Chặng đường dài phía trước của AI trong lĩnh vực thể thao

Công nghệ thể thao càng đổi mới, giới chuyên gia càng bày tỏ lo ngại về việc ai sẽ đưa ra quyết định cuối cùng trong các trận đấu. Ví dụ, môn bóng đá đã giới thiệu trợ lý trọng tài video (VAR) trong Luật bóng đá 2018/19. Trong khi đó, ở bộ môn quần vợt, bóng được trang bị cảm biến và có thể theo dõi từ nhiều góc độ khác nhau, tạo ra mô phỏng 3D về quỹ đạo bóng. Các công nghệ này cho phép người chơi và trọng tài xác minh quyết định cuối cùng trong trận đấu, theo Tech Wire Asia. 

NHỮNG BƯỚC ĐI TIÊN PHONG TRONG NGÀNH

Công nghệ thường xuyên sử dụng trong các môn thể thao được cung cấp bởi Hawk-Eye, hệ thống thị giác máy tính đến từ gã khổng lồ Sony. Ngoài bóng đá và quần vợt, Hawk-Eye còn được áp dụng trong cricket, cầu lông, bóng bầu dục và bóng chuyền. Công nghệ hoạt động bằng cách theo dõi quỹ đạo của quả bóng. Rõ ràng, Hawk-Eye đã thay đổi đáng kể vai trò của công nghệ trong lĩnh vực thể thao.

Theo Daily Mail, giải Ngoại hạng Anh đang lên kế hoạch giới thiệu hệ thống bắt việt vị tự động bằng cách nhúng cảm biến vào bóng thi đấu, công nghệ trước đây đã được sử dụng trong FIFA World Cup. Tuy nhiên, quá trình triển khai bị hoãn lại do những rắc rối hợp đồng với nhà cung cấp bóng Nike.

Xin nhấn mạnh, công nghệ không đưa ra quyết định, thay vào đó, cung cấp cho tổ trọng tài một cái nhìn rõ ràng hơn, hỗ trợ việc ra quyết định trong trận đấu.

AI VÀ CÔNG NGHỆ TRONG THỂ THAO

Nhu cầu về AI phục vụ thể thao ngày càng tăng, đặc biệt trong việc hỗ trợ ra quyết định chính xác. Trong giải quần vợt Mỹ mở rộng gần đây, IBM Consulting đã hợp tác với Hiệp hội Quần vợt Hoa Kỳ (USTA) phát triển nhiều mô hình AI tạo sinh. Các mô hình phụ trách chuyển đổi dữ liệu quần vợt thành nội dung chi tiết cho ứng dụng và trang web US Open, từ đó cung cấp dữ liệu cho một số tính năng quan trọng như Match Insights và Bình luận AI.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng dữ liệu watsonx để kết nối và quản lý các nguồn đáng tin cậy của USTA. Quá trình quản lý liên quan đến việc sao chép và lọc dữ liệu nền tảng, chuyển tiếp thông tin tới mô hình ngôn ngữ lớn, kiểm tra dữ liệu độc quyền của USTA. Mô hình Bình luận AI có thể dịch dữ liệu từ video clip thành câu. Quá trình này đảm bảo cấu trúc câu đa dạng cho mỗi clip và tránh sự lặp lại. Sau đó, mô hình chuyển văn bản thành giọng nói sẽ phát âm thanh “bình luận”.

Bình luận thể thao bởi AI tạo sinh đã thay đổi cuộc chơi. Tuy nhiên, tiềm năng cho công nghệ này trong thể thao vẫn còn rất lớn. Người hâm mộ toàn thế giới đang kêu gọi sự tham gia của AI nhiều hơn trong các lĩnh vực, đặc biệt khi đưa ra phán xét trận đấu. Nhiều người tin rằng bất chấp sự hỗ trợ công nghệ, tổ trọng tài vẫn có thể mắc sai lầm.

