Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cao su của Việt Nam trong tháng 3/2024 đạt gần 116,1 nghìn tấn, trị giá 180,36 triệu USD, tăng 0,2% về lượng và tăng 10% về trị giá so với tháng 3/2023.

Trong tháng 3/2024, giá cao su xuất khẩu bình quân đạt 1.554 USD/tấn, tăng 4,9% so với tháng 2/2024 và tăng 9,9% so với tháng 3/2023. Tính chung 3 tháng đầu năm 2024, giá cao su xuất khẩu bình quân đạt 1.466 USD/tấn, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm 2023.

TRUNG QUỐC VẪN LÀ THỊ TRƯỜNG LỚN NHẤT

Trong tháng 3/2024, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu cao su lớn nhất của Việt Nam, chiếm 52,83% tổng lượng cao su xuất khẩu của cả nước, với gần 61,34 nghìn tấn, trị giá 90,72 triệu USD. So với tháng 3/2023, xuất khẩu cao su sang Trung Quốc tháng 3 năm nay giảm 29,3% về lượng và giảm 24,3% về trị giá. 

Lũy kế 3 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc 287,85 nghìn tấn cao su, trị giá 407,82 triệu USD, giảm 1,6% về lượng, nhưng tăng 2,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

Đáng chú ý, trong tháng 3/2024, xuất khẩu cao su sang một số thị trường như: Ấn Độ, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Nga, Sri Lanka, Bỉ, Hoa Kỳ… tăng trưởng mạnh cả về lượng và trị giá so với tháng 3/2023.

Giá cao su xuất khẩu của Việt Nam tăng trong 3 tháng đầu năm và đến đầu tháng 4, có những ngày đã vượt qua 1.500 USD/tấn.

Nguyên nhân chính đẩy giá cao su bứt phá trong thời gian gần đây xuất phát từ tâm lý lo ngại thiếu hụt nguồn cung trên thị trường. Tình hình mưa lớn kéo dài kết hợp cùng cảnh báo bão và lũ lụt xảy ra tại Thái Lan, quốc gia cung ứng cao su lớn nhất thế giới khiến thị trường đứng trước nguy cơ thiếu hụt nguồn cung.

Hơn thế, giai đoạn từ tháng 2 đến tháng 4 cùng là thời điểm thu hoạch thấp điểm tại các quốc gia Đông Nam Á. Kết hợp cùng việc chịu ảnh hưởng xấu từ thời tiết, càng khiến lo ngại về nguồn cung trở nên nghiêm trọng hơn, từ đó hỗ trợ giá tăng.

Ngoài ra, tín hiệu tích cực từ phía nhu cầu ngoài Trung Quốc cũng là yếu tố góp phần hỗ trợ giá trong những tháng đầu năm 2024. Ấn Độ - quốc gia nhập khẩu cao su lớn hàng đầu thế giới đã quyết định giảm thuế nhập khẩu đối với một số loại xe điện được sản xuất bởi các nhà sản xuất ô tô cam kết đầu tư ít nhất 500 triệu USD và bắt đầu sản xuất trong nước trong vòng 3 năm.

Điều này hứa hẹn sẽ là bước tiếp mới với ngành công nghiệp ô tô của quốc gia tỷ dân và đi kèm với đó là nhu cầu về cao su cũng tích cực hơn cho hoạt động sản xuất lốp xe.

GIÁ CAO SU ĐANG BIẾN ĐỘNG VÌ ĐÂU?

Trong ba tháng đầu năm 2024, thị trường cao su thế giới đã chứng kiến thêm nhiều kỷ lục mới trên hai Sở giao dịch Osaka (OSE) tại Nhật Bản và Sở giao dịch Thượng Hải (SHFE) của Trung Quốc.

Đáng chú ý, giá cao su giao dịch trên Sở OSE đã chạm mức cao nhất 7 năm vào ngày 15/3 với giá đóng cửa 352 Yên/kg, tăng lần lượt 36% và 57% so với đầu năm 2024 và cùng kỳ năm 2023.

Trong tháng 3, giá cao su tại Sở SHFE của Trung Quốc đã tăng đột biến, với mức tăng 13% so với tháng 2/2024, lên mức cao nhất trong ba năm tại 15.480 NDT/tấn và cao hơn 33% cùng kỳ năm trước.

Từ đầu tháng 4/2024 đến nay, giá cao su tại các sàn giao dịch châu Á biến động trái chiều, giá tăng tại Nhật Bản và Thượng Hải, trong khi giảm tại Thái Lan.

