09:02 09/05/2024

AstraZeneca thu hồi vaccine Covid-19 toàn thế giới, Việt Nam đã dừng tiêm khi nào?

Hoài Phương

Ông lớn ngành dược AstraZeneca mới đây tuyên bố sẽ thu hồi vaccine Covid-19 trên toàn thế giới sau vài ngày thừa nhận loại vaccine này có thể gây ra tác dụng phụ hiếm gặp...

Ảnh: CNN
Ảnh: CNN

Theo đó, từ ngày 7/5, loại vaccine này sẽ không được sử dụng trong Liên minh châu Âu (EU) sau khi công ty tự nguyện rút "giấy phép kinh doanh" tại khu vực này. "Đơn xin rút giấy phép kinh doanh vaccine Covid-19 tại khu vực EU đã được AstraZeneca nộp vào ngày 5/3 và có hiệu lực vào 7/3", Telegraph thông tin. Hãng dược này cho biết đang thực hiện quy trình xin rút giấy phép tại các khu vực, quốc gia còn lại trên toàn thế giới.

Đại diện AstraZeneca khẳng định việc thu hồi toàn bộ loại vaccine trên thuần túy đến từ lý do thương mại. Theo đó, loại vaccine này không còn được sản xuất hoặc cung cấp nữa mà đã được thay thế bằng các loại vaccine hữu hiệu hơn, có khả năng đối phó với các biển thể mới xuất hiện sau này. Công ty cũng nhấn mạnh quyết định thu hồi không hề liên quan đến thông tin vaccine Covid-19 của mình có thể gây đông máu kèm hội chứng giảm tiểu cầu.

“Đây chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên," đại diện hãng tuyên bố. “Chúng tôi rất tự hào khi vaccine Vaxzevria có thể góp phần trong việc chấm dứt đại dịch toàn cầu. Theo ước tính, hơn 3 tỷ liều đã được cung cấp trên toàn thế giới và giúp hơn 6,5 triệu người thoát khỏi dịch bệnh trong năm đầu tiên sử dụng. Tuy nhiên, nhiều loại vaccine Covid-19 đã được phát triển và cập nhật, dẫn đến nhu cầu sử dụng vaccine Vaxzevria sụt giảm. Hơn nữa, vaccine này vốn cũng không còn được sản xuất hoặc cung cấp nữa. Do đó, AstraZeneca quyết định thu hồi giấy phép tiếp thị cho Vaxzevria ở châu Âu”.

Ngoài EU, hãng dược cho biết đang thực hiện quy trình xin rút giấy phép tại các khu vực, quốc gia còn lại trên toàn thế giới.
Ngoài EU, hãng dược cho biết đang thực hiện quy trình xin rút giấy phép tại các khu vực, quốc gia còn lại trên toàn thế giới.

Trước thông tin này, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế cũng cho biết, hiện Việt Nam đã không còn sử dụng loại vaccine này. Số vaccine được cấp phép lưu hành trước đó đã hết hạn sử dụng. Sau đó, vaccine Covid-19 của AstraZeneca không tiếp tục nhập khẩu vào Việt Nam. Hiện nay, chỉ còn một số loại vaccine còn hạn sử dụng được lưu trữ để sử dụng trong phòng, chống dịch Covid-19, trong đó có vaccine Covid-19 do hãng Pfizer sản xuất, hạn sử dụng tới tháng 9/2024.

Đại diện Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, vaccine Covid-19 của AstraZeneca là vaccine phòng Covid-19 do AstraZeneca phối hợp với Đại học Oxford (Anh) nghiên cứu, phát triển. Đây cũng là loại vaccine đầu tiên được phê duyệt nhập khẩu có điều kiện vào Việt Nam từ tháng 2/2021. Tại thời điểm được cấp phép tại Việt Nam, vaccine Covid-19 của AstraZeneca đã được cấp phép sử dụng khẩn cấp tại 181 quốc gia, vùng lãnh thổ. Đồng thời, đây cũng là loại vaccine được Tổ chức Y tế thế giới đưa vào danh sách sử dụng khẩn cấp.

Tại Việt Nam, trong thời gian diễn ra dịch Covid-19, ngoài 30 triệu liều vaccine Covid-19 đã đặt mua của AstraZeneca, sau đó Việt Nam tiếp nhận rải rác loại vaccine này qua các chương trình tài trợ và được sử dụng rộng rãi trong phòng chống dịch Covid-19. Đến nay, Việt Nam đã triển khai an toàn 74,3 triệu mũi tiêm trên toàn quốc cho đối tượng từ 18 tuổi trở lên và các mũi vaccine Covid-19 của AstraZeneca tiêm cuối cùng ở Việt Nam là trước tháng 7/2023.

