Báo cáo tóm tắt tình hình kinh tế - xã hội 6 tháng đầu năm 2017 tại buổi làm việc với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sáng 23/6, chính quyền Tp.HCM đã kiến nghị nhiều vấn đề, trong đó có cơ chế vốn cho tuyến đường sắt đô thị (metro) số 1.

Cụ thể, Tp.HCM cho hay, hiện nhu cầu vốn ODA nguồn ngân sách Trung ương cấp phát giai đoạn 2016-2020 của hai dự án trọng điểm thành phố là 29.512 tỷ đồng. Trong đó, dự án xây dựng tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) là hơn 20.900 tỷ đồng, và dự án cải thiện môi trường nước thành phố, lưu vực kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ (giai đoạn 2) là hơn 8.500 tỷ đồng.

UBND Tp.HCM cho biết, đã ba lần kiến nghị Thủ tướng bố trí đủ vốn cho các dự án trên. Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới bố trí 11.517 tỷ đồng cho hai dự án. Trong đó, 7.500 tỷ là cho tuyến metro số 1 và hơn 4.000 tỷ dành cho dự án cải thiện môi trường nước.

Số vốn này, theo UBND Tp.HCM, chỉ đáp ứng được 39% tổng nhu cầu vốn, khiến tiến độ hai dự án khó hoàn thành đúng thời gian quy định.

“Hiện, khối lượng thi công các dự án đang đúng tiến độ cam kết nhưng không đủ vốn để bố trí. Các nhà thầu thi công nhiều lần đề nghị thanh toán nếu không sẽ ngưng thi công. Việc này cũng ảnh hưởng lớn đến uy tín của Nhà nước đối với các nhà đầu tư nước ngoài nói chung”, báo cáo nêu.

Do đó, Tp.HCM kiến nghị Chính phủ xem xét trong giai đoạn 2017-2020 bố trí đủ vốn cho hai dự án trên, cụ thể là bổ sung thêm 17.995 đồng, nhằm đảm bảo tiến độ dự án đúng theo cam kết, tránh phát sinh chi phí, lãi phạt chậm…

Với riêng dự án metro số 1, Tp.HCM cho biết, nhu cầu vốn ODA ngân sách Trung ương cấp phát năm 2017 để thực hiện dự án là 5.422 tỷ đồng. Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư mới đồng ý bố trí 2.119 tỷ đồng, còn thiếu 3.303 tỷ đồng.

Trong tình hình đó, Tp.HCM kiến nghị Chính phủ tạm ứng 3.303 tỷ đồng trong năm 2017 từ nguồn kế hoạch vốn ODA trung hạn giai đoạn 2016-2020 do ngân sách Trung ương cấp phát, để đẩy nhanh tiến độ dự án, hoàn thành năm 2020 theo kế hoạch.

Dự án metro Bến Thành - Suối Tiên có tổng vốn 2,49 tỷ USD (hơn 47.000 tỷ đồng) được khởi công tháng 8/2012. Tuyến metro này dài gần 20 km, tuyến đi qua các quận 1, 2, 9, Bình Thạnh, Thủ Đức (Tp.HCM) và huyện Dĩ An (Bình Dương). Trong đó 2,6 km đi ngầm (3 nhà ga) và hơn 17 km trên cao (11 nhà ga). Hiện, đoạn trên cao đã cơ bản hoàn thành, đoạn ngầm được gấp rút thi công để kịp đưa vào sử dụng toàn tuyến theo kế hoạch vào năm 2020.

Trong báo cáo, lãnh đạo thành phố còn kiến nghị Thủ tướng, với các dự án ODA, dự án quan trọng quốc gia được Thủ tướng phê duyệt dự án đầu tư trước khi Luật Đầu tư công có hiệu lực, nếu có điều chỉnh mức đầu tư dự án, thì đề nghị thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh là Thủ tướng, không phải trình lại Quốc hội. Thủ tướng chỉ thực hiện báo cáo cho Quốc hội tại phiên họp vào cuối năm để Quốc hội giám sát, theo dõi.

Cụ thể, theo UBND Tp.HCM, là việc điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án tuyến metro số 1 từ 19.906 tỷ đồng lên 47.325 tỷ đồng, và dự án tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) từ 26.116 tỷ đồng lên 47.603 tỷ đồng.

Thành phố cũng kiến nghị một số cơ chế khác, như thủ tục tiếp nhận dự án hỗ trợ kỹ thuật không hoàn lại, tiếp nhận khoản vay 200 triệu Euro cho dự án tuyến metro số 2, sử dụng nguồn vốn từ việc cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp của thành phố, hỗ trợ từ ngân sách Trung ương để đầu tư các dự án quan trọng giai đoạn 2017-2020…