Để thu hút giáo viên mầm non, đại biểu Quốc hội kiến nghị "xét tuyển" thay vì "thi tuyển"
“Nếu trường nào thiếu giáo viên mà số lượng đăng ký đông lúc đó thi tuyển, còn không chúng ta chỉ xét tuyển, nếu đủ điều kiện không phải thông qua thi. Đấy là một điểm tôi thấy rằng hết sức cần thiết, chứ thi tuyển rất khó, sao mình lại tổ chức thi tuyển trong khi trường đang thiếu giáo viên”, đại biểu Hòa băn khoăn.
Sáng 16/6, Quốc hội thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi
Đại biểu Nguyễn Thị Quyên Thanh – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Long - cho rằng giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Còn khoảng 300.000 trẻ em mẫu giáo chưa ra lớp, chủ yếu là trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non, tạo sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục…
Theo Tờ trình của Chính phủ, ước tính ngân sách để phổ cập giáo dục mầm non 3 đến 5 tuổi sẽ cần khoảng 25.000 tỷ đồng và cần bổ sung trên 21.000 biên chế để tuyển giáo viên mầm non.
Đại biểu kiến nghị có chính sách ưu đãi đối với trẻ em mẫu giáo trong độ tuổi thực hiện phổ cập; có thêm hỗ trợ cho mầm non 3 đến 5 tuổi ở vùng khó khăn.
Ưu tiên phát triển giáo dục mầm non ở miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, hải đảo, biên giới, bãi ngang ven biển, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt là địa bàn có khu công nghiệp, khu chế xuất. Hỗ trợ ăn trưa cho trẻ mẫu giáo, hỗ trợ chi phí học tập cho trẻ em là con của công nhân.
Đại biểu cũng đề cập đến việc nhiều cơ sở mầm non hiện nay vẫn còn thiếu phòng học; thiếu thiết bị, đồ dùng, sân chơi và các điều kiện khác, đặc biệt là ở vùng khó khăn.
“Theo dự thảo nghị quyết tổng dự toán kinh phí để thực hiện phổ cập giáo dục mầm non 3 đến 5 tuổi giai đoạn 2026 - 2030 là hơn 116.000 tỷ đồng. Đây là con số lớn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và chính quyền địa phương để phân bổ ngân sách hiệu quả, tránh đầu tư dàn trải.
Song song đó, Quốc hội cần xây dựng kế hoạch giám sát ngay từ đầu để đảm bảo các địa phương phải chi tối thiểu 20% ngân sách cho giáo dục theo quy định. Có như vậy mới đảm bảo nguồn lực thực hiện đạt được mục tiêu phổ cập 3 đến 5 tuổi”, đại biểu nhấn mạnh.
Đại biểu Phạm Văn Hòa – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp - tán thành quy định “giáo viên mầm non được nghỉ hưu trước tuổi và không phải trừ tuổi đóng bảo hiểm”. So với Luật Giáo dục đây là một điểm rất vượt trội. Tuy nhiên, về chuyện để giáo viên mầm non hăng say đi làm nhiệm vụ của mình, đại biểu đề nghị xét tuyển chứ không phải thi tuyển.
“Nếu trường nào thiếu giáo viên mà số lượng đăng ký đông lúc đó thi tuyển, còn không chúng ta chỉ xét tuyển, nếu đủ điều kiện không phải thông qua thi. Đấy là một điểm tôi thấy rằng hết sức cần thiết, chứ thi tuyển rất khó, sao mình lại tổ chức thi tuyển trong khi trường đang thiếu giáo viên”, đại biểu Hòa băn khoăn.
Ngoài ra, đại biểu cũng cho rằng cần thiết phải xây dựng, mở rộng, nâng cấp các trường mẫu giáo. Bởi lẽ, đối với những trường ở nông thôn, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số còn rất ọp ẹp.
Đại biểu Vương Thị Hương – Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Giang - dẫn chứng thực tế, tỉnh Hà Giang có hơn 200 trường mầm non với hơn 1.100 điểm trưởng lẻ. Số giáo viên hiện có là 4.761 người, trong khi nhu cầu đến năm 2030 dự kiến tối thiểu là 5.771 người. Tức là thiếu gần 1.000 giáo viên, tương đương với 20% tổng biên chế hiện tại và con số này chưa bao gồm giáo viên nghỉ hưu, chuyển vùng công tác hoặc biến động tăng do mở rộng phổ cập cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi.
Bên cạnh đó, mặc dù đã có quy định về danh mục thiết bị dạy học tối thiểu nhưng tại các tỉnh miền núi, tỷ lệ đáp ứng mới chỉ đạt 46%. Nhiều điểm trường lẻ còn thiếu những điều kiện cơ bản như phòng học kiên cố, đồ dùng học tập, sinh hoạt cho trẻ, sân chơi an toàn...
Từ thực tế đó, đại biểu kiến nghị Quốc hội và Chính phủ ưu tiên bổ sung biên chế giáo viên mầm non, bố trí nguồn lực đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học tối thiểu cho các tỉnh, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Đồng thời có quy định về cơ chế ngân sách trung ương hỗ trợ rõ ràng, ổn định với lộ trình nhiều năm để các địa phương chủ động xây dựng kế hoạch dài hạn, tránh bị động trong việc triển khai, bảo đảm thực hiện chính sách một cách hiệu quả, công bằng.
