Quy định bố trí 20% quỹ đất dự án cho nhà ở xã hội: Khó xử lý vi phạm

Như VNEconomy đã đưa tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa đề nghị truy tố 17 bị can trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” xảy ra tại Dự án Khu đô thị biển Phan Thiết (Bình Thuận).

Các bị can để xảy ra sai phạm trong việc phê duyệt giá với hơn 10ha đất ở quy hoạch nhà cao tầng và 25ha nhà thấp tầng trái quy định 308 tỷ đồng. 

Trong vụ án này, cơ quan điều tra xác định có vi phạm về quy định bố trí 20% quỹ đất dự án cho nhà ở nhà ở.

Kết luận thể hiện, dự án Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết có quy mô 62,0565 ha, trong đó 363.523,6m2 đất ở; phải bố trí 20% quỹ đất ở dành cho nhà ở xã hội (khoảng 72.704m2) theo Nghị định 188/2013/NĐ-CP ngày 20/11/2013 của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội. Tuy nhiên, chủ đầu tư Công ty CP Rạng Đông khi lập phương án quy hoạch chi tiết, ký tờ trình lên UBND tỉnh, Sở Xây dựng thì không có việc bố trí 20% quỹ đất cho nhà ở xã hội.

Ngày 6/4/2015, Bộ Xây dựng chưa có hướng dẫn song UBND tỉnh Bình Thuận đã ban hành quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500. Sau đó, dự án có điều chỉnh cục bộ quy hoạch.

Hiện nay, UBND tỉnh Bình Thuận đã bố trí 2 khu đất khác có diện tích 8,57ha có quy mô tương đương 20% diện tích đất ở của Khu đô thị du lịch biển Phan Thiết để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Dự kiến quy đất sau khi đầu tư hạ tầng khoảng 4,8ha nhưng do khó khăn về nguồn vốn nên chưa triển khai công tác đền bù, hỗ trợ tái định cư nên đã tạm dừng thực hiện.

Để xác định sai phạm, hậu quả thiệt hại, cơ quan điều tra đã trưng cầu giám định viên Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường giám định quy trình, thủ tục và việc chấp hành các quy định của pháp luật về phát triển, quản lý nhà ở xã hội và việc không bố trí, cho hoán đổi, nộp tiền tương đương với giá trị quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội.

Kết quả điều tra đến nay không có căn cứ xác định việc không bố trí 20% quỹ đất cho nhà ở xã hội mà chuyển sang vị trí khác có quy mô tương đương có gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước hay không.

Bởi lẽ, kết luận giám định bổ sung ngày 22/3/2022 của Bộ Xây dựng, kết luận giám định ngày 14/10/2021 của giám định viên Bộ Tài nguyên Môi trường kết luận: “Trường hợp nếu bố trí thì quỹ đất này chỉ để xây dựng nhà ở xã hội, không sử dụng vào mục đích khác, được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo quy định tại Luật Đất đai và các nghị định hướng dẫn”.

UBND tỉnh Bình Thuận không thu được tiền sử dụng đất đối với 20% quỹ đất này và phải hoàn trả lại chi phí đầu tư xây dựng hà tầng. Mặt khác, UBND tỉnh Bình Thuận đã ban hành quyết định ngày 25/11/20015 phê duyệt giá đất cụ thể của dự án trên để xác định theo giá thị trường đối với toàn bộ diện tích đất ở 36,35ha.

Doanh nghiệp đã nộp toàn bộ số tiền sử dụng đất theo quyết định trên. Vì vậy, số tiền chênh lệch trong giá trị quyền sử dụng đất đối với quỹ đất ở 20% do công ty nộp được tính chung trong hậu quả, thiệt hại từ hành vi xây dựng, thẩm định, phê duyệt giá đất trái quy đinh. Do đó, Bộ Công an xác định không có căn cứ xem xét, xử lý hình sự các cá nhân liên quan.

Theo khoản a, điểm 2, điều 6 Nghị định 188/2013, chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị mới, không phân biệt quy mô diện tích đất (bao gồm cả dự án đầu tư xây dựng theo hình thức BT và hình thức BOT) tại các đô thị từ loại 3 trở lên và khu vực quy hoạch là đô thị từ loại 3 trở lên phải dành 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chi tiết hoặc tổng mặt bằng được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật dành để xây dựng nhà ở xã hội.

Chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị mới đó có trách nhiệm trực tiếp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên quỹ đất 20% (trừ trường hợp Nhà nước thu hồi quỹ đất 20% để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng nguồn vốn ngân sách và trường hợp chủ đầu tư không có nhu cầu tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội thì chuyển giao quỹ đất này cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có dự án).