Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ Ash Carter cho biết các cuộc tuần tra chung của nước này với Philippines đã bắt đầu trên Biển Đông.

Theo hãng tin Bloomberg, động thái này cho thấy Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở Philippines ngay trước khi tòa án trọng tài quốc tế ra phán quyết vụ kiện Biển Đông mà Philippines nhằm vào Trung Quốc.

Trong một buổi họp báo ngày 14/4 tại phủ tổng thống Philippines ở Manila, người đứng đầu Lầu Năm Góc nói các cuộc tuần tra chung Mỹ-Philippines trên Biển Đông đã bắt đầu từ tháng trước.

“Các cuộc tuần tra này sẽ giúp chúng tôi tăng cường khả năng phối hợp tác chiến và cải thiện năng lực cho hải quân Philippines. Ngoài ra, các cuộc tuần tra này cũng đóng góp vào an toàn và an ninh của vùng biển trong khu vực”, ông Carter nói.

Việc Mỹ và Philippines tiến hành tuần tra chung trên Biển Đông diễn ra trước thềm cuộc bầu cử tổng thống ở Philippines vào tháng 5. Đương kim Tổng thống Philippines Benigno Aquino là một người có quan điểm cứng rắn với Trung Quốc, những các ứng cử viên trong cuộc bầu cử sắp tới dường như muốn mềm mỏng hơn với Bắc Kinh.

“Hành động của Trung Quốc đặc biệt gây lo ngại và làm gia tăng căng thẳng trong khu vực”, ông Carter phát biểu. “Các nước ở châu Á-Thái Bình Dương đều đã bày tỏ lo ngại trước hoạt động bồi lấp và quân sự hóa của Trung Quốc [trên Biển Đông]”.

Trong một tuyên bố đăng trên website, Bộ Quốc phòng Trung Quốc nói các cuộc tuần tra chung Mỹ-Philippines trên Biển Đông sẽ dẫn tới quân sự hóa vùng biển này và sự hợp tác quân sự được mở rộng Washington-Manila sẽ chống lại hòa bình và ổn định trong khu vực.

Quân đội Trung Quốc sẽ “theo dõi chặt chẽ” tình hình để “quyết tâm bảo vệ” chủ quyền quốc gia và các lợi ích trên biển của mình, tuyên bố trên nói.

Thời gian qua, Mỹ đã có những động thái nhằm mở rộng hiệp ước phòng thủ với Philippines. Khoảng 200 lính không quân Mỹ đã tham gia vào một cuộc tập trận chung với Philippines bắt đầu hôm 4/4. Số binh sỹ này sẽ tiếp tục ở lại Philippines để tham gia các hoạt động đào tạo chung, ông Carter cho biết.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ nói một số phi công nước này sẽ thực hiện các chuyến bay trong khu vực, bao gồm trên Biển Đông, và đặt nền móng cho các cuộc tuần tra chung trên không.

Ông Carter cũng cho biết Mỹ và Philippines đang bàn bạc về việc mở rộng các căn cứ ở Philippines để có thể sử dụng cho hoạt động huấn luyện chung, ngoài 5 căn cứ đã được hai bên đồng ý.

“Rõ ràng, trong khu vực đang có sự lo ngại về hành vi của Trung Quốc và việc họ tự cô lập mình. Nhưng nguyên nhân của sự lo ngại đó chính là hành vi của Trung Quốc, chứ không phải là Mỹ”, ông Carter phát biểu.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Philippines Voltaire Gazmin nói mối quan hệ giữa nước này với Mỹ đã phát triển tới một mức độ cho phép Philippines duy trì hòa bình và ổn định vượt qua cả biên giới của mình. Sự hiện diện của Mỹ “sẽ ngăn chặn những hành động không phù hợp của Trung Quốc”, ông Gazmin nói.

Philippines đã kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông lên tòa án trọng tài quốc tế ở The Hague, Hà Lan. Theo dự kiến, phán quyết về vụ kiện sẽ được tòa trọng tài đưa ra trong vài tháng tới.

Ông Carter nói vấn đề Biển Đông nên được giải quyết một cách hòa bình. “Chúng tôi không đứng về bên nào. Chúng tôi đứng về phía giải pháp hòa bình và các sắp xếp hợp pháp”, ông nói.