Nội bộ Tesla “xào xáo” và tương lai bất ổn của Elon Musk

Theo một người quen thuộc với vấn đề của Tesla và Elon Musk, để hỗ trợ cho nỗ lực đó, hội đồng quản trị của công ty đã thuê một cố vấn chiến lược. Người này cho biết, để củng cố chiến dịch, cố vấn đang làm việc với một công ty luật bên ngoài.

Cố vấn này đã xây dựng một trang web chuyên dụng có tên Vote Tesla để khuyến khích sự tham gia của các nhà đầu tư bán lẻ, những người nắm giữ khoảng 42% cổ phần của công ty. Nó kêu gọi các cổ đông bỏ phiếu trực tuyến, bằng mã QR, điện thoại và thư. Nó cũng có một đoạn video với chủ tịch hội đồng quản trị Robyn Denholm, người nói rằng việc hỗ trợ tiền lương cho Musk là rất quan trọng đối với sự phát triển của Tesla.

Tất cả điều đó diễn ra trước cuộc họp thường niên ngày 13 tháng 6 sắp tới của Tesla, khi các nhà đầu tư vào nhà sản xuất xe điện sẽ bỏ phiếu về việc có nên duy trì thỏa thuận bồi thường năm 2018 hay không. Một thẩm phán Delaware đã phủ quyết gói này ba tháng trước với quan điểm về việc các giám đốc Tesla đã không quan tâm đến lợi ích tốt nhất của các nhà đầu tư.

“Chúng tôi không tin rằng ý kiến của một thẩm phán sẽ làm mất đi ý chí của hàng triệu phiếu bầu của tất cả các chủ sở hữu”, Denholm nói trong video trên trang web Vote Tesla.

Mặc dù cuộc bỏ phiếu chỉ mang tính chất tư vấn nhưng nó có thể có ý nghĩa lớn đối với tương lai lãnh đạo của Elon Musk. Đảm bảo sự chấp thuận của đa số sẽ củng cố lập luận của hội đồng quản trị rằng tòa án Delaware đã sai. Một trận thua sẽ là một sự xấu hổ lớn.

Musk đã đe dọa sẽ phát triển các sản phẩm bên ngoài Tesla nếu ông không đạt được ít nhất 25% cổ phần của nhà sản xuất ô tô – một phần quan trọng của gói trả lương vô hiệu. Nếu thỏa thuận thù lao được khôi phục, CEO này có đủ lựa chọn để tăng gần gấp đôi số cổ phần hiện tại của mình ở Tesla và đạt mức khoảng 21%. Con đường để Musk có được số cổ phần lớn hơn đó sẽ trở nên không rõ ràng nếu các cổ đông không bỏ phiếu thông qua.

Trên nền tảng mạng xã hội X (trước đây gọi là Twitter) của Musk, những người hâm mộ Tesla đã lên tiếng ủng hộ ông. Trong hàng trăm bài đăng được gắn thẻ #VotedTesla24, nhiều người dùng cho biết họ là nhà đầu tư khẳng định đã bỏ phiếu. Chính Musk đã kêu gọi các cổ đông tham gia.

Merz, một cư dân Santa Barbara, California, được biết đến với biệt danh “Tesla Boomer Mama” trên X, đã tạo ra các công cụ giúp các cổ đông của Tesla viết thư cho các quỹ chỉ số lớn và yêu cầu bỏ phiếu cho những cổ phiếu có thể được giữ trong tài khoản hưu trí hoặc các tài khoản khác mà họ không nắm giữ.

Merz nói: “Tôi muốn đảm bảo rằng các nhà đầu tư bán lẻ sẽ bỏ phiếu. Nhưng tôi cũng muốn mọi người liên hệ với các nhà quản lý quỹ của họ (một số nhà môi giới bên ngoài Mỹ không cho phép các cổ đông bán lẻ bỏ phiếu”.

Ngay cả khi những người hâm mộ Musk đang vận động ủng hộ, hội đồng quản trị vẫn còn nhiều việc phải làm để giành được phiếu bầu. Thông thường, rất ít nhà đầu tư bán lẻ thực sự bỏ phiếu tại các cuộc họp thường niên.

Ít nhất một nhà đầu tư bán lẻ lớn, Leo Koguan, cho biết ông sẽ không ủng hộ thỏa thuận trả lươngÔng  cũng công khai chỉ trích cách Musk quản lý Tesla, điều này dường như cũng đã khiến thị trường nói chung bất ổn.

