Chiều 18/11, trước khi trả lời chất vấn trực tiếp của các vị đại biểu Quốc hội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã báo cáo giải trình về một số vấn đề mà nhiều vị đại biểu Quốc hội và đồng bào cử tri cả nước quan tâm, chất vấn.

Vẫn còn tình trạng trên nóng dưới lạnh, nhũng nhiễu, cửa quyền, vô cảm, lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí gây bức xúc dư luận..., người đứng đầu Chính phủ nhìn nhận những hạn chế trong cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật kỷ cương.

Triệt để phòng chống tham nhũng

Cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật kỷ cương là một trong những nội dung được nhiều đại biểu đề cập từ các phiên thảo luận đến chất vấn ở kỳ họp này của Quốc hội,

Theo Thủ tướng, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, kịp thời giải quyết những phản ánh, kiến nghị của người dân, doanh nghiệp.

Chính phủ cũng đã tập trung chấn chỉnh kỷ luật, kỷ cương, đẩy mạnh phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác cán bộ, nhất là tuyển dụng, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý; đã xử lý nghiêm nhiều vi phạm.

Tuy nhiên, cải cách hành chính nhìn chung còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu; tổ chức bộ máy nhiều nơi vẫn cồng kềnh, hoạt động kém hiệu quả. Tinh thần hành động quyết liệt đã được thể hiện rõ trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ, nhưng vẫn còn tình trạng "trên nóng, dưới lạnh", "thờ ơ", đùn đẩy trách nhiệm lên cấp trên. 

Việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm, năng lực của một bộ phận cán bộ, công chức chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.

Vẫn còn hiện tượng nhũng nhiễu, cửa quyền, vô cảm, chưa ứng xử, thực thi công vụ theo quy định; còn tình trạng lợi ích nhóm, tham nhũng, lãng phí gây bức xúc dư luận, Thủ tướng nhấn mạnh.

Trước Quốc hội, người đứng đầu Chính phủ cho biết thời gian tới Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh cải cách chế độ công vụ, công chức, bảo đảm tính thống nhất, dân chủ, công khai, minh bạch. Trong nội dung này, Chính phủ xác định đề cao trách nhiệm của người đứng đầu và của cán bộ, công chức trong thực thi nhiệm vụ, triệt để phòng chống tham nhũng, lợi ích nhóm.

Chính phủ cũng sẽ rà soát, hoàn thiện các quy định về công tác cán bộ, kiên quyết sàng lọc, thay thế những người yếu về năng lực, kém về phẩm chất đạo đức, tín nhiệm thấp mà không chờ hết nhiệm kỳ, hết tuổi công tác.

Bảo vệ chủ quyền còn nhiều khó khăn

Trong một bản báo cáo không dài, Thủ tướng đã dành dung lượng đáng kể cho công tác  đối ngoại và hội nhập quốc tế. 

Ông nói: sau 30 năm đổi mới và 10 năm trở thành thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), nước ta đã hội nhập ngày càng sâu rộng vào nền kinh tế khu vực và toàn cầu, mở rộng, làm sâu sắc quan hệ với các nước, thúc đẩy phát triển quan hệ hợp tác toàn diện trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh. 

Đặc biệt, Việt Nam đã đảm nhận thành công vai trò nước chủ nhà Năm APEC 2017, tổ chức chu đáo các hoạt động theo chương trình đề ra và đón nguyên thủ một số quốc gia thăm cấp Nhà nước, đạt nhiều kết quả hợp tác chiến lược quan trọng.

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN 31 vừa diễn ra ở Philippines, Việt Nam đã chủ động, tích cực đóng góp và đã thông qua nhiều văn kiện quan trọng. Qua đó, góp phần tăng cường tin cậy chính trị, quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam năng động, mến khách, nâng cao uy tín và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.

Tuy nhiên, theo Thủ tướng thì việc bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ còn nhiều khó khăn, thách thức, nhất là trong bối cảnh thế giới, khu vực và biển Đông diễn biến phức tạp. 

Việc thực hiện các hiệp định FTA chưa đạt kết quả như mong muốn, lợi ích thu được chưa tương xứng với tiềm năng. Năng lực cạnh tranh chưa đủ mạnh, trình độ công nghệ của doanh nghiệp còn thấp, nguy cơ "thua ngay trên sân nhà" là có thể xảy ra.

Các ngành có lợi thế cạnh tranh, nhất là nông nghiệp, tiếp tục gặp khó khăn trước những rào cản thương mại, phải đối mặt nhiều hơn với các vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp, tự vệ. Việc tham gia và giải quyết tranh chấp thương mại quốc tế vẫn còn bất cập, thiếu đội ngũ chuyên gia, luật sư có khả năng tham gia tranh tụng quốc tế.

Nêu giải pháp thời gian tới, Thủ tướng cho biết Chính phủ chỉ đạo kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo, lợi ích quốc gia, chủ động có những giải pháp phù hợp, kịp thời, tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển 1982.

Phấn đấu đạt kết quả thực chất trong giải quyết các vấn đề biên giới, lãnh thổ. Tổ chức tốt các hoạt động đối ngoại cấp cao. Phát huy vai trò và đóng góp của Việt Nam trên các diễn đàn đa phương và hợp tác song phương cũng là nội dung được Thủ tướng để cập.

Sau báo cáo, Thủ tướng trực tiếp lắng nghe chất vấn của đại biểu Quốc hội. Thời gian dành cho Thủ tướng đến 16h45 ngày 18/11.