Đó là đề nghị của Trưởng ban Dân nguyện Nguyễn Thanh Hải khi Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo kết quả giám sát chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy, chữa cháy giai đoạn 2014- 2018", sáng 16/8.

Dẫn báo cáo của Chính phủ, đoàn giám sát cho biết, trong giai đoạn từ tháng 7/2014 đến tháng 7/2018, cả nước đã xảy ra 13.149 vụ cháy, làm chết 346 người, bị thương 823 người; thiệt hại về tài sản ước tính 6.524,8 tỷ đồng và 6.462 héc-ta rừng.

Trung bình mỗi năm xảy ra 3.287 vụ cháy, làm chết 87 người, bị thương 206 người, thiệt hại về tài sản trị giá 1.631,2 tỷ đồng và 1.615,5 héc-ta rừng. Trung bình mỗi ngày xảy ra 9 vụ cháy, làm chết hoặc bị thương 1 người, thiệt hại về tài sản ước tính 4,4 tỷ đồng và 5,3 héc-ta rừng.

Về kết quả triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về phòng cháy chữa cháy, báo cáo giám sát nêu, một số công trình mới xuất hiện tại Việt Nam có tính chất đặc thù nhưng chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn về phòng cháy chữa cháy còn phải vận dụng căn cứ vào các tiêu chuẩn nước ngoài như của Mỹ, Nga, Nhật, Hàn Quốc. 

Điển hình như các tòa nhà chung cư cao trên 75 mét, nhà công năng khác cao trên 50 mét, trung tâm thương mại ngầm, nhà máy lọc hóa dầu, công nghiệp khí đốt, kho ngầm bảo quản xăng dầu, cơ sở bảo quản chế biến LPG bằng công nghệ lạnh...

Mặc dù vậy, việc vận dụng, áp dụng các tiêu chuẩn của nước ngoài cũng làm nảy sinh không ít khó khăn do tính đồng bộ giữa hệ thống cơ sở hạ tầng, khoa học kỹ thuật của Việt Nam và các quốc gia này chưa tương ứng, Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng - An ninh Võ Trọng Việt cho biết.

Đáng chú ý, theo báo cáo giám sát, hiện nay cả nước vẫn còn 2.662 công trình có nguy hiểm về cháy, nổ đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được thẩm duyệt thiết kế hoặc đã thẩm duyệt nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy, trong đó chủ yếu là các công trình được đưa vào sử dụng trước khi Luật Phòng cháy chữa cháy (năm 2001) có hiệu lực. 

Tính đến tháng 7/2018, cả nước vẫn tồn tại 110 công trình chung cư, nhà cao tầng đã được chủ đầu tư đưa vào hoạt động nhưng chưa được nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy.

Theo báo cáo của Chính phủ, nguyên nhân chủ yếu là do chủ đầu tư tự ý điều chỉnh thiết kế, thi công sai so với thiết kế được duyệt, lựa chọn, lắp đặt các hệ thống, thiết bị phòng cháy chữa cháy không đồng bộ, kém chất lượng dẫn đến hệ thống không hoạt động theo đúng chức năng nên chưa đủ điều kiện để được nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy.

Mặt khác do sức ép về thời hạn xây dựng công trình nên chủ đầu tư phải bàn giao nhà cho người dân vào ở trong khi chưa hoàn thiện hệ thống kỹ thuật phòng cháy chữa cháy. Việc xử lý đối với các công trình này còn gặp nhiều khó khăn do liên quan đến mặt bằng kết cấu xây dựng và kinh phí đầu tư khắc phục.

Nhấn mạnh trách nhiệm quản lý nhà nước đối với các công trình xây dựng, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng phải quan tâm đến giai đoạn trước khi đưa dân vào ở.

110 chung cư chưa nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy mà dân đã vào ờ thì trách nhiệm thuộc về ai? ông Thanh đặt vấn đề.

Từ vị trí điều hành, Phó chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ nói, đối với các nhà cao tầng thì không có thang cứu hoả nào đủ cao đến hết các tầng mà có lẽ phải có tầng chống cháy riêng thì mới giải quyết được.

Còn dùng trực thăng, theo ông Đỗ Bá Tỵ thì cũng không giải quyết được gì.

Ông Tỵ kể, khi còn ở Bộ Quốc phòng, năm 2010 đã điều trực thăng lên cứu hộ cháy rừng Fanspan, nhưng xuống hồ Sapa múc được nước lên thì dội xuống chưa đến nơi nước đã bốc hơi hết, còn nếu bay gần đám cháy hơn thì cháy cả máy bay.

Nhà cao tầng phải nghiên cứu có tầng chống cháy, ông Tỵ nói.

Chung cư tôi đang ở hỏi ra thì nhiều hộ cũng chưa được trang bị kiến thức phòng cháy chữa cháy, ban ngày nhiều nhà chỉ có oshin ở nhà thì khi có cháy oshin liệu có kỹ năng phòng cháy chữa cháy, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Hà Ngọc Chiến nêu thực tế.

Cũng liên quan đến phòng cháy ở nhà cao tầng, Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu kể một lần ông sang nước ngoài được đưa lên tầng 72 xem một cái hồ mà ban đầu ông tưởng là hồ bơi. Nhưng sau biết đó là hồ chống cháy, họ thiết kế để khi nào có hoả hoạn ở tầng nào thì sẽ xả nước theo quy trình xuống tầng đó, để chữa cháy.

Còn ở Việt Nam, Chủ nhiệm Giàu nói nhà công vụ của ông 125 mét vuông không có dụng cụ chữa cháy nào, nếu cháy thì chỉ tìm mọi cách thoát ra chứ chả có gì chống cháy cả.

Dẫn lại con số 2.662 công trình có nguy hiểm về cháy, nổ đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được thẩm duyệt thiết kế, bà Nguyễn Thanh Hải đề nghị cần công khai ngay để dân biết.