Sau nhiều tranh luận dai dẳng, dự thảo Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) trình Quốc hội thảo luận chiều 3/11 đã có chỉnh sửa về nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý, sử dụng nợ công.

Thảo luận tại kỳ họp trước đa số ý kiến đề nghị quy định thống nhất một đầu mối quản lý nợ công. Có ý kiến đề nghị thống nhất một đầu mối nhưng cân nhắc không nên thay đổi đầu mối đàm phán với các tổ chức quốc tế. Một số ý kiến đề nghị giữ như quy định của luật hiện hành.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính -  Ngân sách của Quốc hội, ông Nguyễn Đức Hải cho biết, theo đa số ý kiến của các vị đại biểu, việc quy định thống nhất một cơ quan làm đầu mối thống nhất quản lý vay nợ trong nước và nước ngoài là cần thiết.

Vì, nghị quyết số 07/NQ-TW ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị đã đặt ra yêu cầu khắc phục tình trạng quản lý nợ công còn phân tán, chồng chéo, không rõ trách nhiệm, không gắn kết giữa việc vay nợ với việc quản lý ngân sách nhà nước và trả nợ công. Luật Quản lý nợ công (sửa đổi) cần thể chế hóa chủ trương này, khắc phục tình trạng 3 cơ quan cùng tham gia vay nợ nước ngoài dẫn đến thiếu sự gắn kết trong huy động, sử dụng, giải ngân vốn không sát với dự toán được giao, Quốc hội phải nhiều lần điều chỉnh dự toán, ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn vay.

Quy định thống nhất cũng là thực hiện đúng tinh thần nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 khóa 12 về cải cách bộ máy hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả trên nguyên tắc: một việc chỉ giao cho một cơ quan, một người chủ trì chịu trách nhiệm chính và phù hợp với thông lệ tốt quốc tế.

Chính phủ đề nghị quy định theo hướng: Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nợ công, Bộ Tài chính là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nợ công nhưng tiếp tục giữ quan điểm phân công các cơ quan như dự thảo luật đã trình Quốc hội tại kỳ họp thứ ba.

Theo đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiếp tục chủ trì vận động ODA và vay ưu đãi nước ngoài; chủ trì đàm phán, ký kết các hiệp định khung về vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chủ trì đàm phán, ký kết các thỏa thuận vay cụ thể với các tổ chức tài chính quốc tế. Bộ Tài chính chủ trì đàm phán, ký kết các hiệp định vay cụ thể, không bao gồm các hiệp định vay với các tổ chức tài chính quốc tế.

Tiếp thu ý kiến của nhiều đại biểu, dự thảo luật quy định theo hướng: Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nợ công. Bộ Tài chính là cơ quan đầu mối giúp Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về nợ công, trong đó quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ Tài chính: "chủ trì đàm phán, ký kết các thỏa thuận vay thương mại, các hiệp định khung, hiệp định vay cụ thể về vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài của Chính phủ".

Dự thảo luật mới nhất cũng giao Chính phủ phân công cụ thể nhiệm vụ phối hợp của các bộ, ngành liên quan trong quản lý nhà nước về nợ công (bỏ nội dung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của các bộ, ngành liên quan tại các điều 20, 21, 22, 23 dự thảo luật đã trình Quốc hội).

Báo cáo tiếp thu, giải trình của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nêu rõ, việc quy định nhiệm vụ chủ trì đàm phán, ký kết các hiệp định khung, hiệp định vay cụ thể về vay ODA và vay ưu đãi nước ngoài sẽ dẫn đến thay đổi nhiệm vụ này của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại Luật Đầu tư công và Luật Ngân hàng nhà nước Việt Nam.

Tuy nhiên, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, việc áp dụng luật sẽ được thực hiện theo quy định tại khoản 3, điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, theo đó "các văn bản quy phạm pháp luật do cùng một cơ quan ban hành có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của văn bản quy phạm pháp luật ban hành sau", không phải sửa lại hai luật nói trên.

Liên quan đến trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý, sử dụng nợ công, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo cũng đã chỉnh lý các quy định gắn quyền hạn đi đôi với trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quản lý, sử dụng nợ công. Hướng sửa đổi là bổ sung quy định trách nhiệm của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Thể hiện rõ hơn trách nhiệm của cơ quan, tổ chức tiếp nhận, sử dụng vốn vay hoặc được bảo lãnh vay vốn. Bổ sung quy định về trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong quy trình quản lý nợ công.