Ngoài 30 triệu liều vaccine Covid-19 đã đặt mua của AstraZeneca, sau đó Việt Nam tiếp nhận rải rác loại vaccine này qua các chương trình tài trợ.
Ngoài 30 triệu liều vaccine Covid-19 đã đặt mua của AstraZeneca, sau đó Việt Nam tiếp nhận rải rác loại vaccine này qua các chương trình tài trợ.

Lãnh đạo Bộ Y tế cho biết, người dân không nên hoang mang, lo lắng về thông tin vaccine Covid-19 của AstraZeneca có thể gây đông máu kèm hội chứng giảm tiểu cầu. PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết: “Tác dụng phụ hiếm gặp có thể dẫn đến đông máu sau khi tiêm vaccine AstraZeneca ngừa Covid-19 chỉ xảy ra trong vòng 28 ngày sau tiêm. Hầu hết mọi người đã tiêm vaccine AstraZeneca Covid-19 đã được vài năm, hiện cũng đã hết tác dụng”.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát Bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, cũng nhấn mạnh, khi đưa vaccine phòng Covid-19 của AstraZeneca về Việt Nam tiêm chủng phòng chống dịch, ngành y tế đã rất thận trọng vấn đề về huyết khối đã ghi nhận ở châu Âu. Thực tế vừa triển khai tiêm chủng, chúng ta vừa kiểm tra, theo dõi, giám sát rất chặt. Theo chuyên gia, hiệu quả của vaccine Covid-19 đã được chứng minh trong phòng chống đại dịch, giảm thiểu tử vong và các biến chứng nghiêm trọng của bệnh và được cộng đồng quốc tế công nhận.

Trong khi đó, Guardian ngày 6/5 cho biết, các nhà khoa học đã thành công tạo ra một loại vaccine có khả năng bảo vệ con người trước nhiều chủng virus Corona, bao gồm cả chủng chưa được biết đến. Vaccine này được tạo ra bằng cách gắn các protein vô hại từ các loại virus Corona khác nhau vào các hạt nano cực nhỏ, sau đó được tiêm vào cơ thể để tăng cường khả năng phòng vệ nếu virus xâm nhập.

Vì vaccine huấn luyện hệ thống miễn dịch nhắm vào các protein giống nhau ở nhiều loại virus Corona khác nhau nên khả năng bảo vệ là rất rộng, khiến vaccine có hiệu quả chống lại các loại virus đã biết và chưa biết trong cùng một họ.

Đột phá này đã mang đến sự thay đổi trong chiến lược “vaccine đón đầu”, tức là sẽ có sẵn vaccine phòng ngừa trước khi một loại virus có khả năng bùng phát thành đại dịch. Vaccine đã được thử nghiệm trên chuột và cho kết quả miễn dịch trước các loại virus Corona, bao gồm SARS-CoV-1, mầm bệnh đã gây dịch SARS năm 2003, dù protein của virus này không được gắn vào các hạt nano.

Các nhà khoa học đã thành công tạo ra một loại vaccine có khả năng bảo vệ con người trước nhiều chủng virus Corona, bao gồm cả chủng chưa được biết đến.
Các nhà khoa học đã thành công tạo ra một loại vaccine có khả năng bảo vệ con người trước nhiều chủng virus Corona, bao gồm cả chủng chưa được biết đến.

“Chúng tôi đã cho thấy loại vaccine đơn giản có thể cung cấp khả năng phản ứng trước nhiều loại virus khác nhau. Đây là một bước tiến trong mục tiêu tạo ra vaccine trước khi một đại dịch bùng phát”, Rory Hills, nhà nghiên cứu tại Đại học Cambridge (Anh), tác giả của báo cáo về vaccine trên, cho biết. Chi tiết nghiên cứu là sự hợp tác giữa Đại học Cambridge, Đại học Oxford (Anh) và Viện Công nghệ California (Mỹ), được công bố trên tạp chí Nature Nanotechnology.

Ông Hills thông tin việc điều chế vaccine sẽ có những ưu điểm về không gian và thời gian. Vaccine có thể được sản xuất tại các cơ sở lên men vi sinh vật hiện có, trong khi các hạt nano và protein của virus có thể được tạo ra ở những thời điểm khác nhau tại những nơi khác nhau, sau đó trộn vào nhau để cho ra vaccine. Nếu vaccine mới này được chứng minh an toàn và hiệu quả trên người, nó có thể được cân nhắc dùng làm mũi tăng cường để phòng Covid-19, cũng như có thêm khả năng kháng lại những loại virus Corona khác.