Thủ tướng: Phải biến niềm tự hào về di sản văn hóa Huế thành nguồn lực phát triển

Cuộc làm việc của Thủ tướng vào đúng dịp kỷ niệm 48 năm ngày giải phóng tỉnh Thừa Thiên Huế, nhằm tiếp tục triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung bộ, Nghị quyết 54-NQ/TW năm 2019 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản nhất trí với các ý kiến; ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao nỗ lực và kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Thừa Thiên Huế, góp phần quan trọng vào thành tựu chung của cả nước.

Bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế của Thừa Thiên Huế. Kết quả phát triển kinh tế - xã hội chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế của tỉnh; chất lượng tăng trưởng chưa bền vững. Quy mô kinh tế còn nhỏ (xếp thứ 43/63); GRDP bình quân đầu người năm 2022 là 2.405 USD, thấp hơn nhiều bình quân chung cả nước là 4.110 USD.

Các ngành, lĩnh vực chủ yếu còn gặp nhiều khó khăn. Nông nghiệp năm 2022 không tăng trưởng, nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, hữu cơ phát triển chưa tương xứng. Một số ngành công nghiệp chủ lực giảm so với cùng kỳ, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo giảm 0,7%. Du lịch phục hồi chưa được như mong muốn.

Số lượng doanh nghiệp hoạt động ít (mới có khoảng 6 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động). Phương thức đối tác công tư (PPP) chưa được vận dụng hiệu quả. Chưa thu hút được nhiều tập đoàn quốc tế lớn đến đầu tư.

Bên cạnh đó, Thủ tướng đánh giá tỉnh chưa giải quyết tốt mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển; nguồn lực phát triển từ di sản cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa; một số công trình di tích có nguy cơ bị xuống cấp, hư hỏng. Công tác chỉnh trang, nâng cấp, giữ gìn trật tự đô thị chưa đáp ứng yêu cầu phát triển; giải phóng mặt bằng, tái định cư còn một số bất cập...

MẢNH ĐẤT GIÀU TIỀM NĂNG VỚI NỀN VĂN HÓA ĐẶC SẮC

Tại cuộc làm việc, Thủ tướng cũng dành nhiều thời gian phân tích về các tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh.

"Thừa Thiên Huế nói chung và cố đô Huế nói riêng là mảnh đất địa linh nhân kiệt, có vị trí đặc biệt, rất đặc sắc về con người và truyền thống văn hóa, lịch sử. Chúng ta tự hào về Huế và phải biến niềm tự hào này thành nguồn lực, kế thừa và phát huy thành quả, di sản mà cha ông để lại để Thừa Thiên Huế phát triển nhanh và bền vững hơn nữa", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thừa Thiên Huế nằm ở trung độ của đất nước, có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh của miền Trung và cả nước; là cửa ngõ tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây.

Thừa Thiên Huế có diện tích tự nhiên trên 5 nghìn km2 (đứng thứ 30/63 cả nước); dân số gần 1,2 triệu người (thứ 40/63) với 34 dân tộc anh em. Về hệ thống hạ tầng, giao thông, tỉnh có cảng biển nước sâu Chân Mây, cảng Thuận An, sân bay Phú Bài; tuyến đường sắt chạy dọc tỉnh; hơn 2,5 nghìn km đường bộ, Quốc lộ 1 chạy từ Bắc xuống Nam, quốc lộ 49B chạy từ Tây sang Đông, đường Hồ Chí Minh (105 km).

Tỉnh đang phát triển hai khu kinh tế với tổng diện tích gần 37,3 nghìn ha (Chân Mây-Lăng Cô; cửa khẩu A Đớt); 6 khu công nghiệp với diện tích gần 2,4 nghìn ha.

Tỉnh có ưu thế phát triển thuỷ sản ở cả vùng biển, đầm phá và nước ngọt, với bờ biển dài hơn 120 km, phá Tam Giang dài 70 km, diện tích 22 nghìn ha là vùng đầm phá có diện tích lớn nhất Đông Nam Á.  Tỉnh có hơn 325 nghìn ha đất lâm nghiệp. Tài nguyên khoáng sản tương đối phong phú với khoảng 25 loại khoáng sản; 7 nguồn nước khoáng nóng có thể sử dụng để uống và chữa bệnh.

