Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Sáng 19/2, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng với 455/459 đại biểu Quốc hội có mặt tham gia biểu quyết tán thành (đạt tỷ lệ 95,19%).

Theo Nghị quyết của Quốc hội, mục tiêu của dự án là xây dựng tuyến đường sắt mới hiện đại, đồng bộ nhằm đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa, liên vận quốc tế giữa Việt Nam và Trung Quốc.

Đồng thời, tạo động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phát huy lợi thế trên hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, bảo đảm kết nối hiệu quả các mạng lưới đường sắt trong nước và quốc tế, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và hội nhập quốc tế, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu; thúc đẩy tiến trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước; góp phần hiện thực hóa mục tiêu, nhiệm vụ theo Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII và các Nghị quyết của Đảng.

Dự án có điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (thành phố Hải Phòng); chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km; chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9 km; đi qua địa phận 9 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương gồm Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Thủ đô Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng.

Về quy mô, đầu tư mới toàn tuyến đường đơn, khổ 1.435 mm; vận chuyển chung hành khách, hàng hóa; tốc độ thiết kế 160 km/h đối với tuyến chính đoạn từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng, tốc độ thiết kế 120 km/h đối với đoạn qua khu vực đầu mối thành phố Hà Nội, tốc độ thiết kế 80 km/h đối với các đoạn tuyến còn lại.

Theo ông Lê Quang Tùng, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, trong quá trình lập quy hoạch và dự báo nhu cầu vận tải của Dự án đã xem xét đầy đủ các phương thức vận tải trên hành lang kinh tế Lào Cai-Hà Nội-Hải Phòng.

Mỗi phương thức sẽ có vai trò, lợi thế khác nhau, trong đó vận tải hàng hóa do đường bộ đảm nhận ở cự ly ngắn, đường sắt ở cự ly trung bình và dài đối với một số hàng hóa; đường thủy nội địa đảm nhận một phần trên đoạn Phú Thọ-Hải Phòng chủ yếu với các mặt hàng than, đá, cát và một phần hàng container; vận tải hành khách do đường bộ đảm nhận chủ yếu, đường sắt đảm nhận một phần nhỏ.

Vì vậy, việc đầu tư tuyến đường sắt mới bảo đảm đáp ứng nhu cầu vận tải, tái cơ cấu thị phần vận tải, giảm chi phí logistics, bảo đảm phát triển bền vững.

Tuy nhiên, các tính toán tại bước nghiên cứu tiền khả thi mới chỉ mang tính sơ bộ, do đó đề nghị trong bước nghiên cứu khả thi Dự án, Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên tiếp tục tính toán cụ thể, đánh giá kỹ lưỡng các yếu tố, rủi ro để có giải pháp phù hợp nhằm bảo đảm tính khả thi và hiệu quả của Dự án.

Tổng Thư ký Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát kỹ lưỡng, lựa chọn phương án hướng tuyến tối ưu, bảo đảm việc kết nối của Dự án với mạng lưới đường sắt quốc gia, đường sắt đô thị và hệ thống giao thông khác, giảm thiểu tác động tiêu cực do thu hồi đất phục vụ cho Dự án, đồng thời, cân nhắc việc kết nối các ga khi tuyến đường sắt chạy song song với cao tốc, bảo đảm liên kết giao thông địa phương.

Về tiến độ của Dự án, dự thảo Nghị quyết quy định phấn đấu hoàn thành Dự án chậm nhất vào năm 2030. Đối với việc đầu tư hoàn thiện tuyến đường sắt theo quy mô đường đôi sẽ được nghiên cứu, đầu tư khi có nhu cầu vận tải tăng cao.

Song song đó, việc phát hành trái phiếu Chính phủ để thực hiện Dự án không vượt quá dự toán và kế hoạch đầu tư công hằng năm đã được Quốc hội phê duyệt theo quy định của Hiến pháp.

Về công tác bồi thường, dự thảo Nghị quyết được chỉnh lý như sau: “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có Dự án đi qua triển khai xây dựng khu tá định cư cho Dự án trên cơ sở hồ sơ thiết kế sơ bộ trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi được Quốc hội quyết định chủ trương đầu tư; bố trí tạm cư cho người có đất thu hồi, bảo đảm ổn định đời sống của người dân.”

Ngoài ra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, khoản 15 Điều 3 dự thảo Nghị quyết đã được chỉnh lý theo hướng, “Trường hợp việc lập, thẩm định, phê duyệt Dự án có nội dung khác với quy hoạch có liên quan thì Dự án được phê duyệt mà không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh quy hoạch. Sau khi Dự án được phê duyệt, các quy hoạch có liên quan phải được kịp thời rà soát, điều chỉnh, cập nhật và công bố”.