Theo đó, thành lập quận Gia Lâm trên cơ sở nguyên trạng diện tích tự nhiên là 116,64km2, quy mô dân số hơn 300.000 người và thành lập 16 phường trên cơ sở 22 xã, thị trấn của huyện Gia Lâm.

16 phường thuộc quận Gia Lâm gồm: Trâu Quỳ, Dương Xá, Đa Tốn, Kiêu Kỵ, Ninh Hiệp, Yên Thường, Cổ Bi, Đặng Xá, Dương Quang, Lệ Chi, Yên Viên, Phù Đổng, Thiên Đức, Phú Sơn, Bát Tràng và Kim Đức.

Trong đó, 6 phường được thành lập trên cơ sở chuyển nguyên trạng từ xã gồm: Ninh Hiệp, Yên Thường, Cổ Bi, Đặng Xá, Dương Quang và Lệ Chi.

4 phường được thành lập trên cơ sở 4 xã, thị trấn có sự điều chỉnh địa giới hành chính gồm: phường Trâu Quỳ (trên cơ sở thị trấn Trâu Quỳ có điều chỉnh địa giới với xã Đa Tốn, Dương Xá); phường Đa Tốn (trên cơ sở xã Đa Tốn có điều chỉnh địa giới với thị trấn Trâu Quỳ, các xã Dương Xá, Đa Tốn); phường Kiêu Kỵ (trên cơ sở xã Kiêu Kỵ có điều chỉnh địa giới với xã Đa Tốn, Dương Xá) và phường Dương Xá (trên cơ sở xã Dương Xá có điều chỉnh địa giới với thị trấn Trâu Quỳ, các xã Kiêu Kỵ, Đa Tốn).

6 phường được thành lập trên cơ sở sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính của 12 xã, thị trấn gồm: phường Yên Viên (trên cơ sở nhập thị trấn Yên Viên và xã Yên Viên); phường Phù Đổng (trên cơ sở nhập xã Trung Mầu và xã Phù Đổng); phường Thiên Đức (trên cơ sở nhập xã Đình Xuyên và xã Dương Hà); phường Phú Sơn (trên cơ sở nhập xã Kim Sơn và xã Phú Thị); phường Bát Tràng (trên cơ sở nhập xã Bát Tràng và xã Đông Dư) và phường Kim Đức (trên cơ sở nhập xã Văn Đức và xã Kim Lan).

Trước đó, trình bày tờ trình về việc tán thành chủ trương thành lập quận Gia Lâm và các phường thuộc quận Gia Lâm, Giám đốc Sở Nội vụ Hà Nội Trần Đình Cảnh cho biết huyện Gia Lâm có 116.64 km2 diện tích tự nhiên và quy mô dân số trên 300.000 người; có 22 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, gồm 2 thị trấn và 20 xã.

Nằm ở cửa ngõ phía Đông của thành phố Hà Nội, huyện có nhiều tuyến đường giao thông huyết mạch, trọng điểm đã nỗ lực tạo “đòn bẩy” thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội; kết nối các tỉnh thành, các trung tâm kinh tế lớn như: Quốc lộ 1A kết nối tỉnh Bắc Ninh, quốc lộ 3 mới (tuyến Hà Nội - Thái Nguyên), quốc lộ 5B kết nối tỉnh Hưng Yên, thành phố Hải Phòng....

Huyện Gia Lâm được xác định là đô thị nằm trong khu vực phát triển mở rộng nội đô về phía Đông của Thủ đô Hà Nội với chức năng chính là phát triển dịch vụ thương mại, giáo dục, trung tâm y tế... gắn với các ngành công nghiệp, công nghệ cao theo hưởng quốc lộ 5 và quốc lộ 1A.

Cơ sở hạ tầng của huyện Gia Lâm cũng được chú trọng, tập trung xây dựng phát triển theo định hướng phát triển công nghiệp gắn với phát triển đô thị và dịch vụ, gắn kết giữa Quy hoạch xây dựng đô thị với cải tạo, chỉnh trang, nâng cấp đô thị và phát triển không gian đô thị; đẩy mạnh phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng khung với xây dựng nếp sống văn minh đô thị, môi trường xanh - sạch - đẹp; phát huy vai trò, chức năng của đô thị trong mối liên hệ vùng và nội vùng.

Cùng với sự phát triển rất nhanh về kinh tế - xã hội, tốc độ đô thị hóa cao và sự phát triển, lấp đầy của các khu, cụm công nghiệp đã kéo theo lực lượng lao động từ các địa phương khác tới làm việc và sinh sống, làm tăng áp lực cho hệ thống cơ sở hạ tầng như: nhà ở, giao thông, y tế...

Đồng thời, tạo ra những khó khăn, áp lực nhất định trong công tác quản lý hành chính, trật tự an toàn xã hội, trật tự xây dựng, quy hoạch kiến trúc, kết cấu hạ tầng, sử dụng tài nguyên đất, giao thông, nhà ở xã hội, quản lý về kinh tế - xã hội, giáo dục, y tế và các thiết chế xã hội... đối với bộ máy quản lý hành chính Nhà nước được tổ chức theo mô hình chính quyền nông thôn hiện nay của huyện.

Từ thực tế đó, để đảm bảo cho mục tiêu, định hướng phát triển và mang lại nhiều lợi ích cho huyện Gia Lâm nói riêng, cũng như lợi ích của thành phố Hà Nội nói chung, cần có một giải pháp quản lý phù hợp hơn nữa trong công tác chính quyền địa phương, nhằm nâng cao hiệu quả của chính quyền trong quản lý tổng thể xã hội.

Do đó, việc thành lập quận Gia Lâm sẽ tạo cơ sở pháp lý cho việc thiết lập mô hình tổ chức chính quyền phù hợp, tạo tiền đề cho Gia Lâm hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội; đảm bảo quốc phòng an ninh; khai thác tối đa lợi thế kinh tế, xã hội, cơ sở hạ tầng, nâng cao phúc lợi và sự thụ hưởng của người dân.

Thẩm tra Tờ trình của UBND thành phố, Ban Pháp chế HĐND thành phố thống nhất chủ trương thành lập quận Gia Lâm và các phường thuộc quận. Tuy nhiên, Ban cũng đề nghị UBND thành phố giải trình làm rõ về kế hoạch, tiến độ, thời gian cụ thể đối với từng nhiệm vụ công việc sau khi được thông qua chủ trương thành lập quận Gia Lâm để hoàn thiện hồ sơ và trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định.

Đồng thời làm rõ hơn về công tác quy hoạch cùng với việc xây dựng huyện thành quận, xã thành phường, đặc biệt là việc sáp nhập, điều chỉnh địa giới hành chính các xã dự kiến thành lập phường; việc quản lý, bố trí các trụ sở, các thiết chế văn hóa - xã hội... của các xã thành phường đảm bảo theo quy hoạch và quy định.

Đối với các xã, thị trấn còn tiêu chuẩn chưa đạt (Trâu Quỳ còn 1/13 tiêu chí chưa đạt về đất công trình giáo dục; Dương Quang còn 1/13 tiêu chí chưa đạt về mật độ đường cống thoát nước chính; Lệ Chi, Thiên Đức còn 1/13 tiêu chí chưa đạt về cơ sở thương mại), UBND thành phố cần xây dựng giải pháp, cân đối nguồn lực để thực hiện đạt; tổng hợp các khó khăn, vướng mắc, đề xuất Ban Chỉ đạo xây dựng phát triển 5 huyện thành quận của thành phố Hà Nội có giải pháp tháo gỡ trước khi báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.