Thừa Thiên Huế là địa điểm du lịch hấp dẫn với nền văn hóa vô cùng đặc sắc, là sự hòa quyện của văn hóa đô thị với văn hóa làng, chùa; văn hóa cung đình (bác học) với văn hóa dân gian. Có nhiều bãi biển đẹp như Lăng Cô, Thuận An, Cảnh Dương. Điều kiện tự nhiên, hệ sinh thái đa dạng, phong phú với nhiều động, thực vật quý hiếm.

"Thừa Thiên Huế mang vẻ đẹp nên thơ, tao nhã; nét độc đáo của các lễ hội dân gian truyền thống, các làng nghề; sự phong phú, đặc sắc của nghệ thuật âm nhạc và ca múa; nét tinh tế trong nghệ thuật ẩm thực và giao tiếp. Nhiều danh lam thắng cảnh nổi tiếng đã đi vào thơ ca như núi Ngự, sông Hương, đồi Thiên An, đồi Vọng Cảnh, phá Tam Giang, núi và rừng quốc gia Bạch Mã, đèo Hải Vân...", Thủ tướng nhấn mạnh.

Thừa Thiên Huế là vùng đất văn hiến, có bề dày lịch sử, truyền thống cách mạng vẻ vang, văn hoá đặc sắc với nhiều di sản văn hóa, di tích lịch sử của Việt Nam và thế giới, với khoảng 1.000 di tích, địa điểm lịch sử, cách mạng, tôn giáo, đặc biệt là 5 di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới gồm quần thể di tích cố đô Huế - di sản đầu tiên của Việt Nam được thế giới công nhận, nhã nhạc Cung đình Huế, mộc bản triều Nguyễn, châu bản triều Nguyễn và thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế; hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh...

CHÚ TRỌNG PHÁT TRIỂN HÀI HÒA

Cơ bản đồng ý các nhiệm vụ, giải pháp nêu trong báo cáo, ý kiến của các đại biểu và 6 chương trình trọng điểm của tỉnh, Thủ tướng yêu cầu tỉnh rà soát lại các chỉ tiêu, nhiệm vụ, tiếp tục quán triệt, cụ thể hóa, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Kế hoạch 5 năm, Chiến lược 10 năm, Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 168 của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải Trung bộ, Nghị quyết 54-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI.

Thứ hai, làm tốt công tác quy hoạch và phát triển kết cấu hạ tầng, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm và ưu tiên của tỉnh; khẩn trương hoàn thành lập quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Chú trọng đầu tư phát triển hạ tầng giao thông, bảo đảm kết nối thông suốt nội tỉnh, liên tỉnh, liên vùng và quốc tế. Đẩy mạnh phát triển hạ tầng chuyển đổi số. Khẩn trương hoàn thiện và triển khai hiệu quả Đề án xây dựng Thừa Thiên Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Thứ ba, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế; ưu tiên nguồn lực cho phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn gắn với tiềm năng, thế mạnh, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh; tăng tỉ trọng của lĩnh vực dịch vụ, văn hóa, du lịch. Cơ cấu lại sản xuất công nghiệp theo hướng xanh, sạch, ứng dụng công nghệ cao, tăng tỉ trọng công nghiệp chế biến chế tạo.

Đẩy mạnh phát triển kinh tế nông nghiệp theo hướng tăng năng suất, chất lượng, giá trị và thương hiệu nông sản; gắn kết phát triển du lịch, nhất là ở khu vực đầm phá Tam Giang.

Thủ tướng yêu cầu tập trung xây dựng Thừa Thiên Huế thành trung tâm văn hóa, du lịch lớn, đặc sắc, có điểm nhấn, tạo sự khác biệt mang nét đặc trưng riêng có, phát triển du lịch thông minh; gắn kết với tuyến du lịch "Con đường di sản miền Trung" và "Hành lang kinh tế Đông - Tây"; thu hút các tập đoàn lớn... Thủ tướng gợi mở một số hướng đi cụ thể như tổ chức các chương trình Festival Huế suốt 4 mùa;  thí điểm phát triển công nghiệp văn hóa; phát động phong trào "Chủ Nhật xanh" để mọi người dân tham gia vệ sinh môi trường…

Thứ tư, huy động tối đa mọi nguồn lực cho phát triển; nâng cao hiệu quả thu hút và sử dụng vốn đầu tư (đặc biệt vốn FDI và hình thức đối tác công tư). Xây dựng cơ chế, chính sách mở đường cho phát triển, thu hút đầu tư, nhất là các tập đoàn, tổng công ty lớn trong nước và quốc tế. Tiếp tục thực hiện tốt giải ngân vốn đầu tư công, Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Thứ năm, chú trọng phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, nhân lực công nghệ, nhân lực số. Nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo toàn diện gắn với đẩy mạnh phát hiện, bồi dưỡng giáo dục mũi nhọn, phát triển tài năng; xây dựng văn hóa học đường.

