Bloomberg cho biết: “Công ty đang sản xuất cả bốn mẫu iPhone 17 tại Ấn Độ trước thời điểm ra mắt vào tháng tới, đánh dấu lần đầu tiên tất cả phiên bản mới, bao gồm cả dòng Pro, sẽ được xuất xưởng từ quốc gia Nam Á ngay từ đầu”.

“Ít người tiêu dùng nhận ra rằng việc Apple dịch chuyển sản xuất iPhone khỏi Trung Quốc là bước ngoặt quan trọng, giúp giảm mức độ dễ tổn thương trước căng thẳng địa chính trị, thuế quan và gián đoạn chuỗi cung ứng”, ông Mark N. Vena, Chủ tịch kiêm nhà phân tích trưởng tại SmartTech Research, nhận định.

Ông Vena nói thêm: “Trong nhiều thập kỷ, sự phụ thuộc vào các nhà máy Trung Quốc vừa là sức mạnh vừa là điểm yếu của Apple. Việc đa dạng hóa sang những quốc gia như Ấn Độ và Việt Nam cho thấy khả năng tái định hình lớn trong chiến lược toàn cầu. Điều này cũng thể hiện khả năng chống chịu nay quan trọng không kém hiệu quả trong quản trị chuỗi cung ứng”.

Ông Stephen Ezell, Giám đốc Chính sách đổi mới toàn cầu tại Quỹ Công nghệ và Đổi mới Hoa Kỳ (ITIF) cho rằng: “Apple đã chứng minh những quốc gia khác như Ấn Độ có thể trở thành nhà sản xuất đáng tin cậy và hiệu quả đối với dòng sản phẩm điện tử tiêu dùng phức tạp vốn trước đây được cho là chỉ Trung Quốc mới có thể làm với quy mô chi phí hợp lý”.

Ông Ezell cũng nhắc tới nghiên cứu của UBS Evidence Lab, cho thấy 71% doanh nghiệp Mỹ đặt trụ sở sản xuất tại Trung Quốc đang hoặc sẽ chuyển hoạt động sang quốc gia khác. “Không chỉ vì chi phí tại Trung Quốc tăng lên, mà các công ty còn tỏ ra không hài lòng với loạt thách thức cũng như rủi ro thường trực về vấn đề đánh cắp sở hữu trí tuệ”.

RỦI RO CỦA APPLE KHI RỜI KHỎI TRUNG QUỐC

Dù dịch chuyển hoạt động sản xuất iPhone sang Ấn Độ có thể là bước đi cần thiết, song cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro đối với Apple, theo ông Rob Enderle, Chủ tịch kiêm nhà phân tích trưởng của Enderle Group.

“Một phần quan trọng giúp Apple đạt biên lợi nhuận cao ngất chính là chi phí thấp và phương pháp sản xuất tại Trung Quốc, vốn không dễ dàng chuyển sang quốc gia khác”, ông Enderle nhận định.

Theo đó, quy trình sản xuất tại Trung Quốc vận hành cực kỳ hiệu quả về tài chính lẫn chất lượng, cho đến khi mức thuế dưới thời Tổng thống Trump xuất hiện. Vị chuyên gia từ Enderle dự báo chất lượng iPhone sẽ suy giảm đáng kể trong khoảng thời gian đầu khi đội ngũ lắp ráp mới ở Ấn Độ được đào tạo và đưa vào dây chuyền. “Chất lượng sản phẩm của Trung Quốc hiện được đánh giá cao hơn Ấn Độ”.

Dù đã có nhiều báo cáo về sự cố kiểm soát chất lượng ban đầu tại Ấn Độ, Chủ tịch Vena thuộc SmartTech cho rằng Apple đã siết chặt giám sát và đầu tư vào đào tạo để đưa tiêu chuẩn sản xuất nước này ngang bằng toàn cầu. “Người tiêu dùng khó có thể nhận thấy sự khác biệt. Apple hiểu rõ danh tiếng của hãng phụ thuộc vào việc ‘Made in India’ phải ngang hàng với ‘Made in China’ về độ chính xác và độ tin cậy”, nhà phân tích chia sẻ.