Gần đây, các trọng tài Ngoại hạng Anh đã phải đối mặt với những lời chỉ trích vì phán đoán không chính xác. Với tính chất quan trọng của sân chơi bóng đá đẳng cấp, bất kỳ đánh giá sai lầm nào cũng có thể dẫn đến hậu quả đáng kể.

CÓ NÊN TẠO RA TRỌNG TÀI AI KHÔNG?

Mặc dù ý tưởng về trọng tài AI trong các trận đấu bóng đá có vẻ xa vời, nhưng một số môn thể thao đã kết hợp AI tạo sinh trong việc đánh giá kết quả phần thi của vận động viên.

Liên đoàn Thể dục dụng cụ Quốc tế (FIG) đã hợp tác với Fujitsu để phát triển Hệ thống Hỗ trợ Đánh giá (JSS) cho Giải vô địch Thể dục Nghệ thuật Thế giới lần thứ 52 tại Antwerp, Bỉ.

Thay vì áp dụng cảm biến, giải pháp AI tiên tiến này sử dụng phân tích hình ảnh dựa trên máy ảnh để đảm bảo công bằng, chính xác và hỗ trợ đánh giá toàn diện hơn. Các công nghệ AI độc đáo của Fujitsu trao quyền cho hệ thống, mang lại những cải tiến đáng kể về tốc độ xử lý. Điều này cho phép giám khảo xem xét kỹ lưỡng màn trình diễn của vận động viên thể dục dụng cụ với độ chính xác và chi tiết chưa từng có, ghi lại chuyển động phức tạp theo thời gian gần thực.

Được biết, Fujitsu dự kiến công bố nền tảng phân tích chuyển động con người (HMA) vào tháng 4/2024, nhằm mục đích hỗ trợ đào tạo vận động viên thể dục, phù hợp với tầm nhìn của Fujitsu Uvance. Giải pháp mới kết hợp công nghệ AI tiên tiến và chuyên môn phân tích hình ảnh có được thông qua dự án JSS có thể đáp ứng nhiều thách thức trong các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, bán lẻ, sản xuất và giải trí.

Sử dụng AI để phán đoán trong các môn thể thao như thể dục dụng cụ là hợp lý, vì các vận động viên thể dục dụng cụ thường thực hiện các động tác có sẵn theo yêu cầu. Tuy nhiên, trong các môn thể thao như bóng đá, bóng bầu dục hoặc bóng rổ, việc triển khai AI mang tới một thách thức lớn vì vận động viên di chuyển liên tục và phức tạp hơn.

Ông Aldo Comi, Giám đốc Điều hành trung tâm phân tích bóng đá toàn cầu Soccerment, tin rằng robot có thể thay thế trọng tài con người trong vòng ba thập kỷ tới. Theo một báo cáo của The Independent, CEO Comi nhấn mạnh với dòng dữ liệu chất lượng cao, các trận đấu có thể được điều hành bởi máy móc do AI điều khiển, loại bỏ sự cần thiết của trọng tài con người trên sân.

"Lượng dữ liệu lớn và chất lượng các mô hình được đào tạo với dữ liệu đó sẽ tăng theo cấp số nhân, và nhờ vậy, mô hình AI có thể đưa ra quyết định như các trọng tài sau khi trải qua quá trình học máy trên sân", ông Comi nói.

Tuy nhiên, cho đến khi công nghệ có thể nhận định chính xác cảm xúc con người, việc giao phó vị trí trọng tài cho một cỗ máy vẫn còn là vấn đề. 

Không còn nghi ngờ gì nữa, ngành công nghiệp thể thao sẽ chứng kiến sự gia tăng trong việc áp dụng AI, chủ yếu để phân tích người chơi và tạo ra cái nhìn đa chiều. Khi bàn về vấn đề ra quyết định, mặc dù AI có thể cung cấp những thông tin có giá trị, phán quyết cuối cùng - ít nhất là cho đến thời điểm hiện tại - vẫn đòi hỏi sự vào cuộc của con người.