Theo Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng tại hội nghị chuyên đề cuối tháng 2 vừa qua, trên toàn địa bàn TP. Đà Nẵng có 10 mỏ khoáng sản đang hoạt động, trong đó có 01 mỏ đất cung ứng cho san lấp, 09 mỏ khai thác đá xây dựng thông thường. Mỗi năm các mỏ đang đáp ứng khoảng 300.000 m3 đất san lấp và hơn 870.000 m3 đá xây dựng thông thường.

Trong khi đó, nhu cầu theo quy hoạch của TP. Đà Nẵng giai đoạn 2021-2030 cần hơn 40 triệu m3 đất và hơn 17 triệu m3 đá. Tính cả phần phát sinh của một số dự án giai đoạn 2023-2025, thì TP. Đà Nẵng còn thiếu nguồn đất san lấp so với nhu cầu là hơn 4,2 triệu m3/năm và hơn 1,4 triệu m3 đá/năm.

Ông Võ Nguyên Chương, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng, cho rằng khoáng sản là loại tài nguyên không thể phục hồi. Quan điểm của lãnh đạo thành phố Đà Nẵng là không bằng mọi giá tận thu khoáng sản vì sau này sẽ trả giá nếu không có tính toán, xác định được chính xác nhu cầu trong từng giai đoạn, từng thời điểm.

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ưu tiên Đà Nẵng, trước nhu cầu về nguồn đá cung ứng để thi công bến cảng Liên Chiểu- phần cơ sở hạ tầng dùng chung, Ban vừa có văn bản kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố khẩn trương hoàn thiện thủ tục để trình lãnh đạo thành phố phê duyệt các phương án nhằm đảm bảo nguồn đá phục vụ thi công đê chắn sóng bến cảng. Theo tính toán, đến năm 2025, bến cảng Liên Chiểu sẽ thiếu hụt khoảng 1,6 triệu m3 đá, nếu không đủ nguồn đá có khả năng ảnh hưởng đến tiến độ dự án đề ra, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng ưu tiên Đà Nẵng cho biết thêm.

Còn theo Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng Võ Nguyên Chương, hiện bến cảng Liên Chiểu vẫn đang có nguồn mua vật liệu san lấp nhưng là từ các địa phương lân cận, nhà thầu đang cố gắng giữ các nguồn cung ứng này. Để chủ động đảm bảo nguồn cung, Sở Tài nguyên và Môi trường  Đà Nẵng sẽ tiếp tục tham mưu UBND TP. Đà Nẵng gia hạn các mỏ đang còn trữ lượng nhưng đã hết thời hạn khai thác. Tuy nhiên, Sở cũng cần phải đánh giá kỹ các tác động môi trường trong tương lai để quyết định trình theo phương án nào cho phù hợp nhất.

Ông Tô Văn Hùng, Bí thư Huyện ủy Hòa Vang (nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng), cho rằng quan điểm của huyện là trong quá trình lập dự án đầu tư, các chủ đầu tư không nên đưa vào việc lấy nguồn đất đá ở TP. Đà Nẵng, cụ thể là ở huyện Hòa Vang. Bởi theo ông Hùng, huyện Hòa Vang theo Quy hoạch Thủ tướng Chính phủ mới phê duyệt được xác định là đô thị sinh thái nên không thể lấy đất tại đây đi làm vật liệu san lấp. Các đơn vị khi lập dự án đưa vào giá để xác định tổng mức đầu tư dự án thì nên xác định lấy nguồn đất ở những địa phương lân cận, cho dù giá cao hơn so với lấy nguyên liệu san lấp tại Đà Nẵng.

“Một trong những định nghĩa về phát triển bền vững là khai thác tài nguyên khoáng sản của thế hệ này không ảnh hưởng đến thế hệ sau”, ông Hùng lý giải.

Theo ông Tô Văn Hùng, TP. Đà Nẵng có một nguồn san lấp rất lớn mà chưa tận dụng đó là xà bần. Đã có thời gian trước đây, Sở Tài nguyên và Môi trường từng phối hợp với Trường ĐH Xây dựng Hà Nội nghiên cứu, khảo sát và đưa ra con số bình quân một ngày khối lượng xà bần trên địa bàn Đà Nẵng phát sinh khoảng 900 tấn. Vì vậy, ông Hùng đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường nên tiếp tục nghiên cứu, đề xuất lãnh đạo thành phố cho phép tận dụng loại vật liệu này trong thời gian tới để giảm bớt áp lực về vật liệu san lấp phục vụ thi công các công trình xây dựng.

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng Lê Quang Nam cũng cảnh báo rằng từng có một bài học vào giai đoạn 2008-2013 khi cho phép khai thác khoáng sản hàng loạt, sau đó, lãnh đạo thành phố kiểm tra đã phát hiện có sai phạm, đến bay giờ vẫn chưa khắc phục triệt để. Có gần một nửa trong tổng số 20 mỏ khi khai thác xong, không tổ chức hoàn thổ, địa phương không thể đưa diện tích đất này vào sản xuất được.

Theo ông Nam, huyện Hòa Vang có thế mạnh về rừng, nếu cứ tiếp tục cho khai thác thì không đạt được tiêu chuẩn đô thị xanh, lõi xanh của thành phố, mà có khả năng còn phá vỡ quy hoạch chung TP. Đà Nẵng. Do đó, lãnh đạo TP. Đà Nẵng phải cân nhắc thật kỹ càng, cấp phép khai thác đúng chỉ tiêu công suất, và theo quy hoạch.