Trung Quốc đang nổi lên trở thành trung tâm lớn của các nhà cung cấp phụ tùng ô tô

Vị thế công xưởng thế giới

Zhang ước tính rằng Trung Quốc sẽ chiếm khoảng 33% doanh số bán xe điện toàn cầu vào năm 2030, trong khi châu Âu sẽ chiếm 27%, tiếp theo là Mỹ với 20%.

“Như bạn có thể thấy, họ đang phát triển thành ba thị trường hàng đầu cho xe NEV và kéo theo đó là quá trình nội địa hóa chuỗi cung ứng”, Zhang Yongwei nói.

Bên cạnh thương mại, các công ty Trung Quốc nên đóng vai trò lớn hơn trong việc cung cấp linh kiện cho thị trường toàn cầu và do đó giúp làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa Trung Quốc và phần còn lại của thế giới.

Zhang cho biết Trung Quốc rất có khả năng trở thành một trung tâm cung cấp linh kiện toàn cầu mới cho xe điện, đồng thời cho biết thêm rằng khoảng 70% pin điện cho thị trường toàn cầu được sản xuất tại Trung Quốc.

Ngoài những gã khổng lồ như CATL và BYD, những gã khổng lồ nhỏ hơn đang dần chiếm ưu thế.

Greater Bay Technology, nhà sản xuất pin ba năm tuổi được GAC Group hậu thuẫn, đã công bố nhà máy đầu tiên trên thế giới chuyên sản xuất pin có khả năng sạc cực nhanh, hay XFC, vào tuần trước.

Bộ Năng lượng Mỹ cũng đã đề xuất ý tưởng sạc cực nhanh vào năm 2018, đề cập đến công nghệ cho phép pin được sạc từ 0 đến 80% trong vòng 10 phút để kéo dài quãng đường đi được của xe thêm 320 km.

Pei Feng, chủ tịch công ty có trụ sở tại Quảng Châu, nói sản phẩm của họ đạt mức 7,5 phút vào năm 2022, sớm hơn 3 năm so với mục tiêu của Bộ Năng lượng Mỹ.

Một số pin của hãng được sản xuất tại các nhà máy khác, đã xuất hiện trên các mẫu xe của các nhà sản xuất ô tô bao gồm Aion, nhãn hiệu điện của GAC và công ty khởi nghiệp xe điện Hycan của Trung Quốc.

Nhà máy mới, với công suất sản xuất hàng năm là 4 gigawatt giờ và có thể tăng gấp đôi nếu cần thiết, đánh dấu một cột mốc mới trong sự phát triển của Greater Bay Technology.

Các nhà sản xuất ô tô tại diễn đàn China EV 100 cũng nói về những thách thức họ gặp phải trong kỷ nguyên di động điện tử về mặt quản lý chuỗi cung ứng.

Zhang Xiong, phó chủ tịch Aion, cho biết sự phức tạp của xe điện đã gây khó khăn hơn so với xe chạy xăng.

Zhang nhận định: "Một ví dụ là màn hình. Chúng có sự tham gia của hàng chục nhà cung cấp và con số này sẽ tăng lên. Vì vậy, làm thế nào để quản lý chuỗi cung ứng đã trở thành một thách thức mới đối với nhiều nhà sản xuất ô tô".

Trong khi đó, chiến lược của Nio là tạo mối liên kết vững chắc với các nhà cung cấp thông qua hợp tác cùng phát triển và lâu dài.

Pan Yu, một giám đốc điều hành tại Nio nói: “Nói một cách đơn giản, có ba từ: tin cậy, hội nhập và tăng trưởng. Chúng tôi tin tưởng lẫn nhau, chúng tôi hợp tác để phát triển và bằng cách này, cả hai chúng tôi có thể trở nên cạnh tranh hơn”.

Toàn cầu hóa ngành công nghiệp phụ tùng ô tô của Trung Quốc

“Ra nước ngoài” cũng trở thành lựa chọn của nhiều doanh nghiệp hơn tại Trung Quốc trong thời gian gần đây. Phụ tùng và phụ kiện ô tô xuất khẩu ra nước ngoài đang bùng nổ và thị trường xuyên biên giới đón chào những cơ hội tiềm năng.

Là quốc gia có ngành công nghiệp ô tô lớn nhất thế giới, Trung Quốc sản xuất 1/3 số ô tô chở khách trên thế giới. Kể từ năm 2009, sản lượng ô tô hàng năm của Trung Quốc đã vượt qua Liên minh châu Âu cũng như của Mỹ và Nhật Bản cộng lại. Theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô thế giới, sản lượng ô tô của Trung Quốc sẽ là 26,08 triệu chiếc vào năm 2021, chiếm 32,5% tổng sản lượng thế giới.

Thành tích “ra nước ngoài” của ô tô trong nước đã thu hút sự chú ý, xuất khẩu phụ tùng ô tô trở thành chủ đề nóng trên thị trường hậu mãi ô tô. Với nền tảng công nghiệp vững mạnh, Trung Quốc cũng đã trở thành nước xuất khẩu phụ tùng ô tô lớn.