Thứ sáu, đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, chuyển đổi số. Cải cách thực chất các quy định về điều kiện kinh doanh. Thường xuyên gặp gỡ, lắng nghe, giải quyết ngay những khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp phát triển, làm giàu chính đáng; hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Thứ bảy, chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân. Chú trọng phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà cho người thu nhập thấp. Kết hợp hài hòa giữa bảo tồn và phát huy di sản; "biến di sản thành tài sản", "biến tiềm lực thành nguồn lực" để phục vụ phát triển.

Thủ tướng yêu cầu giữ vững an ninh, quốc phòng; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội; làm tốt công tác thông tin, truyền thông. Chú trọng xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên. Thực hiện hiệu quả công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Tập trung xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng và đào tạo đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.

XÂY DỰNG BẢO TÀNG CỔ VẬT CUNG ĐÌNH HUẾ

Cũng tại cuộc làm việc, tỉnh Thừa Thiên Huế nêu các kiến nghị cụ thể, liên quan tới việc xây dựng đề án thành lập thành phố trực thuộc Trung ương trên cơ sở địa giới hành chính Thừa Thiên Huế; đề án phát triển kinh tế - xã hội vùng đầm phá Tam Giang - Cầu Hai; nguồn vốn cho dự án tuyến đường bộ ven biển, cầu Thuận An và dự án đê chắn sóng cảng Chân Mây; mở rộng phạm vi đề án để di dời (khoảng 400 hộ dân) thuộc các khu vực quần thể di tích cố đô Huế nằm ngoài kinh thành Huế; đầu tư nâng cấp mở rộng Quốc lộ 49; đề án xây dựng Đại học Huế trở thành Đại học Quốc gia và đề án xây dựng Trung tâm Công nghệ sinh học quốc gia miền Trung; nâng cấp hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh và đầu tư xây dựng Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế.

Trên tinh thần tạo thuận lợi nhất cho Thừa Thiên Huế phát triển, Thủ tướng giao tỉnh Thừa Thiên Huế phối hợp với các cơ quan, tiếp tục bám sát các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, tổng kết thực tiễn, xây dựng, hoàn thiện các dự án, đề án, chương trình cụ thể bảo đảm sát thực tế, khả thi, hiệu quả để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

 

Với các đề xuất liên quan tới ngân sách, Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các bộ ngành, căn cứ quy định của pháp luật, khả năng cân đối nguồn vốn và các nguyên tắc, tiêu chí theo quy định về sử dụng nguồn tăng thu ngân sách Trung ương năm 2022, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định, trong đó có việc bố trí nguồn vốn cho tuyến đường ven biển.

Thủ tướng cũng đề nghị các cơ quan liên quan khẩn trương xử lý, tháo gỡ các vướng mắc, sớm đầu tư nâng cấp, hoàn thiện hệ thống đường lăn sân bay Phú Bài theo quy hoạch, bảo đảm đồng bộ với nhà ga T2 sắp hoàn thành nhằm nâng cao năng lực, khai thác hiệu quả sân bay này.

Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 46/2017/NĐ-CP về điều kiện, quy trình thành lập, chuyển đổi hoặc phát triển đại học vùng thành đại học quốc gia, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định; đồng thời với việc nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu Đại học Huế.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổng hợp kiến nghị của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về nâng cấp hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại tỉnh trong quá trình nghiên cứu, xây dựng, đề xuất Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng văn hóa và phát triển con người Việt Nam giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến 2045, báo cáo cấp có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Thủ tướng đồng tình với đề xuất xây dựng Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế và nhấn mạnh, việc xây dựng Bảo tàng này cần nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm từ các bảo tàng lớn trên thế giới; quản lý, trưng bày, giới thiệu phải ứng dụng công nghệ hiện đại nhưng kiến trúc phải kế thừa truyền thống, hài hoà, phù hợp với tổng thể di tích cố đô Huế; bảo tàng phải tự "sống được" bằng nguồn thu. Đồng thời, nghiên cứu xây dựng bảo tàng hoặc trung tâm ẩm thực Huế.