Lãnh đạo Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã nói về trách nhiệm liên quan của mình đến tình trạng khai thác, xuất khẩu than trái phép.

Cuối năm 2007 đầu 2008 đến nay, tình trạng khai thác, chế biến, vận chuyển, buôn bán, xuất khẩu than trái phép, gây ô nhiễm môi trường diễn ra hết sức phức tạp, nghiêm trọng, biểu hiện có tổ chức và trên diện rộng, gây thất thoát tài sản quốc gia.

Ngày 26/4, Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành và TKV, UBND tỉnh Quảng Ninh, theo đó đã quyết định chỉ đạo tạm dừng xuất khẩu than tiểu ngạch từ ngày 1/6/2008.

Theo Phó thủ tướng, nguyên nhân của tình trạng nói trên là do nhu cầu than tăng nhanh, chênh lệch giữa giá than trong nước và than xuất khẩu cao; bên cạnh đó, công tác quản lý còn bất cập, thiếu sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ.

TKV đã buông lỏng quản lý khai thác trong ranh giới mỏ, để các công ty thành viên ký hợp đồng với nhiều doanh nghiệp tư nhân san gạt, bốc xúc, vận chuyển khai thác than tận thu; khi xảy ra tình trạng khai thác, kinh doanh than trái phép chưa báo cáo kịp thời với các cơ quan chức năng.

Ngày 28/4, TKV đã tổ chức họp báo liên quan tới vấn đề này. Tổng giám đốc TKV Trần Xuân Hòa đã trả lời báo giới:

Kết luận của Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải đã chỉ ra một trong số nguyên nhân tình trạng khai thác, vận chuyển trái phép than là do một số cán bộ trong và ngoài ngành than thông đồng, tiếp tay cho hoạt động kinh doanh than trái phép. TKV có nắm được thông tin này không?

Nếu như chúng tôi được thông báo ở đâu có anh em cán bộ của chúng tôi vi phạm, chỉ cần các đồng chí thông báo, chúng tôi sẽ xử lý cách chức, kỷ luật ngay trong ngày. Riêng trong vụ việc lợi dụng hóa đơn chuyển 58 xe ngoài TKV mang phiếu vận chuyển nội bộ chở than trên Quốc lộ 1A của Công ty Đầu tư và Thương mại, chúng tôi đã xử lý kỷ luật nghiêm khắc, cách chức ngay cán bộ liên quan.

Trong cuộc họp mới đây với lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, chúng tôi đã đề nghị tỉnh nếu phát hiện trường hợp vi phạm thì thông báo ngay cho TKV biết, chúng tôi sẽ kỷ luật ngay lập tức.

Hiện bộ phận thanh tra của TKV đang tiến hành kiểm tra, rà soát tất cả các hợp đồng kinh tế của Công ty Đầu tư và Thương mại đã ký kết với các tổ chức, cá nhân bên ngoài. Sau khi có kết quả thanh tra, chúng tôi sẽ tổ chức họp trong 10 ngày đầu tháng 5, sau khi đoàn kiểm tra làm việc xong, TKV sẽ trực tiếp làm việc với công ty này.

Nhưng ngay trong cuộc họp với Phó thủ tướng Hoàng Trung Hải, trước áp lực của tất cả các bộ ngành, Phó thủ tướng đã yêu cầu TKV đình chỉ ngay hoạt động của Công ty Đầu tư và Thương mại. Chúng tôi tuân thủ lệnh của cấp trên, ngay ngày mai tôi sẽ cho dừng hoạt động.

Nghĩa là việc cho dừng ngay hoạt động của Công ty Đầu tư và Thương mại là “theo mệnh lệnh của cấp trên”?

Tôi tin chắc trong hoạt động có cái họ làm đúng, cái sai, chúng ta cần điều tra để làm rõ, cái nào đúng thì cho tiếp tục phát triển, sai thì cho dừng. Việc cho dừng ngay là chấp hành mệnh lệnh của cấp trên.

Phải thấy một vấn đề nhạy cảm là nếu ta cho dừng ngay thì hàng nghìn thiết bị máy móc, các cá nhân đã đầu tư cũng sẽ phải dừng nằm đó. Tôi nghĩ các đồng chí lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh cũng nên cân nhắc xem giải quyết vấn đề này như thế nào cho hài hòa.

Chính phủ đã yêu cầu TKV kiểm điểm xác định rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý đối với các tổ chức, cá nhân để xẩy ra tình trạng khai thác, vận chuyển, kinh doanh than trái phép thời gian qua. TKV đã triển khai việc này?

Riêng việc kiểm điểm của TKV, ngay sáng nay tôi đã có thông báo với các cán bộ công nhân viên TKV, từ tôi trở xuống phải làm kiểm điểm.

Sáng nay Hội đồng Quản trị cũng đã yêu cầu chúng tôi làm kiểm điểm, tới trung tuần tháng 5 là xong, tới cuối tháng 5 TKV sẽ có bản kiểm điểm nộp cho Thủ tướng Chính phủ theo yêu cầu.

(Chủ tịch Hội đồng Quản trị TKV, ông Đoàn Văn Kiển bổ sung: "Ngay cả tôi, nếu có khuyết điểm gì, có gì dính líu cũng sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm. Chống khai thác, vận chuyển, kinh doanh than trái phép là cuộc đấu tranh gay go quyết liệt. Tôi cũng nói thẳng với các đồng chí phóng viên, tôi đã phải chịu không ít áp lực trong suốt thời gian qua. Nhà nước giao của cải vào tay TKV, ngay cả việc tài sản này nằm trong nhà dân, người ta đào mà mình chưa quản được, cũng là có khuyết điểm, có thì phải sửa chữa. Ai không quyết tâm làm việc này trong nội bộ chúng tôi thì đứng sang một bên).