"Phải nói ACV làm rất tốt công tác chuẩn bị, truyền thông rất tốt, vận động hành lang rất tốt", đại biểu Nguyễn Thanh Hồng khen doanh nghiệp được Chính phủ "chọn mặt gửi vàng" làm sân bay Long Thành.

Cũng như phiên thảo luận tổ, phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội sáng 12/11 về báo cáo khả thi giai đoạn 1 Cảng hàng không Quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành) cái tên ACV (Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam) lại được nhắc đến dày đặc.

Bên cạnh các ý kiến cho rằng, đề xuất chỉ định thầu sân bay Long Thành cho ACV là hợp lý thì không ít vị đại biểu còn băn khoăn nhiều lẽ.

Đại biểu Nguyễn Lâm Thành (Lạng Sơn) phân tích, báo cáo nói rằng "ACV có năng lực tài chính lành mạnh, có nguồn thu sẵn sàng của 21 cảng hàng không để bù đắp thiếu hụt dòng tiền". Nhưng đến thời điểm hiện tại thì chỉ có 8/21 cảng hàng không nội địa có thu đủ chi và có lãi, đồng nghĩa với việc 13/21 cảng hàng không còn lại vẫn phải bù lỗ và chưa thể đóng góp nguồn vốn cho ACV trong tương lai gần.

Băn khoăn của đại biểu Thành còn ở chỗ, vốn đầu tư xác định trong báo cáo tiền khả thi là 16 tỷ USD, trong giai đoạn 1 này xác định là 4,779 tỷ USD. Nhưng, hiện chưa có con số khái toán tổng đầu tư cho cả 3 giai đoạn là bao nhiêu. Với số vốn dự kiến gần 5 tỷ USD giai đoạn 1 có thể huy động được các nguồn vốn khác, nhưng với 11 tỷ USD tiếp theo khả năng sẽ như thế nào, theo ông Thành cần làm rõ hơn.

Bởi, nếu không thu xếp được vốn thì đồng nghĩa với việc cả công trình sẽ chậm tiến độ, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của công trình.

Mặt khác, ông Thành cũng so sánh tổng mức đầu tư 2 sân bay hiện đại nhất thế giới mới vận hành năm 2019 là sân bay Đại Hưng - Bắc Kinh, diện tích 4.700 ha tương đương với Long Thành, thiết kế 7 đường băng công suất 100 triệu hành khách và 4 triệu tấn hàng hóa, vốn đầu tư chỉ có 11,5 tỷ. Sân bay Istanbul - Thổ Nhĩ Kỳ thiết kế 4 đường băng, công suất 90 triệu lượt hành khách, vốn đầu tư chỉ có 12 tỷ USD, so với Long Thành chỉ có 2 đường băng, 100 triệu lượt hành khách, 5 triệu tấn hàng hóa và vốn đầu tư là 16 tỷ USD, rất cần được xem xét, so sánh.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, chưa thể khẳng định chỉ có ACV mới có kinh nghiệm trong việc đầu tư cảng hàng không và các doanh nghiệp tư nhân khác không có khả năng đầu tư về hàng không. 

"ACV là một trong các doanh nghiệp đang có kinh nghiệm và lợi thế nhiều nhất trong số các doanh nghiệp trong nước. Tuy nhiên, có rất nhiều dự án và tư nhân đã được đầu tư chưa có kinh nghiệm vẫn thành công, điển hình như Cảng hàng không quốc tế Vân Đồn là một minh chứng cho thấy tư nhân đều có thể đầu tư cảng hàng không và đã hoàn thành trong một thời gian thần tốc, chất lượng không còn nghi ngờ gì khi Vân Đồn vừa được bình chọn là 1 trong số 6 sân bay đưa vào trong năm 2019 khai thác sân bay tốt nhất ở khu vực Đông Nam Á, Thái Bình Dương", đại biểu Cường so sánh.

Mặt khác, đại biểu Cường nhận định, giao cho ACV cũng chưa chắc đã phải là phương án huy động vốn tốt nhất, vì ACV cũng chỉ đảm bảo được 1/3 số vốn, còn 2/3 số vốn vẫn phải đi huy động của các tổ chức tài chính quốc tế.

Mặc dù nhà nước không phải đứng ra bảo lãnh nhưng thủ tục để tiến hành huy động vốn của một doanh nghiệp nhà nước sẽ phức tạp hơn rất nhiều, hơn nữa nếu xảy ra rủi ro cuối cùng nhà nước vẫn phải gánh chịu bởi vì đây là một doanh nghiệp nhà nước. Trong khi đó, nhiều tập đoàn tư nhân có tiềm lực tiền vốn rất lớn và khả năng huy động vốn rất linh hoạt và năng động, luôn luôn sẵn sàng tham gia đầu tư, ông Cường phân tích,

 Điều này theo đại biểu, đã được minh chứng thông qua dự án đường cao tốc Bắc - Nam, khi Chính phủ quyết định không mời thầu quốc tế cho đến nay đã có hơn 70 nhà đầu tư quan tâm đầu tư vào dự án này, điều này thể hiện khả năng sẵn sàng và sức mạnh của các nhà đầu tư trong nước là rất lớn.

Thêm vào đó cũng cần phải rút kinh nghiệm từ 12 đại dự án thua lỗ khi giao cho các doanh nghiệp nhà nước đầu tư dự án có tính chất kinh doanh, liệu lịch sử có lặp lại hay không? đại biểu Cường lưu ý.

Cũng quan tâm đến việc chỉ định thầu cho ACV, đại biểu Nguyễn Thanh Hồng khen Chủ tịch ACV và ACV làm rất tốt công tác chuẩn bị, truyền thông rất tốt, vận động hành lang rất tốt .

Nhưng ông Hồng cho rằng, Quốc hội ,các cơ quan Quốc hội cũng cần có sự giám sát, đánh giá việc giao Long Thành cho ACV.

Đại biểu Hồng cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu thành lập Ủy ban quốc gia do một phó thủ tướng đứng đầu trực tiếp chỉ đạo việc thự hiện dự án, có sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương để ACV là hạt nhân, là người cầm càng trong việc đầu tư dự án này.