THUẾ QUAN VÀ HƯỚNG ĐI MỚI

Apple bắt đầu sản xuất iPhone tại Ấn Độ từ năm 2017 với mẫu iPhone SE, sau đó mở rộng sang iPhone XR, iPhone 11 và iPhone 12 trong giai đoạn 2019–2022, rồi đẩy mạnh lắp ráp nội địa với iPhone 14 và 15 trong hai năm 2023–2024. Toàn bộ mẫu iPhone 17 sẽ được sản xuất tại 5 nhà máy khắp Ấn Độ.

Ông Bob O’Donnell, nhà sáng lập kiêm chuyên gia phân tích chính tại Technalysis Research, lý giải: “Có rất nhiều lý do cơ bản để đa dạng hóa nơi sản xuất. Ngay từ đầu, ý tưởng sản xuất iPhone tại Ấn Độ cũng nhằm mở ra thị trường khổng lồ cho Apple”.

Ông O’Donnell bổ sung rằng việc này còn giúp Apple tránh mức thuế cao. “Ấn Độ áp thuế rất nặng với các sản phẩm không được sản xuất trong nước. Vì thế, động lực ban đầu của Apple là sản xuất tại Ấn Độ để bán hàng miễn thuế cho hơn 1,3 tỷ dân nước này”.

Ngoài ra, Apple cũng đối mặt với thuế quan từ Hoa Kỳ áp lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ. Tuy nhiên, hãng đã tránh được phần lớn gánh nặng nhờ cam kết đầu tư 600 tỷ USD vào bán dẫn, sản xuất và kính thông minh tại Hoa Kỳ.

Ông William Kerwin, nhà phân tích cổ phiếu cấp cao tại Morningstar Research, viết trong ghi chú ngày 7/8: “Apple đang sản xuất hàng loạt sản phẩm tại Trung Quốc và Ấn Độ, nhưng công ty đã xoa dịu chính quyền Trump bằng các khoản đầu tư tại Mỹ để tránh mức thuế đắt đỏ. Chúng tôi ước tính khoảng 15% rủi ro lợi nhuận từ thuế quan”.

ĐẶT CƯỢC TƯƠNG LAI VÀO ẤN ĐỘ

Thuế quan là bài toán khó, đặc biệt với các công ty công nghệ cao sản xuất ở nước ngoài. “Tất cả đều trong trạng thái mong manh vì chính sách thuế quan có thể thay đổi bất cứ lúc nào khi Tổng thống Trump muốn dùng làm đòn bẩy”, ông Tim Bajarin, Chủ tịch Creative Strategies, nhấn mạnh.

Điều này đặt ra thách thức lớn cho mọi doanh nghiệp có hoạt động sản xuất ngoài nước Mỹ. “Apple và các công ty khác ứng phó bằng cách đa dạng hóa sản xuất và vận động hành lang mạnh mẽ ở Washington. Nhưng khi sản xuất ở quy mô toàn cầu, rủi ro chính trị sẽ luôn là một phần trong từng bước đi”, ông Vena nói thêm.

Tuy vậy, vị chuyên gia nhận xét, động thái rời Trung Quốc không chỉ để giảm rủi ro mà còn là bước đi chiến lược dài hạn: “Ấn Độ không chỉ là trung tâm sản xuất mà còn là thị trường tăng trưởng khổng lồ cho iPhone. Bằng việc gắn kết sản xuất với nhu cầu tại đây, Apple đang đặt nền móng cho tương lai. Có thể nói, bước đi này sẽ định hình thập kỷ tiếp theo của Apple không thua kém những gì iPhone đã làm được trong thập kỷ qua”.