Hiệu suất tài chính của Tesla đã bị ảnh hưởng trong bối cảnh doanh số bán xe điện toàn cầu chậm lại. Vài ngày trước khi công ty yêu cầu các cổ đông nộp hồ sơ ủng hộ thỏa thuận trả lương 56 tỷ USD cho Musk, Tesla cho biết họ đang cắt giảm hơn 10% số lượng nhân viên toàn cầu.

Trong khi đó, một loạt giám đốc điều hành hàng đầu đã rời Tesla khi công ty chuyển trọng tâm sang định hướng tạo robotaxi tự hành thay vì xe điện giá cả phải chăng hơn. Cổ phiếu này đã giảm 29% từ đầu năm đến nay, so với mức tăng 10% của S&P 500.

Koguan, một doanh nhân tỷ phú gốc Singapore, từ lâu đã là một người rất ngưỡng mộ Musk. Nhưng ông ngày càng cảnh giác với nhiều cam kết của doanh nhân này và nói rằng công việc của Musk tại Tesla không chỉ đơn thuần là một cách để huy động vốn cho các dự án kinh doanh khác.

“Tòa án đã lên tiếng và nhiều sự thật đã được đưa ra”, Koguan, người sở hữu khoảng 0,8% cổ phần tại Tesla, cho biết trong một email. “Ông ấy phải tôn trọng và tuân theo quyết định của tòa án”.

Koguan nói cũng sẽ bỏ phiếu trắng đối với một đề xuất riêng về việc chuyển trụ sở công ty của Tesla từ Delaware đến Texas, nơi thẩm phán đã hủy bỏ thỏa thuận trả lương của Musk.

Tesla đã chuyển trụ sở công ty của mình đến Lone Star từ California vào tháng 12 năm 2021. Tuần này, công ty cho biết họ đang chạy quảng cáo được tài trợ để bỏ phiếu cho cả hai đề xuất.

Những người quen thuộc với vấn đề này nói rằng cố vấn chiến lược của hội đồng quản trị đã thiết lập trang web Vote Tesla cũng đang giúp công ty liên lạc với các nhà quản lý tài sản lớn. Theo dữ liệu do Bloomberg tổng hợp, những nhà đầu tư này nắm giữ khoảng 46% cổ phần của công ty, giảm từ mức khoảng 70% khi cuộc bỏ phiếu đầu tiên được tổ chức vào năm 2018.

Các nhà quan sát hiện theo dõi chặt chẽ các khuyến nghị sắp xảy ra của các công ty tư vấn ủy quyền Institutional Shareholder Services Inc. và Glass Lewis & Co., những công ty được nhiều người cho là có tác động nhất định đến cách bỏ phiếu, đặc biệt đối với cổ phiếu nắm giữ trong các quỹ thụ động.

Sau Musk, các nhà đầu tư lớn nhất của Tesla là Vanguard Group Inc. và BlackRock Inc., nắm giữ cổ phần trong vô số quỹ hoạt động và thụ động. Đại diện của cả hai nhà quản lý tài sản đều từ chối bình luận, trích dẫn chính sách của công ty về việc công khai phiếu bầu trước cuộc họp thường niên.

Hội đồng quản trị Tesla đã giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu trả lương năm 2018 với 73% số phiếu ủng hộ thỏa thuận này, nhưng tình hình hiện tại có thể khó khăn hơn.

Các cổ đông nắm giữ cổ phiếu sáu năm trước đã thấy giá trị vốn chủ sở hữu của họ tăng vọt khi Musk đáp ứng hết điều kiện trả lương này đến điều kiện khác. Cuối cùng, ông đã giành được quyền lựa chọn cuối cùng vào quý 2 năm 2021 sau khi giá trị của Tesla tăng lên trên 650 tỷ USD. Sau đó nó đạt đỉnh điểm khoảng 1,2 nghìn tỷ USD.

Hiện tại, giá trị vốn hóa thị trường của Tesla chỉ ở mức dưới 600 tỷ USD. Musk đã thu hút những nhà phê bình mới với tư cách là chủ sở hữu của X, nơi ông thường xuyên đăng những quan điểm chính trị gây tranh cãi và tấn công giới truyền thông.

Tuy nhiên, vẫn chưa có giám đốc điều hành rõ ràng nào có thể thay thế Musk, người được nhiều người coi là người thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ một công ty khởi nghiệp yếu kém ở Thung lũng Silicon thành nhà sản xuất ô tô có giá trị nhất thế giới. Trên mạng xã hội, các cổ đông đã ca ngợi những đóng góp của Musk cho công ty khi họ kêu gọi những người khác bỏ phiếu cho thỏa thuận trả lương.