Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, lượng đường nhập khẩu trong 7 tháng đầu năm 2021 đã tăng 8,3% so với cùng kỳ đạt 916.746 tấn, lớn hơn sản lượng cả vụ sản xuất 2020-2021 của ngành đường Việt Nam.
Từ đầu năm đến nay đã tiếp tục xảy ra hiện tượng bất thường trong khối lượng nhập khẩu đường vào Việt Nam từ một số quốc gia ASEAN. Lượng đường nhập khẩu từ Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Indonesia vào Việt Nam tăng đột biến từ 71.583 tấn lên 475.985 tấn tức hơn 6 lần so với cùng kỳ năm trước.
VSSA cho rằng thực chất đây là dấu hiệu rõ ràng của động thái lẩn tránh thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan.
Để bảo vệ các ngành sản xuất đường trong nước, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 2171/QĐ-BCT ngày 21/9/2021 chính thức điều tra áp dụng biện pháp chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại (chống bán phá giá, chống trợ cấp) đối với sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan.
Sản lượng đường xuất khẩu sang Việt Nam từ Campuchia, Lào, Malaysia, Myanmar, Indonesia đã vượt quá năng lực sản xuất đường nội địa của các quốc gia này, thể hiện khả năng đường xuất xứ Thái Lan đang xuất khẩu vòng để lẩn tránh thuế chống bán phá giá.
Về tình trạng nhập lậu đường, theo thông tin của Ban chỉ đạo 389 quốc gia thời gian qua, việc buôn lậu, vận chuyển trái phép đường cát qua biên giới vẫn diễn biến phức tạp.
Cụ thể, ngày 5/8, lực lượng quản lý thị trường Thừa Thiên - Huế đã phát hiện 2 tấn đường kính trắng đựng trong các bao tải, đều do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ. Các ngày 22/7 và 9/8, Quảng Trị đã phát hiện tổng cộng 76 tấn đường trắng không có chứng từ hợp pháp, 3,5 tấn đường kính trắng ghi do Thái Lan sản xuất.
Đầu tháng 8, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an tỉnh Tây Ninh đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự buôn lậu xảy ra tại Công ty TNHH sản xuất thương mại, xuất nhập khẩu Thúy Anh (huyện Tân Châu) với hành vi “núp bóng” công ty xuất nhập khẩu, buôn lậu hơn 170 tấn đường cát, trị giá hơn 3 tỷ đồng. Qua điều tra, cho thấy toàn bộ số đường cát được công ty này nhập từ Campuchia vào Việt Nam để phân phối.
Mới đây, TP.HCM cũng phát hiện và thu giữ hơn 140 tấn đường cát không rõ nguồn gốc được chở trên 3 xe tải và container khi các phương tiện đang đậu ở quận Bình Tân và huyện Hóc Môn.
