Với hiện tượng El Nino khô hạn thuận lợi cho sản xuất muối, cùng với diện tích sản xuất muối tăng lên so với năm ngoái, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn dự báo sản lượng muối sản xuất trong nước năm nay sẽ vượt trên 1 triệu tấn.

Được mùa, được giá

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, từ đầu năm đến hết tháng 4/2019, diện tích sản xuất muối cả nước ước đạt 13.585 ha (muối thủ công là 9.272 ha, muối công nghiệp là 4.313 ha); sản lượng đạt 310 nghìn tấn, tương đương so với cùng kỳ năm trước. Lượng muối tồn trong dân và một số doanh nghiệp hiện vào khoảng 269 nghìn tấn.

Năm 2018, diện tích sản xuất muối cả nước là 13.417ha, sản lượng muối đạt 965.494 tấn, tăng 58,3% so với năm 2017. Do sản lượng tăng cao, đã xảy ra tình trạng cung vượt cầu trong ngành muối, khi tổng nguồn cung năm 2018 lên tới 1.686.014 tấn. Do lượng muối còn tồn dư cao, nên có tới 206.014 tấn muối được luân chuyển sang năm 2019.

Năm 2019, theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, hiện tượng El Nino khô hạn sẽ xảy ra nên thuận lợi cho sản xuất muối. Cùng với việc diện tích sản xuất muối tăng lên so với năm ngoái, nên dự báo sản lượng muối sản xuất trong nước năm nay sẽ vượt trên 1 triệu tấn.

Bộ Công Thương mới đây đã ban hành Thông tư 04 quy định về hạn ngạch thuế quan nhập khẩu đối với muối, trứng gia cầm năm 2019 có hiệu lực thi hành từ ngày 17/4 đến hết ngày 31/12/2019. 

Theo đó, lượng muối nhập khẩu trong hạn ngạch thuế quan (có mã 2501) trong năm nay là 110.000 tấn. Đấy là chưa tính tới lượng muối nhập khẩu ngoài hạn ngạch thuế quan sẽ vào khoảng 450 nghìn tấn. Như vậy tổng lượng cung muối sẽ lên hơn 1,75 triệu tấn khiến áp lực cung vượt cầu sẽ càng cao hơn năm trước.

Tuy nhiên, điều đáng mừng là trong 4 tháng đầu năm nay, sản xuất muối vừa được mùa, vừa được giá, diêm dân đạt được thu nhập cao nhất trong vòng 10 năm qua. Hiện tại, giá muối thương lái hoặc doanh nghiệp thu mua tại chân ruộng muối ở miền Bắc khoảng 1.500 - 2.500 đồng/kg; tại miền Trung, muối thủ công khoảng 1.500 đồng/kg; ở Nam Bộ giá muối đen vào khoảng 1.000 đồng/kg, muối trắng 1.500 -1.800 đồng/kg.

Tại Đồng bằng sông Cửu Long, mùa mưa đã chính thức bắt đầu, vụ muối 2018-2019 đã coi như kết thúc. Bạc Liêu cùng với Bến Tre là một trong những địa phương có diện tích sản xuất muối lớn của cả nước. 

Đối với tỉnh Bến Tre, niên vụ muối 2018 - 2019, diêm dân Bến Tre sản xuất hơn 1.440 ha, với gần 1.470 hộ làm muối. Riêng tỉnh Bạc Liêu có 1.700 ha diện tích sản xuất muối, với sản lượng hàng năm hơn 100.000 tấn.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bạc Liêu, năm nay, nắng nóng kéo dài thuận lợi cho những người làm muối. Năng suất rất cao và giá muối lần đầu tiên sau 10 năm tỉ lệ thuận với năng suất. Hiện tại giá muối cao gấp 2 – 3 lần so với năm 2018, nên diêm dân có lãi khoảng 40 - 50 triệu đồng/ha/vụ.

"Trăn trở" ngành muối

Đối với ngành muối, một dự án khiến Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phải "đau đầu" suốt nhiều năm qua, là muối Quán Thẻ. Dự án Khu kinh tế muối công nghiệp và xuất khẩu Quán Thẻ là một trong những khu kinh tế muối trọng điểm quốc gia được phê duyệt tại Quyết định 1111/QĐ-TTg ngày 30/11/1999 của Thủ tướng Chính phủ. Theo kế hoạch, dự án có quy mô sản xuất với sản lượng hàng năm trên 300.000 tấn muối công nghiệp và xuất khẩu đạt tiêu chuẩn quốc tế, tạo việc làm ổn định hàng ngàn lao động nông thôn.

Tuy nhiên, từ khi đi vào sản xuất năm 2005 đến nay, đã gây ô nhiễm môi trường trầm trọng, nông dân xung quanh lâm vào cảnh đói nghèo vì đất đai nhiễm mặn không thể canh tác được. 

Trong tháng 4/2019, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn do Thứ trưởng Trần Thanh Nam dẫn đầu đã đến làm việc với lãnh đạo UBND tỉnh Ninh Thuận về việc chuyển giao dự án Khu kinh tế muối công nghiệp và xuất khẩu Quán Thẻ từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn sang cho tỉnh Ninh Thuận quản lý.

Trước khi chuyển giao dự án cho UBND tỉnh Ninh Thuận quản lý, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phê duyệt Quyết định số 5353/QĐ – BNN – KTHT ngày 28/12/2018 điều chỉnh, bổ sung dự án Khu kinh tế muối công nghiệp và xuất khẩu Quán Thẻ với quy mô sử dụng đất trên 1.340 ha, tổng mức đầu tư trên 964,7 tỷ đồng; trong đó vốn ngân sách Trung ương trên 477,5 tỷ đồng, còn lại là nguồn vốn của Công ty cổ phần muối Cà Ná Ninh Thuận. 

Với số tiền tăng vốn đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đề nghị tỉnh Ninh Thuận sau khi tiếp nhận dự án phải triển khai ngay việc bố trí quỹ đất để tái định cư, bồi thường cho những nông dân bị ảnh hưởng.

Vừa qua, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đã có Văn bản 983/BNN-KTHT chỉ đạo sản xuất muối niên vụ 2019 mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn gửi UBND các tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương. Theo đó, yêu cầu giữ ổn định các đồng muối công nghiệp hiện có. Đồng thời, áp dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và thu hoạch muối, nâng cao năng suất, chất lượng đáp ứng nhu cầu muối cho các ngành công nghiệp, tạo điều kiện tiêu thụ muối thủ công cho diêm dân. 

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đề nghị các địa phương có sản xuất muối: tổ chức sản xuất muối đúng diện tích trong quy hoạch, kịp thời giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong sản xuất và có giải pháp tiêu thụ muối trong vụ sản xuất cho người dân để bảo đảm sản xuất muối ổn định.