Đừng kỳ vọng quá nhiều vào cổ phiếu đầu tư công?

Thị trường chứng khoán Việt Nam hiện vẫn chưa rõ xu hướng với VN-Index dao động trong biên độ rộng từ đầu năm 2023 sau khi ghi nhận mức giảm sâu -32,78% trong năm 2022 (so với mức tăng mạnh +35,73% trong năm 2021).

Xét về nền tảng cơ bản, triển vọng tăng trưởng chung của toàn thị trường trong năm 2023 tương đối kém tích cực do doanh nghiệp thuộc nhiều nhóm ngành lớn (bao gồm Bất động sản nhà ở, Thép) chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi chi phí vốn đầu tăng cao, rủi ro tăng trưởng chậm lại ở các thị trường xuất khẩu lớn và cầu tiêu dùng giảm trong môi trường lãi suất cao.

BA LỰA CHỌN ĐẦU TƯ NĂM 2023

Mặc dù vậy, vẫn có một số ngành được FiinGroup kỳ vọng sẽ duy trì tăng trưởng hay thậm chí có đột phá về lợi nhuận, bao gồm Ngân hàng, Công nghệ Thông tin và Vật liệu xây dựng.

Thứ nhất là nhóm Ngân hàng, Công nghệ thông tin, Điện (ngoại trừ thuỷ điện), Bất động sản Công nghiệp. Đây là những ngành có tăng trưởng lợi nhuận được dự kiến duy trì trong năm 2023, định giá về vùng thấp trong lịch sử với giá chịu ảnh hưởng bởi xu hướng giảm chung của thị trường.

Thứ hai là nhóm Vật liệu xây dựng, Nước, Dược phẩm. Ba ngành này cũng được kỳ vọng sẽ có đột phá về tăng trưởng lợi nhuận trong năm 2023. Triển vọng lợi tích cực được kỳ vọng sẽ hỗ trợ cải thiện định giá của cổ phiếu, tạo dư địa tăng về giá. Tuy nhiên nhóm ngành nước và dược phẩm số lượng không quá nhiều, thanh khoản không quá dồi dào. Đặc biệt môi trường thanh khoản kém như hiện nay, đây không chắc là lựa chọn quá tối ưu, tuy nhiên nhà đầu tư có thể xem xét.

Thứ ba là nhóm Thép. Thép là ngành triển vọng lợi nhuận 2023 kém tích cực nhưng hầu như đã được phản ánh vào giá cổ phiếu.

"Ba lựa chọn dựa trên ba tiêu chí khác nhau, để các nhà đầu tư có thể xem xét xây dựng danh mục đầu tư năm 2023. Tuy nhiên cũng lưu ý rằng đây đơn thuần là ý tưởng đầu tư dựa trên đánh giá về triển vọng lợi nhuận, cũng như diễn biến về giá trong giai doạn qua. Những gợi ý này khồn phải để nhà đầu tư cứ vào là có lãi mà còn dựa trên nhiều yếu tố như khẩu vị rủi ro cũng như kỳ vọng của nhà đầu tư", bà Vân khuyến nghị.

KHÔNG NÊN KỲ VỌNG QUÁ VÀO NHÓM ĐẦU TƯ CÔNG?

Chia sẻ thêm về triển vọng nhóm đầu tư công đang được thị trường đánh giá cao trong năm 2023, theo đánh giá của chuyên gia Đào Phúc Tường, cần nhìn kỹ đầu tư công có nhiều mảng, nếu chỉ nhìn doanh nghiệp trên sàn thì liên quan chủ yếu đến đầu tư hạ tầng đường bộ, năng lượng. Với doanh nghiệp đầu tư hạ tầng đường bộ không kỳ vọng thái quá nhưng có niềm tin rằng "xuân này hơn hẳn mấy xuân qua".

Về mặt cổ phiếu, một dự án đầu tư công ký hợp đồng phải mất 15-24 tháng mới xong, lợi nhuận doanh nghiệp sẽ đi theo chu kỳ như thế. Kinh nghiệm của ông Tường cho thấy, lợi nhuận những doanh nghiệp này sẽ ghi nhận cao trong quý đầu, quý kết thúc dự án lại thấp nhất. Nếu nhà đầu tư có tầm nhìn 24 tháng thì phải nhìn lợi nhuận ra sao, giá cả đầu ra đầu vào ra sao?

Với riêng nhóm xi măng, đây là ngành có tính cạnh tranh cao, cung luôn nhiều hơn cầu. Giai đoạn trước Covid-19, ngành xi măng sống được nhờ xuất khẩu sang Trung quốc, Philipines, Bangladesh giúp giảm tải nhu cầu trong nước lớn. Tuy nhiên, thị trường xuất khẩu bi thu hep vì các nước nhập khẩu cũng rơi vào tình trạng suy thoái kinh tế, đầu tư kém thì nhu cầu xi măng sẽ giảm đi đáng kể, từ đó dội ngược lại nguồn cung vào thị trường trong nước. 

"Trong nước thừa cung, mấy dự án đầu tư công có giúp ngành xi măng không? Tôi nghĩ là không nhưng giá than giảm giúp biên lợi nhuận khá tốt song với lãi suất vay ngân hàng cao lên thì yếu tố nào trội hơn ta phải tính toán nhiều yếu tố giằng co", ông Tường lưu ý. 

Mặc dù vậy, theo PGS.TS. Phạm Thế Anh, chuyên gia Kinh tế - Vĩ mô, Giảng viên trường Đại học Kinh tế Quốc dân, nền kinh tế hiện nay đang tập trung và kỳ vọng nhiều vào đầu tư công, tuy nhiên vấn đề đầu tư công gặp rất nhiều thách thức. Đó chính là lý do tại sao chúng ta nhìn thấy ngay từ đầu năm, Chính phủ đã rất nỗ lực cũng rất xông xáo trong việc giải quyết các nút thắt của đầu tư công song hiệu quả như thế nào có lẽ chúng ta cần phải chờ thêm thời gian và cũng không nên kỳ vọng quá nhiều.

Bởi theo chuyên gia Thế Anh, quy mô đầu tư công so với quy mô đầu tư tổng thể của nền kinh tế cũng nhỏ và so với tổng cầu nền kinh tế càng nhỏ và những dự án dễ giải ngân, dễ giải quyết đang làm rồi. Còn những nút thắt về mặt thể chế, pháp lý những cái khó chúng ta chưa giải quyết được có lẽ chưa làm, vẫn còn nguyên đó và phải chờ đợi trong thời gian tới xem cơ quan điều hành giải quyết thế nào.

"Tóm lại không nên kỳ vọng quá vào đầu tư công, còn những doanh nghiệp liên quan đầu tư công chúng ta cũng cần phải cẩn trọng, không nên kỳ vọng thái quá. Bởi vì hầu hết những doanh nghiệp xây lắp hay liên quan đến xây dựng, liên quan các dự án đầu tư công, chúng ta cũng cần phải có những đánh giá cụ thể, xem biên lợi nhuận, khả năng tạo ra lợi nhuận từ những dự án đầu tư công thế nào", PGS.TS. Phạm Thế Anh, nhấn mạnh.