17:05 14/10/2019

Điều gì làm nên nguy cơ đột quỵ ở người trẻ?

Hoài Phương

Theo thống kê, mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 200.000 người đột quỵ, trong đó có khoảng 83.000 bệnh nhân dưới 45 tuổi, chiếm khoảng 41%. Nguyên nhân đột quỵ ở người trẻ ít ai ngờ tới.


Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 người mắc mới đột quỵ, khoảng 50% trong số đó tử vong và để lại các di chứng sau cơn đột quỵ nặng nề như liệt nửa người, liệt toàn thân, bại não, biến chứng tâm lý, tâm thần... Thậm chí những người ở độ tuổi 20 hoặc trẻ hơn cũng đang có nguy cơ bị đột quỵ. (Theo thống kê từ Hội nghị khoa học Đột quỵ và Thần kinh toàn quốc lần thứ 7).Nghiên cứu của hội Tim mạch Mỹ cho thấy, nhóm người mất ngủ từ 18 - 34 tuổi có nguy cơ đột quỵ cao gấp 8 lần so với người bình thường. Tạp chí Stroke của hội Tim mạch Mỹ gần đây cũng vừa đăng cảnh báo: nguy cơ đột quỵ do mất ngủ tăng cao lên đến 54%, đặc biệt ở những người trẻ tuổi.Theo PGS. TS Vũ Anh Nhị, Chủ tịch Hội Thần kinh học TP.HCM, phần lớn mọi người thường bỏ qua giai đoạn sớm của bệnh mất ngủ vì chưa biết đến những hậu quả nguy hiểm của tình trạng này, đặc biệt là mối quan hệ mật thiết với đột quỵ (tai biến mạch máu não).
Điều gì làm nên nguy cơ đột quỵ ở người trẻ? - Ảnh 1.
Dưới góc độ sinh học, các nhà khoa học đã tìm ra nguyên nhân sâu xa của nhiều bệnh lý thần kinh và mạch máu não như đột quỵ, mất ngủ, đau nửa đầu... đó chính là do sự tấn công của gốc tự do. Chúng được ví như những "chất độc" có khả năng "tàn phá" não bộ, được sinh ra tất yếu trong quá trình chuyển hóa và tăng sinh mạnh mẽ khi cơ thể gặp nhiều stress, áp lực, chế độ ăn uống thiếu khoa học, sử dụng nhiều chất kích thích như bia rượu cà phê, trà, thuốc lá…Khi gốc tự do tăng lên, chúng sẽ tấn công vào thành mạch máu, khiến thành mạch tổn thương, thúc đẩy sự hình thành các mảng xơ vữa và cục huyết khối, dẫn đến hẹp lòng động mạch gây thiếu máu não. Tình trạng này khiến tế bào thần kinh không được cung cấp đủ oxy và dưỡng chất, làm các dẫn truyền thần kinh bị rối loạn, dẫn đến các cơn đau nửa đầu và rối loạn giấc ngủ (mất ngủ, khó ngủ, ngủ không sâu giấc).Đặc biệt, khi mảng xơ vữa tích tụ ngày càng nhiều cùng với các cục huyết khối sẽ gây tắc nghẽn dòng máu, khiến máu không lưu thông lên được não làm chết mô não, hoặc có thể làm vỡ mạch máu não gây ra xuất huyết dẫn đến đột quỵ.
Ngoài ra, trong môi trường sống hiện đại, giới trẻ có xu hướng theo đuổi công việc cộng với những áp lực, căng thẳng khiến cho huyết áp tăng cao, cơ tim co bóp mạnh. Khi dòng máu chảy về não tăng đột ngột gây nguy cơ hình thành cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu não hoặc xuất huyết não.
Điều gì làm nên nguy cơ đột quỵ ở người trẻ? - Ảnh 2.
Các dấu hiệu đột quỵ có thể xuất hiện và biến mất rất nhanh, lặp đi lặp lại nhiều lần, bao gồm: Cơ thể mệt mỏi, đột nhiên cảm thấy không còn sức lực, tê cứng mặt hoặc một nửa mặt, nụ cười bị méo mó; Cử động khó hoặc không thể cử động chân tay, tê liệt một bên cơ thể (ví dụ không thể nâng hai cánh tay qua đầu cùng một lúc); Khó phát âm, nói không rõ chữ, bị dính chữ, nói ngọng bất thường; Hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng đột ngột; Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ; Đau đầu dữ dội, cơn đau đầu đến rất nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn…Trong khi đó, việc dùng thuốc ngủ và thuốc an thần chỉ là biện pháp tạm thời, vì lạm dụng sẽ làm phá vỡ chu trình ngủ - thức tự nhiên khiến mất ngủ càng thêm trầm trọng, ngoài ra còn nhiều tác dụng phụ nguy hiểm lên gan, thận... Vì thế, việc phòng tránh đột quỵ phần lớn dựa vào chế độ dinh dưỡng và lối sống của mỗi người.
5 thói quen phòng ngừa:Một nghiên cứu được công bố trên chuyên san Circulation cho biết có 5 thói quen lành mạnh giúp giảm 80% nguy cơ bị đột quỵ. Đó là:- Không hút thuốc lá.- Giữ cân nặng ở mức hợp lý, tức có chỉ số khối cơ thể (BMI) dưới 25.- Tập thể dục trong 30 phút trở lên mỗi ngày.- Một chế độ ăn uống ít chất béo "xấu", ít thức ăn nhanh.- Ngủ đủ 7 – 8 tiếng mỗi ngày. Không nên thức khuya thường xuyên sau 11h đêm.