Tương lai giao thông đô thị Châu Á: Lấy con người làm trung tâm

Bảo Ngọc
Chia sẻ

Với việc di cư đô thị không có dấu hiệu chậm lại, áp lực đè nặng lên cơ sở hạ tầng và hệ thống giao thông ở các thành phố đang ngày càng lớn. Nhiều chuyên gia quy hoạch nhận định rằng cơ sở hạ tầng giao thông có tiềm năng định hình các thành phố cả về địa lý và xã hội…

Nguồn: Shutterstock
Nguồn: Shutterstock

Theo Tech Wire Asia, khi được thiết kế tốt, cơ sở hạ tầng giao thông có thể đưa con người đến gần hơn với mục tiêu hỗ trợ phát triển kinh tế, hòa nhập xã hội cao hơn, bảo vệ môi trường và xây dựng các thành phố đáng sống hơn. 

Đối với hầu hết các thành phố, giao thông vận tải là một trong những lĩnh vực chi tiêu lớn nhất. Boston Consulting Group (BCG) lưu ý rằng đây cũng là một lĩnh vực trọng tâm của đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, đã chứng kiến sự gia tăng của các công ty gọi xe công nghệ, xe lái tự động và công nghệ MaaS. MaaS, viết tắt của "Mobility as a Service", nghĩa là nhiều hình thức vận tải khác nhau (tàu hỏa, xe buýt, taxi, v.v..) được xem như một loại hình dịch vụ và mọi thao tác từ tìm kiếm đường đi đến thanh toán kết nối liền mạch, vượt ra khỏi ranh giới của các đơn vị vận tải.

Tuy nhiên, với thực tế các dự án giao thông mới thường liên quan đến quy hoạch đất đai, việc cân bằng giữa giao thông hiệu quả và lợi ích công cộng là rất quan trọng. Câu hỏi được đặt ra là, làm thế nào để chúng ta hình dung các thành phố trong tương lai và lên kế hoạch cho hệ thống giao thông đô thị mang lại kết quả tốt nhất?

GIAO THÔNG LẤY NGƯỜI DÂN LÀM TRUNG TÂM

Xây dựng hệ thống giao thông lấy cư dân làm trung tâm có nghĩa là đặt cư dân là chủ thể cốt lõi của quy hoạch di chuyển đô thị và xem xét mức độ nhân khẩu học khác nhau của các thành phố - thị trấn mà hệ thống giao thông đó phục vụ. Hai nhóm nhân khẩu học chính sẽ có nhu cầu lớn nhất về cơ sở hạ tầng giao thông đô thị trong những thập kỷ tới là: người cao tuổi và thanh niên.

Được biết, 1/4 dân số Singapore sẽ ở độ tuổi 65 trở lên vào năm 2030 và nhiều thành phố khác trên thế giới cũng đang vật lộn tương tự với tình trạng dân số già. Để đảm bảo rằng cư dân có một môi trường sinh hoạt tốt khi về già, các thành phố cần cung cấp phương tiện giao thông công cộng chất lượng cao, dễ tiếp cận và kết nối một số tiện ích chính như trung tâm chăm sóc sức khỏe và cửa hàng.

Ngược lại, những người trẻ tuổi có xu hướng đi xa hơn để làm việc, giao lưu và tiếp cận các tiện nghi cuộc sống. Đối với nhóm đối tượng này, dịch vụ MaaS đã được chứng minh là một giải pháp giao thông đô thị hiệu quả. Các doanh nghiệp tư nhân có thể khai thác nhiều tiềm năng hơn trong lĩnh vực này.

MaaS có thể thúc đẩy một tương lai bền vững và đáng sống hơn cho giao thông vận tải vì công nghệ này làm giảm tắc nghẽn giao thông và giảm thiểu lượng khí thải carbon. Khi MaaS ngày càng phổ biến, các nhà hoạch định chính sách nên kết hợp MaaS để khuyến khích người dân sử dụng các lựa chọn giao thông công cộng hoặc chia sẻ phương tiện thay vì sử dụng ô tô cá nhân. Một số quốc gia và thành phố thông minh đã bắt đầu xem xét tới MaaS. Tại Nhật Bản, sự kết hợp giữa chia sẻ chuyến đi, phương tiện giao thông công cộng và chia sẻ xe đạp cho phép hành khách ở các vùng nông thôn di chuyển giữa các thị trấn mà không phải lo lắng nhiều về hệ thống bán vé hoặc phương thức thanh toán.

Nền tảng MaaS cung cấp cho người dân thông tin theo thời gian thực về các tùy chọn vận chuyển hiện có và cho phép cơ quan quản lý theo dõi hiệu suất của nhiều phương thức vận tải khác nhau. Một ví dụ là ứng dụng di động MyTransport.SG của Singapore – ứng dụng cung cấp thông tin cập nhật trực tiếp về thời gian đến của xe buýt và sự gián đoạn dịch vụ tàu hỏa.

GIAO THÔNG LẤY TRẢI NGHIỆM LÀM TRUNG TÂM

Ngoài việc thiết kế giao thông vận tải cho các nhóm nhân khẩu học chính, việc áp dụng cách tiếp cận tập trung vào trải nghiệm là yếu tố quyết định nếu muốn định hình lại cơ sở hạ tầng giao thông trong tương lai.

Rõ ràng, trí tuệ nhân tạo (AI) là nhân tố chính định hình tương lai của ngành giao thông vận tải. AI đang ngày càng được sử dụng nhiều hơn trong lĩnh vực này để nâng cao trải nghiệm người dùng, cụ thể như tìm ra tuyến đường tốt nhất và tốc độ di chuyển tối ưu, dựa trên nền tảng dữ liệu về điều kiện giao thông, công trình đường bộ và các yếu tố khác. AI cũng đang được các tổ chức công cộng và tư nhân sử dụng cho nhiều nhiệm vụ như quản lý tài sản và giám sát giao thông nhằm cải thiện an toàn đường bộ.

