Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa công bố dự thảo đề án cải tiến cơ cấu biểu giá điện để lấy ý kiến góp ý của các cơ quan liên quan, các chuyên gia và khách hàng sử dụng điện.

Theo đó, EVN đưa ra biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt theo 3 phương án thay thế cho biểu giá điện 6 bậc đang áp dụng hiện nay.

Phương án 1: Giữ nguyên 6 bậc

EVN cho hay, ưu điểm của biểu giá điện này là khuyến khích các hộ sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả. Bên cạnh việc hỗ trợ tiền điện 30.000 đồng/tháng từ ngân sách đối với hộ nghèo còn bổ sung thêm đối tượng hỗ trợ từ ngân sách đối với hộ chính sách xã hội (không thuộc hộ nghèo) sử dụng không quá 50 kWh/tháng.

Tuy nhiên biểu giá sinh hoạt có nhiều 6  bậc thang đã gây phức tạp trong công việc thanh toán tiền điện với khách hàng. Lượng điện sử dụng càng cao áp ở mức giá cao ngược với logic tiêu dùng hàng hoá thông thường là càng mua nhiều càng rẻ, dễ làm cho khách hàng khó hiểu, khó kiểm tra, theo dõi dẫn đến khó thông cảm.

Đặc biệt hàng năm khi vào mùa nắng nóng, các hộ dùng điện vào sinh hoạt nhiều hơn có tiền điện thanh toán với tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng. Do lượng điện sử dụng tăng hơn đó sẽ phải trả tiền với mức giá cao hơn hoặc tối thiểu là cao bằng mức giá cao nhất mà tháng trước phải thanh toán.

Phương án 2: Đồng nhất một giá cho điện sinh hoạt

Theo đó, EVN đề xuất giá điện sinh hoạt đồng nhất một mức là 1.747 đồng/kWh. Đây là mức giá bán điện bình quân của biểu giá điện sinh hoạt bậc thang hiện hành.

Đối với phương án đồng giá các hộ sử dụng dưới 240 kWh/tháng sẽ bị tác động tăng tiền điện phải trả hàng tháng, hộ bị tác động cao nhất là hộ sử dụng 100 kWh/tháng. Các hộ sử dụng trên 240 kWh/tháng là các hộ được hưởng lợi càng sử dụng nhiều điện càng được lợi do các mức giá tại biểu giá điện hiện hành từ 200 Kwh trở lên có mức giá cao hơn mức đồng giá.

Ưu điểm của phương án này là dễ dàng áp dụng, minh bạch rõ ràng, việc áp giá điện, tạo điều kiện cải tiến khâu kinh doanh bán điện về công tác ghi chỉ số công tơ. Theo kinh nghiệm một số nước đối với sinh hoạt 1 quý ghi chỉ số 1 lần để tăng năng suất lao động. Tiền điện thanh toán của 2 tháng đầu quý sẽ tạm thu bằng mức tiền điện của bình quân quý trước, tháng cuối quý ghi chỉ số sẽ thanh toán đúng theo chỉ số công tơ ghi được.

Hạn chế của phương án này là bước đầu có thể khó khăn do tác động nhiều đến tầng lớp người nghèo, người thu nhập thấp do vậy cần tính toán cụ thể. Áp lực tiết kiệm điện của phương án đồng giá không cao bằng giá bậc thang mặc dù người tiêu dùng cũng phải tự tính toán về tiền điện thanh toán.

Phương án 3: Giảm còn 3 hoặc 4 bậc

Theo đề xuất của EVN, rút gọn biểu giá điện sinh hoạt bậc thang từ 6 bậc về 3 bậc hoặc 4 bậc với mức giá bình quân 1.747 đồng/kWh.

Tuy nhiên, với phương án này, EVN đưa ra 5 kịch bản khác nhau, cụ thể:

Kịch bản 1: Bậc 1 với 50 kWh đầu có giá 1.484 đồng/kWh; Bậc 2 từ 250 kWh có giá 1.763 đồng/kWh; Bậc 3 trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 2: Bậc 1 với 100 kWh đầu có giá 1.501 đồng/kWh; Bậc 2 là từ 200 kWh có giá 1.907 đồng/kWh; Bậc 3, trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 3: Bậc 1với 150 kWh đầu có giá 1.559 đồng/kWh; Bậc 2 từ 150 kWh có giá 2.007 đồng/kWh; Bậc 3, trên 300 kWh có giá 2.557 đồng/kWh.

Kịch bản 4: Bậc 1 với 200 kWh có giá 1.584 đồng/kWh; Bậc 2 từ 200 kWh có giá 2.325 đồng/kWh; Bậc 3 trên 400 kWh có giá 2.587 đồng/kWh.

Kịch bản 5: Bậc 1 với 50 kWh có giá 1.484 đồng/kWh; Bậc 2 từ 150 kWh có giá 1.670 đồng/kWh; Bậc 3 là từ 200 kWh có giá 2.325 đồng/kWh; Bậc 4 trên 400 kWh có giá 2.587 đồng/kWh.

Theo EVN, ưu điểm của phương án 3 này là  khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm. Khách hàng sử dụng càng nhiều điện trong tháng càng thanh toán tiền điện với giá cao hơn, sử dụng càng ít điện sẽ được thanh toán tiền điện ở các mức giá thấp hơn.

Tuy nhiên, hạn chế là việc ghi chỉ số tác động đến thanh toán tiền điện với số kWh ở nấc thang cao hoặc vào mùa nắng nóng sử dụng nhiều điện thì tiền điện thanh toán có tốc độ tăng cao hơn lượng điện sử dụng gây hiểu lầm là do ghi chỉ số sử dụng điện không chuẩn xác.

Dự kiến EVN sẽ tổ chức hội thảo để lấy ý kiến các bộ, ngành, chuyên gia và người dân về đề án này ngay trong tháng 9 hoặc đầu tháng 10 tới, trước khi gửi lên Bộ Công Thương để trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 11.