Tại Sở giao dịch Osaka (OSE) ngày 9/4/2024, giá cao su RSS3 giao kỳ hạn gần ở mức 345,3 Yên/kg (tương đương 2,27 USD/kg), tăng 2,1% so với cuối tháng 3/2024 và tăng 73,6% so với cùng kỳ năm 2023. Giá cao su kỳ hạn tại Nhật Bản tăng do điều kiện thời tiết không thuận lợi ở các khu vực sản xuất cao su và đồng Yên yếu đi,

Tại Sàn giao dịch hàng hóa tương lai Thượng Hải (SHFE) ngày 9/4/2024, giá cao su RSS3 giao kỳ hạn gần ở mức 14.840 NDT/tấn (tương đương 2,05 USD/kg), tăng 3,4% so với cuối tháng 3/2024 và tăng 29,9% so với cùng kỳ năm 2023.

Lý giải về nguyên nhân khiến giá cao su tăng đột biến trong tháng 3 và nửa đầu tháng 4, các phân tích cho rằng do căng thẳng địa chính trị tại Trung Đông đã đẩy giá dầu tăng lên. Trong khi giá cao su luôn biến động cùng chiều với giá dầu, do cao su nhân tạo được sản xuất từ dầu mỏ, khi giá cao su nhân tạo tăng sẽ kéo giá cao su thiên nhiên tăng lên.

Tuy nhiên, từ giữa tháng 4/2024 tới nay, giá dầu giảm nhẹ, khiến giá cao su trong tuần này cũng biến động giảm. Tại Sở giao dịch hàng hóa Tokyo (TOCOM) tại thời điểm khảo sát vào lúc 6h ngày 26/4 (giờ Việt Nam), giá cao su giao kỳ hạn tháng 5/2024 giảm 0,72% xuống mức 304,8 yen/kg tại thời điểm khảo sát vào lúc 6h ngày 26/4 (giờ Việt Nam).

Cùng trong sáng 26/4/2024, trên Sàn giao dịch hàng hóa tương lai Thượng Hải (SHFE), giá cao su RSS3 giao kỳ hạn tháng 5/2024 ở mức 13.805 Nhân dân tệ/tấn, giảm 1,29%.

NGUỒN CUNG THIẾU HỤT, XUẤT KHẨU CAO SU VẪN THUẬN LỢI

Dự báo quý 2/2024, xuất khẩu cao su sẽ vẫn thuận lợi. Theo nhận định, nguồn cung cao su có thể tiếp tục thiếu hụt trong năm 2024 - 2025, thị trường toàn cầu có thể sẽ thiếu hụt khoảng 600-800 nghìn tấn mỗi năm.

Sự chênh lệch cung - cầu này đến từ tiêu thụ cao su thiên nhiên trên toàn cầu có thể duy trì tốc độ tăng trưởng từ 4-6% mỗi năm, nhờ vào sự phục hồi của ngành sản xuất ô tô và lốp xe toàn cầu, đặc biệt là tại thị trường Trung Quốc. Hoạt động sản xuất và xuất khẩu lốp xe của Thái Lan và Ấn Độ cũng tăng trưởng tích cực và dự kiến sẽ tiếp tục tăng cao trong năm 2024.

Tuy nhiên, nguồn cung cao su tự nhiên toàn cầu dự kiến chỉ tăng trưởng bình quân khoảng 1-3%/năm trong giai đoạn 2024- 2025. Diện tích trồng cao su tại Thái Lan và Indonesia liên tiếp giảm do dịch bệnh trên cây cao su và xu hướng chuyển đổi sang trồng cây công nghiệp khác có hiệu quả kinh tế cao hơn.

Hiệu suất thu hoạch cao su cũng đã giảm xuống trong những năm gần đây do dịch bệnh và thời tiết cực đoan. Đặc biệt, năm 2024 dự báo sẽ là năm khắc nghiệt với cây cao su khi chuyển giao giữa hiện tượng El Nino và La Nina, gây ra nhiều biến động trong mùa vụ khai thác cao điểm tại khu vực Đông Nam Á.

Ông Nguyễn Ngọc Quỳnh, Phó Tổng giám đốc Sở Giao dịch hàng hóa Việt Nam (MXV), dự báo trong quý 2/2024, giá cao su thế giới khả năng cao sẽ không còn “quá nóng” như những tháng đầu năm. Lo ngại nhu cầu cao su sẽ chững lại tại Trung Quốc - quốc gia nhập khẩu mặt hàng này lớn nhất thế giới có thể là áp lực chính đối với giá trong thời gian tới.

Cụ thể, tình hình kinh tế tại Trung Quốc không mấy khả quan, đặc biệt, doanh số bán ô tô - ngành sử dụng cao su hàng đầu đang có dấu hiệu tăng trưởng chững lại.

Trên thị trường nội địa, giá cao su xuất khẩu của Việt Nam dự kiến sẽ chịu tác động mạnh mẽ hơn do lo ngại nhu cầu suy yếu tại Trung Quốc khi gần 80% cao su nước ta xuất đi quốc gia này.