Giữa thương chiến, Canada mạnh tay cải cách kinh tế

Kế hoạch được công bố hơn một tuần sau khi ông Carney tuyên thệ nhậm chức thủ tướng Canada thay cho ông Justin Trudeau. 

Theo kế hoạch, để giảm thiểu tác động kinh tế từ rào cản thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump, Canada sẽ tạm thời cho phép doanh nghiệp hoãn nộp thuế thu nhập và thuế tiêu thụ. Chính sách này được áp dụng từ ngày 2/4 đến ngày 30/6/2025.

Bên cạnh đó, Chính phủ Canada cũng sẽ triển khai một chương trình tín dụng mới cho doanh nghiệp và tạo điều kiện để người lao động bị ảnh hưởng bởi thuế quan Mỹ tiếp cận các chương trình hỗ trợ nhanh chóng và thuận tiện hơn.

“Những biện pháp này nhìn chung sẽ hỗ trợ người lao động Canada, giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động và bảo vệ nền kinh tế của chúng ta trong giai đoạn thương chiến này”, ông Carney phát biểu tại một cuộc họp báo ở Ottawa vào tối thứ Sáu (21/3). “Đất nước chúng ta đang rơi vào khủng hoảng, một cuộc khủng hoảng không phải do chúng ta gây ra”.

Sau phát biểu của Thủ tướng, Bộ trưởng Công nghiệp Canada Anita Anand đã công bố chương trình trị giá 450 đôla Canada (314 triệu USD) dành cho cơ quan phát triển địa phương để hỗ trợ nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ bị ảnh hưởng bởi thuế quan của Mỹ.

Dưới áp lực thuế quan của đối tác thương mại lớn nhất và mối đe dọa áp thêm thuế quan từ ngày 2/4, Chính phủ Canada đã triển khai một số biện pháp trả đũa nhằm vào một số mặt hàng nhập khẩu từ Mỹ.

Tại cuộc họp báo, ông Carney cũng công bố cách biện pháp nhằm kích thích đầu tư và thúc đẩy luân chuyển hàng hóa, dịch vụ và người lao động trong 13 tỉnh và vùng lãnh thổ của Canada. Cụ thể, Chính phủ sẽ xây dựng “chiến lược hành lang thương mại và năng lượng quốc gia” để thúc đẩy hoạt động vận tải, giao thương năng lượng và khoáng sản quan trọng cũng như kết nối số. Ngoài ra, từ ngày 1/7, tất cả các rào cản liên bang đối với hoạt động giao thương hàng hóa giữa các tỉnh sẽ được gỡ bỏ.

“Với các quy định hài hòa, chúng ta có thể tạo ra một thị trường Canada thực sự cởi mở và thống nhất”, ông Carney phát biểu “Đã đến lúc phải xây dựng những thứ mà chúng ta chưa từng nghĩ đến và xây dựng với tốc độ chúng ta chưa từng chứng kiến”.

“Một dự án, một lần đánh giá phê duyệt duy nhất”, ông Carney cho biết về “quy trình phê duyệt một cửa” với các dự án đầu tư kinh doanh và kỳ vọng việc cắt giảm thủ tục hành chính sẽ làm tăng quy mô nền kinh tế 250 tỷ đôla Canada của nước này. 

Nằm trong chương trình cải cách, Chính phủ Canada cũng sẽ thành lập một quỹ đầu tư để huy động vốn xây dựng mạng lưới truyền tải và vận chuyển nhằm kết nối các địa phương giàu tài nguyên với hệ thống đường sắt và đường bộ hiện tại, đồng thời tăng quy mô chương trình bảo lãnh cho vay trong nước lên 10 tỷ đôla Canada.

Chính phủ cũng sẽ làm việc với chính quyền các tỉnh để xác định và đẩy nhanh tiến độ “các dự án trọng điểm quốc gia” . Ông Carney lấy ví dụ về dự án trọng diểm quốc gia gồm dự án cảng Churchill ở Manitoba, hai dự án nhà máy khí đốt tự nhiên hóa lỏng Cedar LNG và LNG Canada ở bờ biển phía Tây.

Kế hoạch cải cách kinh tế của ông Carney được đưa ra hai ngày trước khi ông kêu gọi tổ chức tổng tuyển cử sớm vào ngày 28/4 năm nay. 

"Chúng ta có rất nhiều việc phải làm để bảo vệ Canada, bao gồm đầu tư tại Canada, xây dựng ở Canada và đoàn kết đất nước. Chúng ta đang phải trải qua cuộc khủng hoảng lớn nhất từ trước đến nay bởi các hành động thương mại không công bằng của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Và cách ứng phó của chúng ta là xây dựng một nền kinh tế mạnh”, ông Carney phát biểu ngày 23/3 khi kêu gọi tổng tuyển cử sớm.

Từng giữ chức Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) và Ngân hàng Trung ương Canada (BOC), đầu tháng này, ông Carney được bầu làm thủ lĩnh đảng Tự do và trở thành thủ tướng của Canada sau khi ông Trudeau từ chức.

Ông Carney hiện không phải nghị sĩ Quốc hội và chính phủ hiện tại là chính phủ thiểu số nên khó thực hiện các chính sách cải cách lớn mà không vấp phải sự phản đối của phe đối lập. Với việc kêu gọi bầu cử sớm, ông Carney kỳ vọng đảng Tự do sẽ giành chiến thắng với số ghế quá bán để thành lập chính phủ đa số.