Sau nhiều tranh cãi, sáng 24/10 Ủy ban Thường vụ Quốc hội vẫn trình Quốc hội hai phương án về lãi suất trong dự thảo Bộ luật Dân sự (sửa đổi).

Dự thảo Bộ luật Dân sự Chính phủ trình Quốc hội quy định: “Trường hợp các bên có thỏa thuận về lãi suất thì lãi suất theo thỏa thuận không được vượt quá 200% theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng nhà nước công bố, trừ trường hợp luật khác có liên quan quy định khác.”.

Quá trình thảo luận còn nhiều loại ý kiến về việc nên quy định cố định hay tham chiếu loại lãi suất nào cho khả thi.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết, nên quy định mức lãi suất cố định trong Bộ luật Dân sự cũng là đề nghị của Ngân hàng Nhà nước, bằng văn bản.

Do còn nhiều ý kiến khác nhau nên Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội hai phương án.

Phương án 1: quy định mức lãi suất cố định ngay trong Bộ luật Dân sự là tối đa 20%/năm của khoản tiền vay.

Phương án 2: giữ như quy định của dự thảo trình Quốc hội, vẫn sử dụng lãi suất cơ bản làm lãi suất tham chiếu, đồng thời xác định quy định về trần lãi suất của Bộ luật Dân sự sẽ không được áp dụng trong trường hợp luật khác có liên quan có quy định khác.

Trong hai phương án nêu trên, cũng có ý kiến đề nghị đối với phương án 1 cần giao cho cơ quan có thẩm quyền sửa đổi mức lãi suất này khi cần thiết. Còn đối với phương án 2 phải thống nhất áp dụng chung mà không loại trừ trường hợp luật khác có quy định khác, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Phan Trung Lý cho biết.

Tại phiên thảo luận buổi sáng, đa số các ý kiến đề cập đến quy định của lãi suất đều thống nhất chọn phương án 1.

Đại biểu Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) cho rằng, quy định ngay trong luật mức lãi suất cố định sự là tối đa 20%/năm của khoản tiền vay sẽ đảm bảo rõ ràng minh bạch, các bên tham gia có thể biết ngay hậu quả từ đó chống cho vay nặng lãi hiệu quả hơn.

Cũng đồng ý với phương án 1, đại biểu Đinh Xuân Thảo (Hà Nội) lập luận, quy định cứng phù hợp hơn là phương án hai.

Sử dụng lãi suất cơ bản là không phù hợp, quy định mức lãi suất cố định thì ap dụng dễ dàng, các bên tham gia đều biết ngay hậu quả pháp lý, đại biểu Lê Đắc Lâm (Bình Thuận) tán đồng.

Một số vị đại biểu khác cũng đồng tình với phương án 1 mà không phân tích nhiều.

Tuy nhiên, theo đại biểu Danh Út (Kiên Giang) thì vẫn nên theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố và không được vượt quá 200% lãi suất cơ bản.

Không yên tâm với cả hai phương án, đại biểu Huỳnh Ngọc Ánh (Tp.HCM) phân tích, nếu quy định mức cố định thì phải có thời gian, nếu không khi đồng tiền bị trượt giá thì không có ý nghĩa gì lắm. Nhưng nếu quy định 200%  lãi suất cơ bản thì nhiều năm rồi Ngân hàng Nhà nước không công bố.

"Tôi đồng tình với phương án hai nhưng không theo lãi suất cơ bản mà lấy lãi suất tái cấp vốn để tham chiếu, vì đây là lãi suất được điều chình hàng năm, theo tình hình thị trường thì hợp lý hơn", ông Ánh góp ý.

Liên quan đến việc có nên sử dụng lãi suất cơ bản làm lãi suất tham chiếu hay quy định một mức lãi suất cố định của dự thảo bộ luật về nghĩa vụ trả nợ của bên vay cũng có ý kiến khác nhau.

Loại ý kiến thứ nhất đề nghị cách tính lãi suất trong trường hợp vay không có lãi mà khi đến hạn bên vay không trả nợ hoặc trả không đầy đủ thì bên cho vay có quyền yêu cầu trả tiền lãi với mức lãi suất là 0,03%/ngày tính trên số tiền chậm trả tương ứng với thời gian chậm trả.

Loại ý kiến thứ hai đề nghị quy định mức lãi suất căn cứ vào lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước công bố tại thời điểm thanh toán tương ứng với thời gian chậm trả.
Chủ nhiệm Phan Trung Lý cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với loại ý kiến thứ nhất.