Bốn kịch bản cho đàm phán thuế đối ứng Việt Nam - Hoa Kỳ

Việc tạm ngưng áp thuế trong thời hạn 90 ngày mang đến những kỳ vọng cho nhiều quốc gia cũng như việc giảm xác suất xảy ra suy thoái. Tuy nhiên, trước bối cảnh khó đoán định này, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) đưa ra 4 kịch bản tập trung vào việc dự đoán mức thuế suất mà Mỹ có thể áp lên Việt Nam với các kịch bản có thể xảy ra như sau:

Kịch bản số 1: Không có thỏa thuận nào được thông qua giữa hai bên - 46% là mức thuế sẽ áp lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ kể từ ngày 8/7/2025. Điều này sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến vốn đầu tư FDI và hoạt động sản xuất trong nước, đặc biệt là một số lĩnh vực xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như ngành thủy sản, gỗ, dệt may, đồ điện tử... Kịch bản này rất tiêu cực, kỳ vọng xác suất xảy ra 15% vì mức thuế này thực sự được áp dụng sẽ không có lợi cho cả hai quốc gia.

Kịch bản số 2: Có thỏa thuận thương mại giữa cả hai bên, nhưng mức thuế áp lên Việt Nam giảm tối đa xuống vùng thuế đã áp lên Ấn Độ trước đó (26%) tức nằm trong khoảng từ 20-46%. Điều này giúp mức độ ảnh hưởng có giảm nhưng vẫn tác động xấu đến các ngành sản xuất và xuất khẩu trọng điểm trong nước. Kịch bản này tiêu cực, kỳ vọng xác suất xảy ra 25% và doanh nghiệp/nhà đầu tư cũng đã và đang chuẩn bị tâm lý cho tình huống này và khả năng sẽ không có cú sốc tâm lý quá lớn nếu kịch bản này thực sự xảy ra.

Kịch bản số 3: Cả hai bên đồng thuận cao về những vấn đề thương mại, mức thuế Mỹ áp lên Việt Nam sẽ giảm xuống dưới 20% tức nằm trong khoảng từ 10-20%. Điều này vẫn có tác động nhẹ nhưng phần nào duy trì sự ổn định cho các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu trong nước. Đây là kịch bản tích cực, kỳ vọng xác suất xảy ra 30% do vẫn kỳ vọng lạc quan vào khả năng đàm phán linh hoạt, khéo léo của Chính phủ Việt Nam.

Kịch bản số 4: Cả hai bên tập trung đánh giá rõ ràng giữa các mặt hàng và đạt được thỏa thuận chi tiết mức thuế của từng nhóm hàng hóa cũng như lịch trình áp thuế, tức mức thuế đối với các mặt hàng được phân bổ đều từ 0% đến 46%. Điều này cũng tác động nhẹ nhưng vẫn giúp duy trì sự ổn định cho các doanh nghiệp sản xuất và xuất khẩu trong nước. Kịch bản này bình thường, kỳ vọng xác suất xảy ra 30%.

Thị trường chứng khoán trong nước và thế giới hồi phục ngay sau khi có quan điểm mọi thứ sẽ không tồi tệ hơn và sẽ có những đàm phán theo hướng có lợi hơn cho tất cả các bên được đưa ra sau khi Mỹ tạm ngưng áp thuế ở mức cao. Tuy nhiên, VDSC nhấn mạnh rủi ro lớn hơn có thể nằm ở chính các kỳ vọng trên bị phá vỡ hoặc Việt Nam bị áp thuế cao hoặc cuộc chiến thương mại sẽ leo thang hơn nữa...

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chịu chi phối từ cuộc chiến xuất phát từ Mỹ, ở đó Việt Nam bị ảnh hưởng trực tiếp và mức độ thiệt hại là đáng kể nếu chịu mức thuế suất cao. Trước các kịch bản thuế quan còn mơ hồ, VDSC cho rằng, những biến động thị trường tới đây sẽ khó khăn hơn và bị chi phối bởi tâm lý và cảm quan của nhà đầu tư cá nhân trong nước. Do đó, việc linh doanh trong hành động đầu tư ở thời gian tới đây là lựa chọn được hướng đến trong bối cảnh hiện tại.

VDSC khuyến nghị nhà đầu tư lựa chọn những doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh tập trung chủ yếu ở thị trường trong nước, ít bị ảnh hưởng bởi tác động bên ngoài và hưởng lợi từ lộ trình kich thích tăng trưởng kinh tế của Chính phủ. Bao gồm các doanh nghiệp trong lĩnh vực đầu tư công, các doanh nghiệp có tính phòng thủ cao như dược phẩm, điện nước... Hoặc xa hơn nữa là những doanh nghiệp hưởng lợi từ câu chuyện nâng hạng thị trường chứng khoán trong nước.

Đối với các doanh nghiệp có kết quả kinh doanh liên quan đến thị trường bên ngoài, cần bám sát và phân tích kỹ những thông tin công bố và đưa ra dự đoán kết quả về mức thuế phù hợp trước khi đầu tư để tránh trải qua hiệu ứng Domino. Hoặc đối với những doanh nghiệp này, nên ưu tiên lựa chọn các doanh nghiệp liên quan đến thị trường ngách, với nhóm khách hàng không chịu tổn thương từ mức thuế của cuộc chiến.