AI và phân tích dữ liệu nâng cao đi đôi với nhau trong thiết kế cơ sở hạ tầng giao thông. Các tổ chức sử dụng phân tích dữ liệu nâng cao để tìm hiểu cách phương tiện vận tải đang được sử dụng, từ đó cải thiện thiết kế. 

Ví dụ, thu thập dữ liệu ẩn danh về mô hình đi lại của người đi làm trong giờ cao điểm có thể giúp các nhà quy hoạch thành phố đảm bảo cơ sở hạ tầng giao thông đáp ứng nhu cầu và mong đợi của người dân ở mức độ cao nhất có thể. Công cụ được sử dụng bao gồm giám sát giao thông đường bộ bằng công nghệ vệ tinh và sử dụng dữ liệu thu thập được để lập kế hoạch xây dựng, loại bỏ, mở rộng hoặc thu hẹp đường nhằm đảm bảo đường phố lưu thông trơn tru nhất có thể.

Cách tiếp cận tập trung vào trải nghiệm cũng dẫn đến khái niệm “loại bỏ xa lộ”, thường liên quan đến việc thay thế đường cao tốc bằng công viên, tiện nghi hoặc tòa nhà dân cư, với mục đích khiến cho các khu đô thị thân thiện hơn với người đi bộ và xe đạp. Minh họa cho khái niệm này là kế hoạch của chính phủ Singapore nhằm di chuyển một số cơ sở hạ tầng giao thông xuống lòng đất để "giải phóng đất đai cho mục đích sử dụng lấy con người làm trung tâm".

AV VÀ UAV CÓ PHẢI LÀ TƯƠNG LAI CỦA GIAO THÔNG ĐÔ THỊ?

Các công nghệ mới nổi như xe tự lái (AV) và máy bay không người lái (UAV) dự kiến sẽ đóng một vai trò quan trọng trong tương lai của hệ thống di chuyển đô thị. Những công nghệ này có tiềm năng mở ra lợi ích lớn cho thành phố, bao gồm giảm phát thải khí nhà kính và giao hàng chặng cuối hiệu quả hơn. Theo một báo cáo của McKinsey về tương lai của giao hàng chặng cuối, "tự động hóa có tiềm năng đáng kể để gia tăng hiệu quả công việc. Xe giao hàng tự hành (ADV) đang và sẽ là công nghệ thống trị trong vấn đề này, và có sức mạnh để cải tổ toàn bộ ngành công nghiệp".

Sự phát triển công nghệ trong hệ sinh thái phân phối chặng cuối cũng đang diễn ra với tốc độ nhanh hơn dự kiến. Trong một cuộc thử nghiệm công nghệ gần đây trên Sentosa, Grab và NCS, với sự hỗ trợ của Tập đoàn Phát triển Sentosa, đã hợp tác để thí điểm dịch vụ giao đồ ăn bằng robot được thiết kế để phục vụ thực khách dọc theo Bãi biển Siloso. 

Bằng cách tận dụng các công nghệ kỹ thuật số và nắm bắt nguồn năng lượng và phương thức giao thông mới, sạch hơn, nhiều chuyên gia nhận định rằng cơ sở hạ tầng và khung pháp lý phù hợp sẽ sớm được áp dụng nhằm hỗ trợ những đổi mới vượt bậc trong không gian di chuyển đô thị.

Cuối cùng, quan hệ đối tác mạnh mẽ giữa các doanh nghiệp tư nhân và chính phủ sẽ là chìa khóa để mở ra toàn bộ tiềm năng của sự phát triển.

Khởi nghiệp

Hồ sơ Startup

Citigo là công ty công nghệ cung cấp những giải pháp đơn giản với chi phí tiết kiệm, giúp khách hàng nâng cao hiệu quả kinh doanh. Citigo hướng tới tầm nhìn trở thành công ty cung cấp giải pháp công nghệ cho doanh nghiệp phổ biến tại Đông Nam Á
ESBT là công ty hoạt động trọng lĩnh vực công nghệ thông tin, chúng tôi xây dựng những sản phẩm phần mềm cho cộng đồng và cung cấp dịch vụ phát triển phần mềm cho các doanh nghiệp
Lozi là một trong những ứng dụng thương mại điện tử được yêu thích nhất tại Việt Nam, kết nối hàng triệu người mua và người bán nhằm phục vụ nhu cầu mua bán trực tuyến ngày càng cao. Không chỉ là một cầu nối thương mại điện tử đáng tin cậy, Lozi còn cung cấp dịch vụ giao hàng nhanh chóng và tiện lợi chỉ trong 1 giờ, đem đến cho khách hàng những trải nghiệm mua sắm trực tuyến hiệu quả và tối ưu
Bắt nguồn từ mong muốn mang chất lượng dạy Tiếng Anh tại Trường Quốc tế đến với mọi học sinh Việt Nam, để các bạn nhỏ dù không có điều kiện kinh tế theo học tại các Trường Quốc Tế hay Trung Tâm đắt tiền vẫn có thể sử dụng Tiếng Anh tốt như người bản ngữ. Đây chính là hành trang chuẩn bị cho các em tương lai vươn ra thế giới. Chính vì lý do trên, đội ngũ sáng lập đã bắt tay vào xây dựng sản phẩm đầu tiên có tên “Chương trình học Tiếng Anh Online EDUPIA”.
Công ty TNHH SA-ACH định vị về lĩnh vững trồng rừng, phát triển gồm 3 loại cây và bốn tầng cây trên một hecta đất nhằm tạo hệ sinh thái bền vững, và nâng cao thu nhập cho bà con