Vì sao báo cáo CPI Mỹ sắp công bố khiến nhà đầu tư hồi hộp?
Giữa lúc các nhà hoạch định chính sách tiền tệ tại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) bắt đầu lạc quan rằng quá trình giảm lạm phát đã xuất hiện, bản báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) dự kiến công bố vào ngày 14/2 có thể đi ngược lại kỳ vọng này...
Trên thị trường tài chính Mỹ ngày thứ Ba, mọi ánh mắt sẽ đổ dồn vào báo cáo CPI từ Bộ Lao động nước này. Trước giờ bản báo cáo được công bố, tâm trạng của nhà đầu tư nói chung là hồi hộp, nửa khấp khởi hy vọng rằng dữ liệu sẽ cho thấy lạm phát tiếp tục xuống thang, nửa lo lắng lạm phát tăng trở lại - kịch bản sẽ dẫn tới việc Fed phải tăng lãi suất lên mức cao hơn và giữ lãi suất cao trong thời gian lâu hơn.
LẠM PHÁT THÁNG 1 SẼ “NÓNG” HƠN DỰ BÁO?
Sau khi lập đỉnh 41 năm ở mức hơn 9% vào mùa hè năm ngoái, lạm phát ở Mỹ đã liên tục đi xuống, làm dấy lên hy vọng về việc Fed có thể dừng tăng hoặc thậm chí chuyển sang giảm lãi suất trong năm nay. Tuy nhiên, có vẻ như giá cả hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng ở nước này có thể tăng tốc trở lại trong năm 2023, với mức tăng mạnh hơn những gì Phố Wall kỳ vọng.
“Trong 3 tháng qua, chúng ta đã ngạc nhiên về đà suy yếu của dữ liệu. Nhưng sẽ không có gì ngạc nhiên nếu chúng ta sắp sửa đón nhận một sự ngạc nhiên khác, về sự mạnh lên của dữ liệu tháng 1”, kinh tế gia trưởng Mark Zandi của Moody’s Analytics nhận định với hãng tin CNBC.
Theo một cuộc khảo sát của hãng tin Dow Jones, giới chuyên gia kinh tế đang dự báo CPI toàn phần tháng 1 tăng 0,4% so với tháng 12 và tăng 6,2% so với cùng kỳ năm trước, CPI lõi - thước đo không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng - được dự báo tăng tương ứng 0,3% và 5,5%.
Tuy nhiên, có một số chỉ báo cho thấy con số sắp được công bố có thể cao hơn.
Công cụ có tên “Nowcast” của Fed chi nhánh Cleveland theo dõi các thành phần của CPI phản ánh mức lạm phát toàn phần có thể là 0,65% trong tháng và 6,5% so với cùng kỳ năm trước. Công cụ này cũng dự báo CPI lõi tăng 0,46% trong tháng và 5,6% cả năm.
Mô hình này của Fed dựa trên những yếu tố mà các tác giả nói là có ít biến số hơn so với báo cáo CPI của Chính phủ, đồng thời sử dụng nhiều dữ liệu thời gian thực hơn là những số liệu mang tính chất nhìn lại. Fed Cleveland cho biết theo thời gian, phương pháp đánh giá này của họ thể hiện sự chính xác vượt trội hơn so với các nhà dự báo uy tín khác.
NHÀ ĐẦU TƯ SẼ BỊ ẢNH HƯỞNG NHƯ THẾ NÀO?
Nếu “nóng” hơn dự báo, lạm phát tháng 1 của Mỹ sẽ có nhiều ảnh hưởng đến nhà đầu tư.
Đó là bởi Fed đang chờ dữ liệu CPI và một loạt dữ liệu khác để tìm kiếm bằng chứng về việc liệu những đợt tăng lãi suất mạnh tay tính đến thời điểm này đã mang lại hiệu ứng như mong muốn trong việc chống lạm phát hay chưa. Nếu sự thắt chặt đó vẫn chưa phát huy tác dụng, Fed có thể buộc phải cứng rắn hơn nữa trong lập trường chính sách tiền tệ.
Ông Zandi cảnh báo rằng sẽ là nguy hiểm nếu nhà đầu tư lệ thuộc quá nhiều vào những báo cáo riêng lẻ. “Chúng ta không nên tập trung quá nhiều vào bất kỳ diễn biến hàng tháng nào. Nói chung, chúng ta nên bớt lo về biến động hàng tháng mà nhìn vào mức lạm phát cả năm để thấy được sự suy giảm tiếp diễn của lạm phát”, ông Zandi nói.
Sau khi đạt đỉnh ở mức 9,1% cả năm vào tháng 6/2022, tốc độ lạm phát cả năm của Mỹ đã trượt về 6,4% vào tháng 12.
Tuy nhiên, giá thực phẩm vẫn “cứng đầu”, tăng hơn 10% trong tháng 12 so với cùng kỳ năm ngoái. Giá xăng cũng tăng trở lại, với giá xăng bán lẻ tại trạm tăng khoảng 0,3 USD/gallon trong tháng 1 – theo dữ liệu từ AAA.
Và ngay cả sự suy giảm của CPI tháng 12 trong dữ liệu sơ bộ cũng đã bị đảo ngược trong lần điều chỉnh. Theo số liệu cuối cùng công bố ngày thứ Sáu tuần trước, CPI tháng 12 của Mỹ tăng 0,1% so với tháng trước, thay vì giảm 0,1% như công bố lần đầu.
“Chúng ta đã có một chuỗi số liệu yếu hơn dự báo. Liệu điều đó có tiếp diễn không? Tôi không dám chắc”, Giám đốc đầu tư Peter Boockvar của Bleakley Advisory Group phát biểu. Dù vậy, ông Boockvar nói ông không kỳ vọng báo cáo lạm phát tháng 1 có nhiều ảnh hưởng đến Fed theo cách này hay cách khác.
“Chẳng hạn lạm phát toàn phần là 6%. Liệu con số đó có thực sự khiến Fed thay đổi không? Có vẻ như Fed định tăng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm nữa, và rõ ràng sẽ không có thêm nhiều bằng chứng cần thiết để họ thay đổi ý định đó. Một con số chắc chắn sẽ không làm được điều đó”, ông nói.
Thị trường đang dự báo Fed tăng lãi suất thêm 2 lần nữa từ mức 4,5-4,75% hiện nay. Với bước nhảy 0,25 điểm phần trăm mỗi lần tăng, 2 lần tăng đồng nghĩa lãi suất sẽ đội thêm 0,5 điểm phần trăm. Tính bình quân, thị trường kỳ vọng Fed sẽ dừng ở lãi suất cực đại 5,18% trong chu kỳ thắt chặt này.