Theo dữ liệu từ Hải quan Trung Quốc, năm 2021, xuất khẩu phụ tùng ô tô của Trung Quốc ra thế giới sẽ đạt 75,577 tỷ USD, tăng 33,76% so với cùng kỳ năm ngoái. Hơn nữa, phụ tùng ô tô của Trung Quốc không chỉ có quy mô lớn mà còn có chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh. Họ được ngành công nghiệp mô tả là "người mẫu quốc tế". Hầu hết mọi loại phụ tùng ô tô đều có thể tìm thấy ở Trung Quốc.

Phụ tùng ô tô trong nước bán chạy ở nước ngoài và xuất khẩu phụ tùng ô tô đạt mức tăng trưởng cao. Theo số liệu của Tổng cục Hải quan nước này, từ tháng 1 đến tháng 10 năm 2022, giá trị xuất khẩu phụ tùng ô tô là 76,59 tỷ USD, tăng 11,7% so với cùng kỳ năm ngoái, chiếm 58,9% tổng kim ngạch xuất khẩu sản phẩm ô tô.

Ngành công nghiệp ô tô của Trung Quốc đã có sự tăng trưởng phi thường trong hai thập kỷ qua, với doanh số bán xe hàng năm tăng từ khoảng 2 triệu chiếc năm 2000 lên hơn 25 triệu chiếc vào năm 2021.

Sự mở rộng nhanh chóng đã biến Trung Quốc thành thị trường ô tô lớn nhất thế giới, chiếm gần 1/3 doanh số bán ô tô toàn cầu. Sự trỗi dậy của ngành sản xuất ô tô tại Trung Quốc cũng tạo điều kiện cho ngành công nghiệp phụ tùng ô tô của nước này phát triển song song.

Các nhà cung cấp phụ tùng ô tô Trung Quốc đã mở rộng quy mô để đáp ứng nhu cầu đang bùng nổ từ các nhà sản xuất ô tô trong nước. Hiện nay, các công ty này đang toàn cầu hóa thông qua xuất khẩu, đặt nhà máy ở nước ngoài, sáp nhập và mua lại. Chính phủ Trung Quốc đã biến ngành công nghiệp ô tô trở thành ngành ưu tiên toàn cầu hóa theo kế hoạch Made in China 2025. Sự hỗ trợ chính sách này, cùng với quy mô rộng lớn của thị trường nội địa Trung Quốc, đã tạo điều kiện cho các công ty phụ tùng ô tô Trung Quốc mở rộng ra nước ngoài.

Theo dữ liệu từ Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc, sản xuất ô tô tại Trung Quốc đã tăng 4,4% so với cùng kỳ năm ngoái lên 26,08 triệu chiếc vào năm 2021. Sản lượng này của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc vượt xa nhà sản xuất lớn thứ hai là Mỹ. sản xuất khoảng 9,7 triệu xe hạng nhẹ vào năm 2021.

Các nhà cung cấp phụ tùng ô tô Trung Quốc đã được hưởng lợi rất nhiều từ hoạt động sản xuất nội địa đang phát triển nhanh chóng này. Quy mô lớn của ngành sản xuất ô tô ở Trung Quốc đã cho phép các nhà sản xuất phụ tùng tận dụng lợi thế quy mô và giảm chi phí. Sức mạnh cạnh tranh từ khối lượng nội địa khổng lồ này đã hình thành nền tảng cho các công ty phụ tùng ô tô Trung Quốc toàn cầu hóa.

Xuất khẩu phụ tùng ô tô của Trung Quốc đã tăng đều đặn trong thập kỷ qua, từ 32,7 tỷ USD năm 2011 lên 89,8 tỷ USD vào năm 2021. Các sản phẩm xuất khẩu chính bao gồm lốp xe, nội thất, đồ điện tử, gương, bánh xe thép và linh kiện chiếu sáng.

Những mặt hàng xuất khẩu này thường hỗ trợ các nhà máy lắp ráp ở nước ngoài của các hãng ô tô Trung Quốc, đặc biệt là ở các thị trường đang phát triển. Ví dụ, Lifan Motors đã thiết lập các cơ sở lắp ráp linh kiện trên khắp Châu Phi, Nam Mỹ và Đông Nam Á, dựa vào việc xuất khẩu linh kiện từ các nhà cung cấp liên kết ở quê nhà. Khi các thương hiệu Trung Quốc mở rộng trên toàn cầu, họ kéo theo các nhà cung cấp linh kiện nội địa đáng tin cậy theo cùng.

Các công ty phụ tùng ô tô Trung Quốc cũng đang nội địa hóa sản xuất bằng cách xây dựng thêm nhiều nhà máy sản xuất trên phạm vi quốc tế. Ví dụ, Yanfeng Automotive Interiors, nhà cung cấp chính các phụ kiện và giải pháp nội thất, hiện vận hành hơn 120 cơ sở sản xuất và trung tâm R&D trên 19 quốc gia. Nó phục vụ các khách hàng bao gồm BMW, Mercedes-Benz và Stellantis. Để hỗ trợ sản xuất ngày càng tăng ở Hungary, Yanfeng đã mở một nhà máy điện tử mới vào năm 2021 và một cơ sở nội thất vào năm 2022. Các nhà máy ở nước ngoài như vậy nằm gần các khách hàng sản xuất ô tô giúp tăng cường khả năng đáp ứng và giảm chi phí hậu cần.

