Châu Âu treo sẵn danh sách hàng Mỹ để áp thuế quan nếu đàm phán bất thành

Liên minh châu Âu (EU) đã công bố một danh sách dài hàng hóa Mỹ - gồm giấy vệ sinh, đậu tương, phấn trang điểm mắt, và hàng trăm sản phẩm khác - để áp thuế quan trả đũa nếu đàm phán thương mại với Mỹ bất thành.

Hôm thứ Hai tuần này, EU đưa ra một danh sách dài các hàng hóa Mỹ mà khối này dự kiến áp thêm thuế quan 25% nếu EU không đạt được một thỏa thuận thương mại với Mỹ. Kế hoạch trả đũa “treo” này là một phần trong cuộc chiến thương mại mà Tổng thống Mỹ Donald Trump khởi xướng bằng cách áp thuế quan lên hàng trăm đối tác thương mại trong đó có các nước thành viên EU bị ông áp mức thuế đối ứng 20%.

Sau khi ông Trump công bố kế hoạch thuế quan đối ứng vào hôm 2/4, EU đã tuyên bố sẽ trả đũa Mỹ nhưng đến nay chưa đưa ra biện pháp cụ thể. Danh sách hàng hóa Mỹ mà EU dự kiến áp thuế quan 25% nói trên là nhằm trả đũa thuế quan 25% mà ông Trump áp lên tất cả thép và nhôm nhập khẩu, trong đó có thép và nhôm từ EU.

Tuy nhiên, sau khi ông Trump hôm 9/4 bất ngờ hạ toàn bộ thuế đối ứng về mức cơ sở trong 90 ngày để mở đường cho đàm phán,  EU đã quyết định hoãn sự trả đũa nhằm vào thuế quan thép và hôm. Nếu không, việc áp thuế quan 25% đối với danh sách hàng hóa Mỹ nói trên đã bắt đầu có hiệu lực vào ngày 15/4.

“EU đã tạm hoãn việc đáp trả việc Mỹ áp thuế quan một cách phi lý, để nhường thời gian và không gian cho đàm phán EU - Mỹ”, Ủy ban châu Âu (EC) nói trong một tuyên bố. “Nếu đàm phán không mang lại kết quả thỏa mãn, các biện pháp đáp trả của EU sẽ được thực thi”.

Tùy vào tình hình đàm phán, khoảng 400 sản phẩm Mỹ trong danh sách mà EU đưa ra có thể bị áp thuế quan bổ sung từ giữa tháng 7. Khoảng 1.300 sản phẩm khác có thể bị áp mức thuế tương tự từ một thời điểm sau đó.

Danh sách nói trên về cơ bản không bao gồm những mặt hàng lớn nhất mà Mỹ xuất khẩu sang khối này. Theo ước tính của EU dựa trên số liệu chính thức của Mỹ về năm 2023, nhóm 5 mặt hàng công nghiệp có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất từ Mỹ sang EU là dầu thô và khí đốt, dược phẩm, sản phẩm hàng không vũ trụ và linh kiện, trang thiết bị y tế, và mô-tô. Về nông sản, đậu tương là mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Mỹ sang thị trường EU. Cả mô-tô và đậu tương đều có mặt trong danh sách mà EU đưa ra, đồng nghĩa khả năng bị áp thuế quan 25%.

Các nông sản quan trọng khác mà Mỹ xuất khẩu sang EU có khả năng bị áp thuế quan trả đũa bao gồm các loại quả hạch như hạnh nhân và hoa quả tươi. Ngoài ra, EU còn có thể có những ý định trả đũa khác nhằm vào hàng Mỹ.

Bên cạnh thuế quan thép và nhôm, ông Trump còn áp thuế quan 25% lên ô tô và phụ tùng ô tô nhập khẩu, bao gồm từ EU, và thuế quan đối ứng 20% đối với tất cả hàng hóa khác từ EU, sau đó hạ xuống mức 10% trong 90 ngày. EU hiện vẫn chưa đưa ra kế hoạch trả đũa thuế quan ô tô và thuế quan đối ứng.

Về đàm phán thương mại với Mỹ sắp tới, EU đã phát tín hiệu rằng một số quy định của khối này sẽ không phải là vấn đề được đưa ra bàn đàm phán.

“Các tiêu chuẩn của EU, nhất là về an toàn thực phẩm, là bất khả xâm phạm”, người phát ngôn Olof Gill của Ủy ban châu Âu phát biểu hôm 15/4. Trước đó cùng ngày, ủy viên EU về thương mại Maros Sefcovic đã bay tới Washington để có cuộc gặp với Đại diện thương mại Mỹ Jamieson Greer và Bộ trưởng Bộ Thương mại Mỹ Howard Lutnick.

Hôm 14/4, ông Sefcovic viết trên mạng xã hội X rằng ông sẽ thảo luận về các hàng rào thương mại phi thuế quan với các đối tác Mỹ.