Áp lực đáo hạn trái phiếu tăng trở lại trong tháng cuối năm 2023

Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vẫn diễn ra tích cực trong tháng 11/2023. Theo số liệu được công bố đến ngày 27/11/23, trong tháng 11/2023 có 22 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ thành công với tổng giá phát hành đạt khoảng 22.798 tỷ đồng, giảm 18,7% so với tháng trước nhưng vẫn cao gấp gần 11 lần so với cùng kỳ. 

Lũy kế 11 tháng năm 2023 tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đạt khoảng 218,56 nghìn tỷ đồng giảm 10,1% so với cùng kỳ.

ÁP LỰC ĐÁO HẠN TRÁI PHIẾU GIA TĂNG

Trong T11/23, nhóm Sản xuất là nhóm ngành có giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ lớn nhất với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 8.680 tỷ đồng, chiếm 38,1% tổng giá trị phát hành. Theo sau là nhóm Ngân hàng với tổng giá trị phát hành đạt khoảng 6.923 tỷ đồng, chiếm 30,4% tổng giá trị phát hành.

Áp lực trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn tăng trở lại trong T12/23, trong khi hoạt động đàm phát gia hạn kỳ hạn trái phiếu vẫn duy trì tích cực trong T11/23. Giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được mua lại trước hạn trong T11/23 đạt khoảng 4.955 tỷ đồng, giảm 71,7% so với tháng trước. Theo ước tính của VnDirect, trong T12/23 sẽ có khoảng gần 20,2 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn, cao hơn đáng kể so với giá trị đáo hạn trong 2 tháng vừa qua.

Thống kê trên HNX cho thấy, doanh nghiệp có dư nợ trái phiếu lớn nhất đến hạn trả trong tháng cuối năm 2023 là CTCP Đầu tư và Phát triển Du lịch Phú Quốc với 2.400 tỷ đồng trái phiếu phải tất toán.

Doanh nghiệp có lô trái phiếu đến hạn trả lớn thứ hai trong tháng cuối năm nay là CTCP Đầu tư Quang Thuận với 1.500 tỷ đồng.  Đầu tư Quang Thuận là 1 trong 4 doanh nghiệp có liên quan tại Công ty CP Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã có hành vi gian dối, làm trái quy định của pháp luật tạo lập 25 gói trái phiếu với tổng giá trị 30.081 tỷ đồng để bán cho người mua (các trái chủ), huy động tiền và chiếm đoạt.

Nhóm công ty liên quan đến Công ty CP Đầu tư Địa ốc No Va (Novaland, mã chứng khoán: NVL) là nhóm có dư nợ trái phiếu đến hạn lớn nhất với tổng dư nợ 3.780 tỷ đồng.

Hoạt động đàm phán thay đổi điều khoản và điều kiện trái phiếu giữa các tổ chức phát hành và các trái chủ vẫn diễn ra tích cực trong tháng 11/2023. Tính đến ngày 27/11/23 đã có khoảng 64 tổ chức phát hành đạt được thỏa thuận gia hạn thời hạn trái phiếu với trái chủ và đã có báo cáo chính thức lên HNX với tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp được gia hạn là khoảng hơn 111 nghìn tỷ đồng.

Lượng trái phiếu đáo hạn trong năm 2024 tương đối lớn với hơn 297 nghìn tỷ đồng trái phiếu tới hạn, trong đó nhóm bất động sản vẫn chiếm tỷ trọng lớn, theo thống kê mới nhất từ Chứng khoán Yuanta.

Trong đó, bất động sản có khoảng 123 nghìn tỷ đồng trái phiếu tới hạn, tiếp theo là ngân hàng với gần 80.000 tỷ đồng, nhóm Xây dựng và Vật liệu 22.000 tỷ đồng; Du lịch Giải trí gần 20.000 tỷ đồng, còn lại là nhóm khác gồm dịch vụ tài chính.

Năm 2025, lượng trái phiếu đáo hạn sẽ hạ nhiệt với khoảng 270 nghìn tỷ đồng nhưng con số này chỉ thấp so với năm 2024 và cao hơn đáng kể so với những năm trước đó.

NHƯNG NĂM KHÓ KHĂN NHẤT ĐÃ QUA ĐI

Tại tọa đàm về thị trường trái phiếu mới đây, ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính các ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính) cho rằng sau khi Chính phủ ban hành Nghị định 08, thị trường đã có những dấu hiệu tích cực hơn, doanh nghiệp đã quay lại phát hành được trái phiếu, quý I hầu như không có đợt phát hành nào nào, từ quý II trở đi, tháng sau khối lượng phát hành đều cao hơn tháng trước. Tới hết tháng 11, có 77 doanh nghiệp phát hành khối lượng khoảng 220.000 tỷ đồng.

Thứ hai, căn cứ các quy định của Nghị định 08, doanh nghiệp và nhà đầu tư trái chủ đã rất nỗ lực thực hiện đàm phán thanh toán trái phiếu đến hạn. Có khoảng 40% khối lượng trái phiếu chậm trả của 68 doanh nghiệp thì đến nay đã có phương án đàm phán, tỉ lệ đàm phán thành công tăng từ 16% tháng 2/2023 lên 63% vào tháng 10/2023.

Ngoài ra, những doanh nghiệp bố trí được nguồn lực tài chính đã chủ động mua lại trái phiếu trước khi đến hạn. Cùng với đó, thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đã phối hợp cùng các bộ, ngành tăng cường kiểm tra giám sát để xử lý các vi phạm trên thị trường nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường; thực hiện công tác tuyên truyền, cảnh báo rủi ro trên thị trường với nhà đầu tư, doanh nghiệp phát hành, tổ chức trung gian tài chính.

Bà Nguyễn Ngọc Anh, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Quỹ SSI nhấn mạnh, thực ra từ cuối năm 2022, toàn bộ các thành viên thị trường có chung một mối quan ngại là liệu rằng đến năm 2023 điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Đến thời điểm này, chúng ta đều có thể nói rằng đã có "hạ cánh mềm" cho sự việc này.

"Thời điểm sắp kết thúc 2023 cũng là thời điểm tất cả chúng ta đều thấy rằng một năm rất khó khăn đã đi qua và thực sự đây là cơ hội, tiền đề để sang năm 2024 sẽ có những tăng trưởng vượt bậc trong thị trường này", bà Ngọc Anh nói.