Các vụ mua bán và sáp nhập mang tính chiến lược cũng đã thúc đẩy sự mở rộng toàn cầu của các nhà cung cấp phụ tùng ô tô Trung Quốc.

Năm 2013, AVIC Automotive Systems đã mua lại nhà sản xuất linh kiện điện tử xe hơi Nexteer Automotive có trụ sở tại Michigan với giá hơn 450 triệu USD. Điều này ngay lập tức mang lại cho AVIC một cơ sở hoạt động vững chắc ở Bắc Mỹ và các công nghệ lái tiên tiến.

Ninh Ba Joyson Electronic, nhà sản xuất xe điện hệ thống an toàn và an toàn, tương tự đã mua lại nhà sản xuất túi khí Takata của Nhật Bản với giá 1,6 tỷ USD vào năm 2018 sau khi Takata phá sản. Những thương vụ như vậy cung cấp cho các công ty Trung Quốc công nghệ, thương hiệu và mạng lưới khách hàng tại các thị trường ô tô đã phát triển.

Các chính sách của chính phủ cũng đang thúc đẩy quá trình toàn cầu hóa của ngành này. Kế hoạch Made in China 2025 xác định ô tô là một trong 10 lĩnh vực ưu tiên, với các mục tiêu bao gồm cải thiện khả năng đổi mới, quảng bá thương hiệu Trung Quốc và cho phép mở rộng dấu ấn toàn cầu. Chính quyền địa phương đưa ra các ưu đãi tài chính và giảm thuế để khuyến khích các nhà cung cấp linh kiện thiết lập hoạt động ở nước ngoài.

Bắc Kinh nhận ra rằng khi phương tiện ngày càng trở nên công nghệ cao và chạy điện hơn, các công ty Trung Quốc phải toàn cầu hóa thông qua quyền sở hữu tài sản nước ngoài để duy trì tính cạnh tranh.

Rủi ro và chỉ trích

Tuy nhiên, sự mở rộng toàn cầu của ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc cũng tạo ra rủi ro và bị chỉ trích. Việc các công ty Trung Quốc mua lại các công ty nước ngoài đôi khi dẫn tới những đánh giá và phản đối về an ninh quốc gia với lý do chuyển giao quyền sở hữu trí tuệ. Các nhà phê bình cho rằng trợ cấp từ Bắc Kinh mang lại lợi thế không công bằng và cho phép các công ty Trung Quốc trả quá nhiều cho tài sản ở nước ngoài. Việc tăng cường giám sát pháp lý có thể hạn chế kế hoạch toàn cầu hóa của các nhà cung cấp phụ tùng ô tô của Trung Quốc. Tuy nhiên, quỹ đạo tổng thể tiếp tục hướng tới sự hiện diện quốc tế ngày càng tăng của họ.

Bất chấp sự gián đoạn của đại dịch toàn cầu, phụ tùng ô tô vẫn là một trong những ngành toàn cầu hóa và cạnh tranh quốc tế nhất của Trung Quốc. Các nhà cung cấp hàng đầu của Trung Quốc như Minth, Wanxiang và Weichai hiện nằm trong số 100 nhà sản xuất linh kiện ô tô hàng đầu thế giới tính theo doanh thu.

Sự xuất hiện của những người chơi mới tập trung vào công nghệ xe điện như CATL cũng làm nổi bật sự gia tăng năng lực của Trung Quốc. Với quy mô khổng lồ của thị trường nội địa và chính sách hỗ trợ toàn cầu hóa, ảnh hưởng của ngành công nghiệp phụ tùng ô tô của Trung Quốc đối với bối cảnh ô tô toàn cầu sẽ chỉ tăng lên trong thập kỷ tới.

Trong số các loại phụ tùng ô tô xuất khẩu chính, ngoại trừ giá trị xuất khẩu động cơ giảm nhẹ, ba loại phụ tùng ô tô còn lại tiếp tục tăng trưởng. Các nước châu Âu và châu Mỹ, Úc và một số nước khác có nền văn hóa ô tô mạnh mẽ, cùng với chi phí lao động đắt đỏ, chủ sở hữu ô tô thích mua phụ tùng để tự làm và bảo dưỡng ô tô, đồng thời thúc đẩy sự bùng nổ xuyên biên giới đã thúc đẩy sự phát triển của thương mại điện tử phụ tùng ô tô.

Ngược lại với thị trường phụ tùng ô tô trong nước ngày càng phát triển, nhiều công ty, bao gồm cả các công ty thương mại và nhà sản xuất của Trung Quốc, đang tìm cách mở rộng ra nước ngoài, bán sản phẩm của họ sang các thị trường nước ngoài như Mỹ, Brazil, Đức, Mexico, Đông Nam Á, Châu Phi và các khu vực khác. “Ra nước ngoài” cũng trở thành lựa chọn của nhiều doanh nghiệp hơn.