Tránh "vết xe đổ" đội vốn và kéo dài, Đại biểu Quốc hội lưu ý gì về 5 dự án giao thông trọng điểm?
Để các dự án đường vành đai của Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và cao tốc phía Nam triển khai đúng tiến độ, các Đại biểu Quốc hội cho rằng cần quan tâm đến năng lực nhà thầu, tránh tăng giá nguồn nguyên vật liệu đột biến đến 30-40% và chú trọng công tác đền bù...
Ngày 6/6, sau khi nghe Chính phủ trình về chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1); Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1); Biên Hòa - Vũng Tàu (giai đoạn 1) và hai đường Vành đai 4 vùng Thủ đô Hà Nội và Vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, thảo luận tại Tổ 8, Đoàn Đại biểu Quốc hội các tỉnh: Hà Giang, Hải Dương, Hậu Giang, Thừa Thiên-Huế đều tán thành với báo cáo thẩm tra đối với các dự án đường giao thông của Ủy ban Kinh tế và khẳng định tầm quan trọng của việc tiến hành xây dựng các dự án trọng điểm trên.
Tuy nhiên, các đại biểu đều chung quan điểm cần lưu ý một số nội dung trong quá trình triển khai như đảm bảo tính toán nguyên vật liệu không bị đội giá; công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư cho người dân ở nơi có tuyến đường đi qua...
Cụ thể, cho ý kiến về chủ trương đầu tư các dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1); Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột (giai đoạn 1); Biên Hòa – Vũng Tàu (giai đoạn 1), đại biểu Lê Minh Nam- Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hậu Giang, khẳng định việc xây dựng các công trình giao thông này rất cần thiết, do đầu tư hạ tầng giao thông là đầu tư phát triển để phục hồi và phát triển kinh tế.
Nhờ đó, đáp ứng yêu cầu liên kết vùng, tạo điều kiện hỗ trợ phát triển chuỗi cung ứng và phân bổ các nguồn lực giữa các vùng miền theo cơ chế thị trường, tạo động lực phát triển kinh tế theo vùng, khu vực và lan toả toàn quốc, tạo điều kiện thúc đẩy tiêu thụ và khai thác thế mạnh của cả các địa phương có tiềm năng nhưng chưa có điều kiện để kết nối với thị trường rộng hơn.
"Đây là chủ trương đầu tư cho tăng trưởng, cho tương lai, cho tổng thể và phù hợp với chiến lược phát triển kinh tế xã hội nên tôi nhiệt liệt ủng hộ chủ trương này", đại biểu Lê Minh Nam khẳng định.
Vì vậy, đại biểu tỉnh Hậu Giang cho rằng cần đẩy mạnh và nhanh chóng triển khai dự án; đồng thời, lưu ý các địa phương có cao tốc đi qua ngoài nỗ lực phối hợp tổ chức thực hiện cũng cần xây dựng lộ trình và phương án của địa phương mình để tích hợp đồng bộ với cao tốc, tránh tình trạng đến khi có cao tốc lại chưa khai thác được tối ưu hiệu quả của cao tốc đã được đầu tư.
Còn đối với chủ trương đầu tư Vành đai 4 - vùng Thủ đô Hà Nội và vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh, đại biểu Lê Minh Nam, nêu quan điểm, cần tính toán, đánh giá một cách kỹ lưỡng, toàn diện hơn, đặc biệt là những yếu tố tác động ngoại lai tiêu cực và những tình huống không mong đợi như thủ tục quy trình, về cân đối vốn, về biến động giá cả thị trường trong bối cảnh khủng hoảng năng lượng, lương thực, suy thoái kinh tế toàn cầu chưa biết khi nào được kiểm soát và phục hồi.
Khi tính toán kỹ lưỡng thì việc triển khai mới đảm bảo đúng tiến độ, kế hoạch, tránh kéo dài, đội vốn, phát sinh tăng nguồn lực đầu tư.
"Đây là khó khăn thực tiễn cần quan tâm nỗ lực kiểm soát và có giải pháp toàn diện, đồng bộ hơn chứ không chỉ dựa vào cơ chế chính sách đặc thù đã được duyệt. Vì cơ chế đặc thù cũng chỉ giải quyết được một số khó khăn chứ không thể giải quyết triệt để các khó khăn, vướng mắc phải đối mặt", ông Nam nhấn mạnh.
Để bảo đảm tính khả thi và tiến độ của các dự án, đại biểu Lê Minh Nam, cho biết Chính phủ đã trình Quốc hội cơ chế chính sách đặc thù về vật liệu xây dựng dựa trên cơ sở vận dụng cơ chế đã được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 ngày 11/1/2022.
Tuy nhiên, thực trạng khan hiếm và tăng giá nguồn nguyên vật liệu hiện nay đã và đang xảy ra trong quá trình triển khai các dự án.
Đồng thuận với quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Ngọc Sơn – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương, cho rằng khi triển khai các dự án giao thông trên, các cơ quan của Chính phủ cần tính đến nguồn nguyên vật liệu khi tăng giá, đặc biệt là tránh tăng giá đột biến từ 30-40%.
Mặt khác, quá trình đấu thầu cũng cần đảm bảo đúng quy định giá nguyên vật liệu, thiết bị thi công trên thị trường.
Ngoài ra, các bộ, ngành cũng nên có sự đánh giá về tác động môi trường như khi khai thác cát, đá sỏi, việc đào sâu dưới lòng đất trong quá trình triển khai các dự án giao thông.
Để thực hiện các dự án giao thông của Hà Nội và các tỉnh phía Nam hiệu quả, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, nhấn mạnh năng lực của các nhà thầu rất quan trọng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chỉ đạo, để tránh tình trạng “xe chờ đường, đường chờ xe” thì các địa phương cần nêu cao tinh thần trách nhiệm việc giám sát các đơn vị triển khai dự án theo đúng tiến độ đề ra cũng như sử dụng kinh phí đầu tư hiệu quả nhất nhằm góp phần đảm bảo giao thông, kinh tế-xã hội của các địa phương.
Ngoài ra, để triển khai các dự án đúng tiến độ, các địa phương cần chú trọng đến công tác đền bù, giải phóng mặt bằng, thu hồi đất và tái định cư cho người dân có đường giao thông đi qua nhằm làm sao cho việc đầu tư thực sự hiệu quả.
Cũng tại phiên thảo luận, các đại biểu Quốc hội cũng cho ý kiến về lưu lượng giao thông khi triển khai các tuyến đường; nguồn vốn cho đến khi hoàn thành dự án và phương hướng tạo nguồn vốn có khả thi để tránh dự án phải làm nửa chừng. Khi hoàn thành dự án giao thông thì sẽ mang lại lợi ích gì cho người dân có con đường, cho địa phương, liên vùng...
